трасу́ха, ‑і, ДМ ‑сусе, ж.
Абл. Ліхаманка. І тут раптам Даніла ўсхапіўся з ложка. Ён увесь дрыжаў, яго калаціла трасуха. Каліна.
•••
Полька-трасуха — беларускі народны танец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ту́така, прысл.
Абл. Тут. [Тайдо:] — Тады пачакай тутака, пакуль вада падымецца. Маўр. — Прывітанне, рабфакавец, — сказаў [Платон Галавач], радасна ўсміхнуўшыся. — Вось дык нечаканасць, не думаў я сёння цябе сустрэць тутака. Хведаровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фармулява́цца, ‑люецца; незак.
1. Атрымліваць кароткае дакладнае слоўнае вызначэнне. У галаве.. [аўтараў] фармулююцца сказы ў рускай мове і тут жа, пішучы, яны перакладаюць іх на беларускую мову. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фацэ́лія, ‑і, ж.
Травяністая расліна сямейства вадаліснікавых, асобныя віды якой з’яўляюцца меданоснымі. Каб павялічыць выхад мёду, многія калгасы пачалі засяваць на полі новую тут культуру — фацэлію. Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хле́ўчык, ‑а, м.
Памянш.-ласк. да хлеў. І тут жа ў хлеўчыку часовым, У наспех скіданым з сучча, Стаяць авечка, конь, карова, Жуюць салому па начах. Астрэйка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чыстага́н, ‑у, м.
Разм. Наяўныя грошы. Хто тут — Мядзведзь, а хто — Цыган, Што заграбае чыстаган, Не цяжка дагадацца: Вы гляньце цераз акіян — На іх «свабоднае» мастацтва. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чэкі́сцкі, ‑ая, ‑ае.
Гіст. Які мае адносіны да чэкіста, належыць чэкісту. Чэкісцкая работа. Чэкісцкая група. □ Тут былі пагранічнікі, з дзесятак міліцыянераў, некалькі чалавек у чэкісцкай форме. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разбіра́цца несов., в разн. знач. разбира́ться; см. разабра́цца;
2. страд. разбира́ться; разде́лываться; свежева́ться; см. разбіра́ць;
◊ і тут гу-гу і там гу-гу, і нічо́га разабра́ць не магу́ — не разбери́-поймёшь
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
О́б’ядзь (*вобʼядзь) ’плюшнік’ (Сл. ПЗБ). Магчыма, народна-этымалагічнае тлумачэнне супадае тут (figura etymologica) з навуковым. Пар. «Обʼядзь была міз дарогу, каровы абʼядаліся» (Сл. ПЗБ, 3, 254). Да аб‑есці, гл. абед.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сенажа́рнік ‘месяц ліпень’ (Сцяшк. Сл.). Складанае слова з се́на (гл.) і жа́рыць — тут ‘прыпякаць, смажыць, пражыць’, параўн. разм. сонца жа́рыць (= пячэ), аформленае суфіксам ‑нік, і тлумачэнне: (“заўс’оды су́шаць і звоз’ац’ с’е́но”).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)