трасу́ха, ‑і, ДМ ‑сусе, ж.

Абл. Ліхаманка. І тут раптам Даніла ўсхапіўся з ложка. Ён увесь дрыжаў, яго калаціла трасуха. Каліна.

•••

Полька-трасуха — беларускі народны танец.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ту́така, прысл.

Абл. Тут. [Тайдо:] — Тады пачакай тутака, пакуль вада падымецца. Маўр. — Прывітанне, рабфакавец, — сказаў [Платон Галавач], радасна ўсміхнуўшыся. — Вось дык нечаканасць, не думаў я сёння цябе сустрэць тутака. Хведаровіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фармулява́цца, ‑люецца; незак.

1. Атрымліваць кароткае дакладнае слоўнае вызначэнне. У галаве.. [аўтараў] фармулююцца сказы ў рускай мове і тут жа, пішучы, яны перакладаюць іх на беларускую мову. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фацэ́лія, ‑і, ж.

Травяністая расліна сямейства вадаліснікавых, асобныя віды якой з’яўляюцца меданоснымі. Каб павялічыць выхад мёду, многія калгасы пачалі засяваць на полі новую тут культуру — фацэлію. Паслядовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

хле́ўчык, ‑а, м.

Памянш.-ласк. да хлеў. І тут жа ў хлеўчыку часовым, У наспех скіданым з сучча, Стаяць авечка, конь, карова, Жуюць салому па начах. Астрэйка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чыстага́н, ‑у, м.

Разм. Наяўныя грошы. Хто тут — Мядзведзь, а хто — Цыган, Што заграбае чыстаган, Не цяжка дагадацца: Вы гляньце цераз акіян — На іх «свабоднае» мастацтва. Крапіва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чэкі́сцкі, ‑ая, ‑ае.

Гіст. Які мае адносіны да чэкіста, належыць чэкісту. Чэкісцкая работа. Чэкісцкая група. □ Тут былі пагранічнікі, з дзесятак міліцыянераў, некалькі чалавек у чэкісцкай форме. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

разбіра́цца несов., в разн. знач. разбира́ться; см. разабра́цца;

2. страд. разбира́ться; разде́лываться; свежева́ться; см. разбіра́ць;

і тут гу-гу і там гу-гу, і нічо́га разабра́ць не магу́ — не разбери́-поймёшь

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

О́б’ядзь (*вобʼядзь) ’плюшнік’ (Сл. ПЗБ). Магчыма, народна-этымалагічнае тлумачэнне супадае тут (figura etymologica) з навуковым. Пар. «Обʼядзь была міз дарогу, каровы абʼядаліся» (Сл. ПЗБ, 3, 254). Да аб‑есці, гл. абед.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Сенажа́рнік ‘месяц ліпень’ (Сцяшк. Сл.). Складанае слова з се́на (гл.) і жа́рыцьтут ‘прыпякаць, смажыць, пражыць’, параўн. разм. сонца жа́рыць (= пячэ), аформленае суфіксам ‑нік, і тлумачэнне: (“заўс’оды су́шаць і звоз’ац’ с’е́но”).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)