даткну́цца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; ‑нёмся, ‑няцеся; зак.
Дакрануцца, прыткнуцца. Даткнуцца рукой да клямкі. Даткнуцца смыком да струн. □ Твар быў шорсткі: пасівераў; патрэскаліся вусны — да іх было не даткнуцца. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лупі́цца, лупіцца; незак.
1. Лушчыцца, абдзірацца; аблазіць. Лупіцца скура. Лупіцца афарбоўка. □ Твар у камандзіра быў загарэлым, як бронза. Лупіўся нос. Гурскі.
2. Зал. да лупіць 1 (у 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
намо́ршчыцца, ‑шчуся, ‑шчышся, ‑шчыцца; зак.
1. Наморшчыць твар; зморшчыцца. Дзям’ян міжволі наморшчыўся, на лбе выступіў пот. Лупсякоў.
2. Пакрыцца маршчынамі. Галя стала суроваю, лоб наморшчыўся, вочы злосна прыжмурыліся. Ваданосаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
патармасі́ць, ‑машу, ‑мосіш, ‑мосіць; зак., каго-што.
Разм.
1. Тармасіць некаторы час. Чакай кінуўся на паратунак. Патармасіў Пашку, зазірнуў у твар. Камандзір быў мёртвы. Паўлаў.
2. Растармасіць усё, многае.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паўпада́ць, ‑ае; ‑аем, ‑аеце, ‑аюць; зак.
Разм. Упасці — пра ўсё, многае або пра ўсіх, многіх. Падняўся і Тарасюк. Вочы яго паўпадалі, твар нейкі зямлісты, шэры, ні крывінкі. С. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ружо́віцца, ружоўлюся, ружовішся, ружовіцца; незак.
Тое, што і ружавець. Чорныя валасы вылазілі ў яе з-пад бялюткай хусткі, твар ружовіўся. Чорны. Ужо раніцамі неба ружовілася бляскам вясковага сонца. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скарэ́жыць, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць; зак., што.
Разм.
1. Скрывіць, сагнуць, скарабаціць. Сплюшчыўшы і скарэжыўшы кузаў «усюдыхода», Якавенка паімчаў далей. Мележ.
2. перан. Змяніць да непазнавальнасці, сказіць. Грымаса скарэжыла твар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спахмурне́ласць, ‑і, ж.
Уласцівасць і стан спахмурнелага. Твар у Яраша змяніўся: зніклі складкі іранічнай усмешкі каля рота, спакой, задаволенасць, з’явілася спахмурнеласць і пакута, быццам чалавеку штосьці забалела раптам. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сы́шчык, ‑а, м.
Тайны агент вышукной паліцыі; шпег. Была такая слота-непагода, Што нават сышчык, затуліўшы твар, Свой пост пакінуў каля сцен завода, Падаўся грэцца ў бліжэйшы бар. Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Лю́рба ’тоўстая трэска’ (трак., віл., іўеў., шальч., Сл. ПЗБ), шальч. ’тоўсты пласт зямлі’, ’тоўсты кавалак сала’, польск. lurba ’тоўстая трэска’, рус. ёнаўск. лю́рба ’неахайны чалавек’ Запазычаны з літ. liùrba ’тоўстая трэска’, liùrba, liùrbis ’тупы, разява’, ’няўклюдны або неахайны чалавек’ (Грынавяцкене і інш., Liet. term., 182; Лаўчутэ, Сл. балт., 32). Сюды ж ваўк. лю́рба твар’ (Сцяшк. Сл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)