кустовая расліна сям. марэнавых, пашыраная пераважна ў Бразіліі, корань якой выкарыстоўваецца ў медыцыне як адхарквальны сродак; ванітоўны корань.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
кадэі́н
(н.-лац. codeinum, ад гр. kodeia = макавая галоўка)
алкалоід опію фенантрэнавага рада, вытворнае марфіну, выкарыстоўваецца як болепатольны, заспакаяльны сродак і супраць кашлю.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
тэтрацыклі́н
(ад тэтра- + гр. kyklos = абвод, кола)
лекавы сродак з групы антыбіётыкаў, які ўжываецца пры запаленні лёгкіх, дызентэрыі, коклюшы, бруцэлёзе і іншых хваробах.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
medium
[ˈmi:diəm]1.
adj.
сярэ́дні; умеркава́ны
2.
n., pl. -diums or -dia
1) сярэ́дзіна
a happy medium — залата́я сярэ́дзіна
2) сро́дак -ку, спо́саб -у m.
medium of communication — сро́дак камуніка́цыі
through the medium of — пры дапамо́зе каго́-чаго́
3) асяро́дзьдзе n.
4) распушча́льнік -а m. (для фа́рбаў)
5) (pl. always, -diums) мэ́дыюм, сьпірытуалі́ст -а m.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
aid1[eɪd]n.
1. дапамо́га, по́мач, падмо́га, падтры́мка;
economic/humanitarian aid эканамі́чная/гуманіта́рная дапамо́га;
come to smb.’s aid дапамагчы́ каму́-н.
2. дапамо́жны сро́дак;
a hearing aid слыхавы́ апара́т;
teaching aids дапамо́жныя сро́дкі пры навуча́нні
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
АЎТАДРЫЗІ́НА
(ад аўта... + дрызіна),
самаходны сродак рэйкавага транспарту для перавозкі службовага персаналу, механізмаў і матэрыялаў на невял. адлегласць. Мае рухавік унутранага згарання магутнасцю 180 кВт, скорасць 50—90 км/гадз. Падзяляюцца на пасажырскія, грузавыя (з пад’ёмным кранам грузападымальнасцю да 3,5 т), мантажныя (з вышкай для мантажных работ); бываюць няздымныя і здымныя, адкрытыя і закрытыя. Да аўтадрызіны пры неабходнасці прычапляюць 1—2 платформы або вагоны. Аўтадрызіна выцесніла дрызіну.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БА́ТЛЕР (Butler) Нікалас М’юрэй
(2.4.1862, г. Элізабет, ЗША — 7.12.1947),
амерыканскі дзярж. дзеяч, педагог, пацыфіст. Скончыў Калумбійскі каледж. Д-р філасофіі (1884), праф. (1890). У 1902—45 прэзідэнт Калумбійскага каледжа. Быў саветнікам прэзідэнта ЗША Т.Рузвельта. Адстойваў неабходнасць абмежавання ўзбраення і стварэння міжнар. суда. З 1925 прэзідэнт Фонду міжнар. міру. Падтрымаў пакт Келага—Брыяна (1928), які асуджаў вайну як сродакнац. палітыкі. Нобелеўская прэмія міру 1931 (разам з Дж.Адамс).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АЛЮМІ́НІЕВЫ ГАЛЫ́Н,
комплексныя злучэнні, крышталегідраты двайных соляў тыпу M [Al(SO4)2]·12H2O (M—K, Na, NH4 і інш.). Бясколерныя крышталі, растваральныя ў вадзе, пры награванні страчваюць крышталізацыйную ваду з утварэннем т.зв. паленага галыну. Найб. ужывальны алюмакаліевы галын; атрымліваюць апрацоўкай баксіту ці гліны гарачай сернай кіслатой з наступным дабаўленнем да раствору сульфату калію. Выкарыстоўваюць пры фарбаванні тканін, дубленні скур, праклейванні паперы, ачыстцы вады, у медыцыне як дэзінфекцыйны і вяжучы сродак.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АНАБАЗІ́Н, α-піперыдзіл-β-пірыдзін (CHN),
арганічнае рэчыва класа алкалоідаў. Бясколерны алей, які цямнее на паветры: tкіп 276 °C; добра раствараецца ў вадзе і арган. растваральніках; дае шчолачную рэакцыю. Выяўлены сав. хімікам А.П.Арэхавым (1929) у сярэднеазіяцкім анабазісе бязлістым (Anabasis aphylla). У невял. колькасці ёсць у тытуні. Як і яго ізамер нікацін, анабазін моцны гангліянарны яд. Выкарыстоўваецца супраць шкоднікаў раслін; сродак ад стрыгучага лішая, вашывасці с.-г. жывёл.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АЗО́Н,
O3, алатропная мадыфікацыя кіслароду. Газ сіняга колеру, з рэзкім пахам, tкіп -112 °C, моцны акісляльнік, у вял. канцэнтрацыях раскладаецца з выбухам, утварае азаніды. Асн. колькасць азону ў прыродзе знаходзіцца ў азанасферы Зямлі. Атрымліваюць дзеяннем эл. разраду ці УФ-выпрамянення на паветра. Выкарыстоўваюць для дэзінфекцыі вады, паветра, адбельвання тканін, мінер. масла, як бактэрыцыдны сродак. Лішак азону шкодны для жывых арганізмаў, ГДК у паветры 1 мг/м³.