Невялікая птушка атрада вераб’іных з карычнева-шэрым апярэннем, якая жыве пераважна паблізу чалавека.
◊
Стрэляны або стары верабей — вопытны, бывалы чалавек.
|| памянш.верабе́йка, -і, мн. -і, -аў, м.
|| прым.вераб’і́ны, -ая, -ае.
Вераб’іная ноч (кароткая летняя ноч, а таксама ноч з бесперапыннай навальніцай і зарніцамі).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пы́рхацьIнесов. порха́ть;
пту́шка ~хае — пти́чка порха́ет
пы́рхацьIIнесов., прям., перен. фы́ркать;
ко́ні ~хаюць — ло́шади фы́ркают;
п. ад сме́ху — фы́ркать от сме́ха
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ке́нар ’канарэйка-самец’ (ТСБМ). Да канарэйка (а > е пад націскам) ’птушка з Канарскіх астравоў’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пэ́кун ’бакас, Capelia gallinago’ (ЛА, 1), ткач ’начная птушка “баран”’ (Дразд.). Гл. пекун (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пі́плух, nirtyx ’бутон кветкі’ (Растарг.). Відаць, роднаснае лексеме птушка < пупышка пры ад’ідэацыі пухнуць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
грак, ‑а, м.
Пералётная птушка сямейства воранавых з чорным блішчастым апярэннем. Прыгадаўся [Лабановічу] і стары млын, гнілое возера каля яго, алешнік над возерам, густа затканы гнёздамі грахоў, і несціханы іх крык.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пяю́ха, ‑і, ДМ ‑юсе, ж.
Разм.
1. Пеўчая птушка. У залатой лістоце дрэў чуваць ля сонечнай палянкі з маленства вывучаны спеў пяюхі сціплай — берасцянкі.А. Вольскі.
2.Жан.да пяюн.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спрасо́нку, прысл.
Не зусім прачнуўшыся, толькі што прачнуўшыся. Дудок спрасонку ўсё не мог уцяміць, што гэта за жанчына і што яна робіць тут.Лынькоў.Недзе ў кустах спрасонку крыкнула птушка.Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
webfoot
[ˈwebfʊt]
n., pl -feet
1) перапо́нчатая нага́
2) пту́шкаабо́ жывёла зь перапо́нчатымі нага́мі, ла́памі
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Снягі́р ‘гіль, лясная птушка’ (ТСБМ, Сцяшк.), снягу́р, снягу́рка, снягу́рчык ‘тс’ (Жыв. св.), снегу́р ‘тс’ (лях., Сл. ПЗБ, Нар. лекс.), снегі́рчык, снігі́р, сныгі́р, сногі́р ‘тс’ (ТС), снігі́р ‘птушка Pyrrhula vulgaris Briss.’ (Пятк. 2), сняжо́к ‘тс’ (Сцяшк. Сл.), сняжу́рка ‘птушка падарожнік, Piectrophanes nivalis’ (Ласт.). Укр.сніга́р, снігу́р, сниги́р, рус.снеги́рь, сниги́рь ‘гіль’; з іншымі суфіксамі: польск.śniegula ‘птушка падарожнік зімні’, чэш.sněhule, в.-луж.sněhula, н.-луж.sněgula ‘снягір’, славац.snehuliak. Да *sněgъ ‘снег’ з суф. ‑urъ, ‑yrъ, ‑ulъ; гл. Шустар-Шэўц, 1328. Рускія формы з ‑и‑ у корані тлумачацца асіміляцыяй галосных: *снѣгырь > снигырь. Гл. Міклашыч, 312; Фасмер, 3, 698. Сюды ж таксама снягу́рка ‘сінічка’ (Янк. 1). Назвы звязаны са з’яўленнем птушак на фоне выпаўшага снегу.