scháchmatt

~ sein

1.

шахм. атрыма́ць мат

2) разм. быць на́дта сто́мленым, змо́раным; тра́піць у бязвы́хаднае стано́вішча

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

dignity

[ˈdɪgnəti]

n., pl. -ties

1) го́днасьць, дасто́йнасьць, высакаро́днасьць f.

2) высо́кае стано́вішча, высо́кі ранг або́ ты́тул

3) шляхо́тнасьць f.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

eminence

[ˈemɪnəns]

n.

1) сан -у m.; высо́кае стано́вішча; выда́тнасьць, зда́тнасьць f., сла́ва f.

2) узвы́шша n., высо́кі ўзго́рак

•

- Eminence

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

portfolio

[,pɔrtˈfoʊlioʊ]

n., pl. -lios

1) партфэ́ль -я m.

2) міністэ́рскі партфэ́ль (паса́да і стано́вішча міні́стра)

3) партфэ́ль кашто́ўных папе́раў

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

ізго́й, -я, мн. -і, -яў, м.

1. Старажытнарускі сацыяльны тэрмін, якім абазначалі чалавека, што страціў сувязь са сваёй сацыяльнай групай, напр., прыгонны селянін, які выкупіўся на волю, купец, які збяднеў, згалеў.

2. перан. Чалавек, якога ігнаруюць або праследуюць, які страціў сваё становішча ў грамадстве, адшчапенец.

Праз сваю фанабэрыстасць хлопец хутка зрабіўся сапраўдным ізгоем сярод моладзі.

|| прым. ізго́йскі, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

напру́жанне, -я, н.

1. гл. напружыць.

2. Сканцэнтраванне намаганняў, затрата вялікай энергіі, сіл для ажыццяўлення чаго-н.

Слухаць з напружаннем.

3. Ненатуральнае становішча, напружанасць у якой-н. галіне дзейнасці.

Н. міжнародных адносін.

4. Велічыня, якая характарызуе сілу ціску або расцяжэння, што прыходзіцца на адзінку плошчы цвёрдага цела (спец.).

5. Велічыня, якая характарызуе работу электрычных сіл пры перамяшчэнні электрычнага зараду (спец.).

Электрычнае н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

жазло́, -а́, мн. жэ́злы і (з ліч. 2, 3, 4) жазлы́, жэ́злаў, н.

1. Асобай формы, звычайна ўпрыгожаная палка, посах, якія служылі сімвалам улады, ганаровага становішча, звання (уст.).

Маршальскае ж.

2. Кароткая палка ў руках рэгуліроўшчыка вулічнага руху (спец.).

3. Металічны стрыжань з дужкай, які выкарыстоўваецца пры рэгуліроўцы руху цягнікоў.

|| прым. жазло́вы, -ая, -ае (да 3 знач.).

Жазловая сістэма рэгулявання руху цягнікоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

пра́вільны, -ая, -ае.

1. Які не адступае ад правіл, норм, прапорцый.

Правільнае напісанне.

Правільныя рысы твару.

2. Заканамерны, рэгулярны.

Правільная змена пор года.

3. Які адпавядае сапраўднасці, такі, як патрэбна.

П. адказ.

Правільнае разуменне сучаснага становішча.

4. Пра многавугольнік: які мае роўныя вуглы і стораны; пра мнагаграннік: які мае грані — аднолькавыя правільныя многавугольнікі і роўныя мнагагранныя вуглы пры вяршынях.

|| наз. пра́вільнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ру́хацца, -аюся, -аешся, -аецца; незак.

1. Знаходзіцца ў руху, перамяшчацца.

Войскі рухаліся на захад.

Р. па службе (атрымліваць павышэнне). Справа не рухаецца (стаіць на месцы).

2. Рушыцца з месца, адпраўляцца.

Р. ў дарогу.

3. Варушыцца (у 1 знач.), мяняць становішча цела.

Сядзець, не рухаючыся.

Ногі не рухаюцца (не можа ступіць, ісці хто-н.).

|| прым. ру́хальны, -ая, -ае (да 3 знач.; спец.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

по́за

(фр. pose)

1) становішча цела (напр. ляжаць у нязручнай позе);

2) перан. прытворства, няшчырыя паводзіны (напр. фалыпывая п.).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)