артыкуля́цыя

(лац. articulatio)

1) работа органаў маўлення (губ, языка, мяккага паднябення, галасавых звязак) пры вымаўленні гукаў;

2) спосаб выканання паслядоўнага рада гукаў пры спевах і ігры на музычных інструментах;

3) мера якасці сістэмы сувязі, прызначаная для перадачы моўных паведамленняў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Artificem commendat opus

Твор хваліць майстра.

Произведение хвалит мастера.

бел. Па рабоце майстра знаць.

рус. Видно мастера по работе. Дело мастера боится. Всякая работа мастера хвалит. Доброму Савве добрая и слава.

фр. A l’œuvre on connaît l’artisan (По работе узнаётся мастер).

англ. A good workman is known by his chips (Хорошего работника видно по щепкам).

нем. Das Werk lobt den Meister (Дело хвалит мастера).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

Віхла́ 1 ’аб чалавеку рухавым, энергічным, у якога хутка ідзе работа’ (Бір. Дзярж., З нар. сл.). Да віхаць ’хістацца’, віхляць’, завіхацца ’спяшаць, намагацца рабіць што-небудзь’. Параўн. польск. wichlacz ’махляр, падманшчык’; ’рухавы чалавек’.

Віхла 2 ’лаза, вярба, Salix L.’ карэліц., свісл. (Весці АН БССР, 1969, 4, 124). Ад віхаць, віхацца ’качацца, хістацца, як, напрыклад, польск. wikło, wikła ад wikłać ’віхаць’. Далей яно звязана з віць (Брукнер, 613). Націск на канчатку ў назвах дрэў (асіна́, альшына́, характэрны для гэтых гаворак (Арашонкава і інш., Весці АН БССР, 1969, 4, 124).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пра́ктыка, -і, ДМ -тыцы, ж.

1. Матэрыяльная мэтанакіраваная дзейнасць людзей па прымяненні чаго-н. у жыцці; вопыт.

Не адрываць тэорыю ад практыкі.

П. — рухаючая сіла пазнання.

2. Прыёмы, навыкі, звычайныя спосабы якой-н. работы.

П. складання слоўнікаў.

3. Скарыстанне і замацаванне на справе ведаў, атрыманых тэарэтычным шляхам.

Педагагічная п. студэнтаў.

4. Работа, заняткі па спецыяльнасці як аснова вопыту, умення.

П. выхавання дзяцей.

Без практыкі цяжка авалодаць чужой мовай.

5. Пра работу ўрача (або юрыста) па сваёй спецыяльнасці (звычайна па-за ўстановай; уст.).

Урач з вялікай практыкай (з вялікай колькасцю пацыентаў). Адвакат са шматгадовай практыкай.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

grob

a

1) гру́бы, вялі́кі

2) неачэ́саны

~e Árbeit — чо́рная рабо́та

3) гру́бы (няветлівы)

~er Kerl — грубіцн

~er Únfug — хуліга́нства

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

напряже́ние ср.

1. напру́жанне, -ння ср.;

2. (сосредоточение сил, внимания и т. п.) напру́жанне, -ння ср.; (натуга) нату́га, -гі ж.;

3. (натянутость) напру́жанасць, -ці ж.;

4. физ., техн. напру́жанне, -ння ср.;

высо́кое напряже́ние эл. высо́кае напру́жанне;

голова́ боле́ла от напряже́ния галава́ бале́ла ад напру́жання;

рабо́та тре́бует большо́го напряже́ния сил рабо́та патрабу́е вялі́кага напру́жання сіл;

рука́ дрожи́т от напряже́ния рука́ дрыжы́ць ад напру́жання;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

горе́ть несов., в разн. знач. гарэ́ць; (о жжении — ещё) пячы́;

дрова́ горя́т дро́вы гара́ць;

щёки горя́т шчо́кі гара́ць;

горе́ть жела́нием гарэ́ць жада́ннем;

гори́т во рту пячэ́ ў ро́це;

гори́т лицо́ гары́ць твар;

◊

голова́ (душа́) гори́т галава́ (душа́) гары́ць;

де́ло (рабо́та) гори́т рабо́та гары́ць;

земля́ гори́т под нога́ми зямля́ гары́ць пад нага́мі;

не гори́т (не спеши) не гары́ць;

глаза́ горя́т во́чы гара́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

валі́цца I несов.

1. вали́ться, па́дать;

2. страд. вали́ться, опроки́дываться; сва́ливаться; см. валі́ць I;

◊ рабо́та з рук ва́ліцца — рабо́та из рук ва́лится;

в. з ног — вали́ться с ног;

ад (з) ве́тру в. — от ве́тра вали́ться;

ва́ліцца це́раз го́рла — хвата́ет по го́рло;

на бе́днага Мака́ра ўсе шы́шкі ва́ляцца — погов. на бе́дного Мака́ра все ши́шки ва́лятся

валі́цца II несов., страд. валя́ться; би́ться; ката́ться; см. валі́ць III

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

robota

robot|a

ж.

1. работа; праца;

wziąć się do ~y — узяцца за працу;

zaniechać ~y — перастаць працаваць;

starać się o ~ę (rozglądać się za ~ą) — шукаць працу;

mam moc ~y — у мяне шмат працы;

nie mam nic do ~y — не маю чаго рабіць;

2. ~y мн. работы;

~y drogowe — дарожныя работы;

~y publiczne — грамадская праца;

5 lat ciężkich robót юр. 5 гадоў цяжкіх работ;

krecia ~a — падрыўная работа;

to jego ~a! — гэта яго работа!;

~a pali mu się w rękach — праца гарыць у яго руках;

mokra ~a разм. мокрая справа; забойства

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

rotten [ˈrɒtn] adj.

1. гнілы́, прагні́лы; сапсава́ны; ту́хлы;

rotten floorboards прагні́лыя масні́цы;

a rotten egg ту́хлае я́йка

2. infml несумле́нны

3. infml пага́ны, паску́дны; дрэ́нны; агі́дны;

rotten weather ве́льмі дрэ́ннае надво́р’е;

a rotten player ніку́ды не ва́рты ігро́к;

rotten work халту́рная рабо́та

♦

a rotten apple ≅ паршы́вая аве́чка

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)