запаве́т, ‑у, ДМ ‑веце; м.
Наказ, дадзены кім‑н. сваім наслядоўнікам або патомкам. Ленінскія запаветы. □ Паміраючы, бацька пакідаў запавет сыну, дзядзька — пляменніку, старэйшы брат — малодшаму. Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гамеры́чны, ‑ая, ‑ае.
Вялізны, незвычайных памераў або сілы.
•••
Гамерычны смех (рогат) — нястрымны, грамавы смех, падобны на той, якім, паводле «Іліяды» Гамера, смяяліся на сваіх гуляннях алімпійскія багі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
б’еф, ‑а, м.
Участак ракі або канала паміж дзвюма плацінамі, двума шлюзамі. Дзесятая брама зачыняецца ўслед за параходам, і мы плывём б’ефам, так завецца паміжшлюзавы прастор. Галавач.
[Фр. bief.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
біяцэно́з, ‑у, м.
Прыродная або штучна ўтвораная сукупнасць арганізмаў, якія насяляюць участак біясферы, удзельнічаюць у кругавароце рэчываў і маюць пэўныя адносіны паміж сабою і іншымі фактарамі асяроддзя.
[Ад грэч. bíos — жыццё і koinós — агульны.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бу́лькат, ‑у, М ‑наце, м.
Гукі, якія ўтвараюцца пры кіпенні, пераліванні або цячэнні вады. Вада.. [з жолаба] ліецца невялічкім раўчуком і з вясёлым звонкім булькатам падае ў рэчку. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вальнаду́мства, ‑а, н.
Крытычныя або негатыўныя адносіны да пануючых палітычных, рэлігійных поглядаў, ладу. Праяўленнем вальнадумства, перадавых поглядаў Скарыны было выданне ім «Бібліі» на жывой народнай мове. Алексютовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вараку́шка, ‑і, ДМ ‑шцы; Р мн. ‑шак; ж.
Сінягорлая птушка атрада вераб’іных, сустракаецца ў невялікай колькасці пераважна ў сырых месцах, зарослых хмызняком або дробным лісцевым лесам.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
арыенціро́вачны, ‑ая, ‑ае.
1. Які служыць, прызначаны для арыенціроўкі. Арыенціровачны пункт, палёт.
2. Патрэбны або дастатковы для арыенціроўкі, прыблізны, папярэдні. Арыенціровачныя даныя. Арыенціровачная глыбіня. Арыенціровачны тэрмін, каштарыс.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аўся́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае дачыненне да аўса. Аўсянае поле. Аўсяная салома.
2. Які прыгатаваны з аўса або з прадуктаў яго апрацоўкі. Аўсяная мука. Аўсяны кісель.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бары́т, ‑ту, М ‑це, м.
Мінерал белага або шэрага колеру крышталічнай будовы, які выкарыстоўваецца для вырабу бяліл, эмалей, а таксама ў папяровай, гумавай вытворчасці і ў медыцыне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)