стажа́рышча, ‑а, н.
Разм. Тое, што і стажар’е. Стажка не было. Адно толькі стажарышча .. чарнелася засохлымі дубовымі галінкамі. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Скарбо́нка ‘скрыначка для збору царкоўнай міласціны’, ‘скрыначка, бляшанка з вузкай шчылінай для збірання, назапашвання грошай’ (Нас., ТСБМ, Гарэц., Др.-Падб., Байк. і Некр., Бяльк.), скорбо́нка ‘тс’ (ТС), скарбёнка ‘тс’ (Шат., Касп., Барад.). Запазычанне з польск. skarbona, skarbonka ‘тс’; гл. Кюнэ, Poln., 96. У аснове польскага слова ляжыць ст.-польск. karbona ‘царкоўная конаўка’, запазычанае ў ст.-бел. карбона ‘тс’ (Булыка, Лекс. запазыч., 178), якое потым было скантамінавана з скарб (гл.). Karbona праз с.-лац. corbona, па адной версіі, было запазычана з грэч. καρβονας ‘божыя грошы’ (Міклашыч, 288) або з гебр. korbān ‘ахвярны дар’ (Борысь, 550).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Духва́ць ’думаць, меркаваць, спадзявацца’ (Сл. паўн.-зах.). Ужо ў ст.-бел. мове было дуфати, духвати ’верыць’ (гл. Булыка, Запазыч.). Гэта запазычанне з польск. dufać, duchwać ’тс’ (падрабязна аб польск. слове гл. у Слаўскага, 1, 178).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Нары́нуць ’напасці, наляцець раптоўна’, ’натрапіць, наткнуцца’ (ТС). Да рынуць (гл.); паводле Мяркулавай (Этимология–1978, 98), для праслав. *narinęti sę характэрна было значэнне ’накінуцца, напасць, наляцець’ пры *rinęti ’піхаць’ (^выклікаць рух’ < ’знаходзіцца ў руху’ < ’цячы, ліцца’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ *Павіндава́ціся, повындоватысь ’скрывіцца, нагнуцца’ (Клім.). Дэрыват на аснове запазычанага ням. winden ’круціць, вярцець, падымаць цяжар’. Можна было б дапусціць пасрэдніцтва польск. windować, але яго значэнне ’падымаць цяжар, цягнуць уверх’ далёка ад бел. Параўн. яшчэ вінда.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
заба́ва ж. заба́ва, развлече́ние ср., поте́ха;
гэ́та была́ вясёлая з. — э́то бы́ло весёлое развлече́ние (была́ весёлая заба́ва);
кні́га для яго́ была́ то́лькі ~вай — кни́га для него́ была́ то́лько заба́вой
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
awantura
awantur|a
ж. сварка, скандал;
zrobić komu ~ę — учыніць скандал, задаць галавамойку каму;
awantura nie było — сварак не было
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
во́гнішча н
1. Schéiterhaufen m -s, - (агонь інквізіцыі); Lágerfeuer n -s, - (бівачнае);
раскла́сці во́гнішча ein Féuer ánzünden [entfáchen];
2. (месца, дзе было вогнішча) Féuerstelle f -, -n; Brándstätte f -, -n, Brándfläche f -, -n (пажарышча).
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Stíefel
m -s, - бот
◊ j-m die ~ lécken — разм. ліза́ць каму́-н. пя́ты, падлі́знічаць
im álten ~ — разм. па-старо́му, як і было́
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Ба́лі (мн.) ’некалькі плытоў сплаўленага лесу, звязаных разам’ (Маслен.). Параўн. рус. ба́ля ’паля’. Ад ба́ля ’паля, бервяно’, якое ўзнікла дэкампазіцыяй з ба́лька, ба́лка ’бэлька, паля’ (< ням.; ‑ка ўспрымалася як суфікс і было ўтворана новае слова ба́ля).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)