◎ Паце́пліць ’вытапіць (грубку)’ (Нас.; мядз., паст., Сл. ПЗБ). Рус.потеплить (свечку перад іконай) ’запаліць, каб свечка пагарэла, а потым пагасіць яе’. Да цяпло, цёплы (гл.). Магчыма, гэта калька-балтызм, параўн. літ.šildyti, apšildyti ’апальваць, тапіць’ — šiltis, šiluma ’цяпло’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
По́клад ’яйка або прадмет падобны на яго, які кладуць там, дзе хочуць, каб несліся куры’ (ТСБМ, ТС, Касп.), подклад ’яйка, якое падкладваюць пад курыцу’ (Мік.). Ад *po‑klad‑ti > *po‑klasti, po‑kladǫ < *klasti, kladǫ. Да класці (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Sándmann
m -s, ~männchen n -s ка́зачная асо́ба: (маленькі чалавек, які сыпле дзецям пясочак у вочкі, каб яны заснулі)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Vórwand
m -(e)s, -wände наго́да, прычы́на; адгаво́рка
er nimmt das zum ~, um… — гэ́та для яго́ [яму́] то́лькі прычы́на [наго́да], каб…
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
unberúfen, únberufen
1.
a нязва́ны, няпро́шаны
2) самаво́льны, неўпаўнава́жаны
3) некампетэ́нтны
2.
adv
~ (toi, toi, toi)! — каб не суро́чыць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
АБРЭ́ЗКА РАСЛІ́Н,
частковае ці поўнае выдаленне парасткаў і галін; прыём догляду пладова-ягадных і дэкар. раслін. Дапамагае сфарміраваць крону, павялічвае прадукцыйны перыяд плоданашэння, стымулюе штогадовае ўзнікненне вял. колькасці парасткаў і маладых пладовых утварэнняў.
Фарміравальную абрэзку робяць у маладым садзе, пры абрэзцы загушчаных крон і ўтварэнні новых галін з ваўчкоў, а таксама пасля перапрышчэплівання дрэў. Абрэзку, якая рэгулюе плоданашэнне, робяць у дарослых пладаносных дрэў, каб стварыць умовы для абнаўлення пладовай драўніны, павысіць ураджайнасць. Амаладжальную абрэзку старых дрэў і кустоў робяць, каб аднавіць рост і збалансаваць плоданашэнне. Звычайна ўсе віды абрэзкі раслін праводзяць адначасова ў розных спалучэннях. Асн. прыёмы — пакарочванне (падрэзка) і выразка галін (прарэджванне). Абрэзка раслін дзеля стварэння «жывых агароджаў» і аб’ёмных кампазіцый наз. стрыжкай.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
◎ Піднава́ць ’пільнаваць здабычу (пра ката і інш.)’ (зэльв., бых., пух., бабр., Жыв, св.; пух., Сл. ПЗБ; слопім., Нар. словатв.), падкаваць, прыпіднаваць (скаціну, каб не лезла ў шкоду) (карэліц., Нар. сл.). З патаваць ’тс’ у выніку незвычайнага распадабнення я > д.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пі́ўзынэ ’тоўстыя галіны ці маладыя ствалы дрэў, звязаныя разам і пакладзеныя на верх стога’ (драг., Лучыц-Федарэц, вусн. паведамлю піўзэ, півзыпцэ, пізыпне ’дручкі, прывязаныя да саламянай страхі, каб вецер не разносіў салому’ (Шушк.; лін., кобр., Сл. Брэс.). Гл. поўзіна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
lunge2[lʌndʒ]v.(at/towards/for) кі́нуцца (на каго-н. або што-н.);
lunge forward кі́нуцца напе́рад;
They both lunged forward to catch the ball. Яны абодва рвануліся наперад, каб схапіць мяч.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
пару́піцца, ‑плюся, ‑пішся, ‑піцца; зак.
Паклапаціцца, панепакоіцца аб кім‑, чым‑н. Ды трэба ж было парупіцца, каб газета выйшла добрая, каб моцна і трапна біла яна стары быт, ды прыдумаць ёй і адпаведнае імя.Колас.Ля студні намерзла высока і подступу каню не было. — Ніхто і не парупіцца, каб абсячы.Чорны.Каторы год як не бачыла брата, а гэта зайшоў па дарозе, дык нават падвезці не парупілася.Скрыган.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)