рацыяна́льны, -ая, -ае.

1. Які мае адносіны да розуму.

Рацыянальнае пазнанне.

2. Разумна абгрунтаваны, мэтазгодны.

Р. падыход да справы.

○

Рацыянальны лік — у матэматыцы: цэлы або дробавы лік.

|| наз. рацыяна́льнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ро́давы¹, -ая, -ае.

1. Які мае адносіны да роду¹ (у 1 і 2 знач.), радавы.

Р. лад.

2. Які належыць роду¹ (у 2 знач.), перадаецца з пакалення ў пакаленне.

Р. побыт.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

судна...

Першая састаўная частка складаных слоў са знач.: які мае адносіны да суднаў¹, плывучых сродкаў, напр.: суднаабарачэнне, суднаадпраўшчык, суднабудаўнік, суднабудаўнічы, суднавадзіцель, судназборачны, судназборшчык, суднамеханік, суднапад’ёмны, суднапрамысловы, суднапрапускнік, суднапрапускны, суднарадыст, суднарамонт, суднарамонтны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Паме́р ’велічыня чаго-н. у адным або некалькіх вымярэннях; ступень, развіцця, велічыня, маштаб якой-н. з’явы, здарэння і г. д.’ (ТСБМ), ’плата натурай за памол’ (ТС, Мат. Гом.), паме́ра ’вымярэнне зямлі’ (Нас., Гарэц.). Укр. помі́р ’вымярэнне зямлі’, польск. pomiar ’вымярэнне, абмер, прамер’, чэш. poměr ’адносіны’, славац. pomer ’адносіны; сувязь’, серб.-харв. pómer ’зрушэнне, ссоўванне’. Аддзеяслоўны дэрыват ад памерыць < мерыць (гл.). З прычыны розніцы ў семантыцы, відаць, самастойныя ўтварэнні ў розных славянскіх мовах.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

sentiment [ˈsentɪmənt] n. fml

1. пачуццё;

a sentiment of pity пачуццё жа́лю

2. pl. sentiments адно́сіны; настро́й;

a speech full of lofty sentiments прамо́ва, по́ўная ўзнёслых эмо́цый

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

фаво́р

(лац. favor = прыхільнасць)

прыхільныя адносіны, заступніцтва ўплывовай асобы.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

канфідэ́нцыя

(лац. confidentia)

прыязныя, даверныя адносіны; давер.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Жывасо́л ’сок з салёнага мяса, сала’ (Шат.). Складанае слова паводле той самай мадэлі, што разнасол, дзе жывы‑ ў знач. ’што мае адносіны да жывёл’ (жывая прырода, жывы куток).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ра́йства, ра́йство ’шчасце, прыемнасць, вельмі добрыя адносіны з кім-небудзь’, ’рай’, ’райскае жыццё; збавенне’ (віл., Сл. ПЗБ; ТС). Адсубстантыўнае ўтварэнне са значэннем стану: рай‑ + ‑ства. Гл. рай 1.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

абво́страны, -ая, -ае.

1. Пра рысы твару: завостраны, схуднелы.

Твар з абвостранымі скуламі.

2. Больш востры, чым звычайна, павышаны, узмоцнены.

А. слых.

3. Напружаны, непрыязны.

Абвостраныя сямейныя адносіны.

|| наз. абво́странасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)