Verbum

дзець, дзе́ну, дзе́неш, дзе́не; дзень; зак. (разм.).

1. Палажыць куды-н. так, што цяжка знайсці.

Куды ты дзеў ключ? Дзе ж я дзену гэтую кнігу?

2. Знайсці для каго-н. месца, прытулак.

Кацянят трэба некуды д.

◊

(Не ведаць) куды вочы дзець (разм.) — пра адчуванне сораму.

(Не ведаць) куды рукі дзець (разм.) — пра адчуванне няёмкасці, разгубленасці.

|| незак. дзява́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

благі́, -а́я, -о́е.

1. Які не мае станоўчых якасцей, не адпавядае патрабаванням.

Благія землі.

Б. чалавек.

2. Дрэнны ў маральных адносінах.

Б. ўчынак.

3. Худы, хваравіты на выгляд.

Б. з твару.

4. Непрыемны для іншых (пра манеры, характар і пад.).

Благія прывычкі.

◊

Благія вочы — у народным павер’і: вока, позірк якога прыносіць няшчасце.

|| наз. благата́, -ы́, ДМ -гаце́, ж. (разм.).

адхілі́цца, -хілю́ся, -хі́лішся, -хі́ліцца; зак.

1. Падацца ўбок, адвярнуцца.

Адхілілася кабета і выцерла заплаканыя вочы.

2. Адысці ад прамога маршруту, збіцца.

А. ўбок і заблудзіцца.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Адгарнуцца, адсланіцца.

Заслона адхілілася.

4. перан. Перакінуць увагу на што-н. іншае.

Важна, каб не а. ад галоўнага.

|| незак. адхіля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.

|| наз. адхіле́нне, -я, н.

А. ад нормы.

узне́сці, -нясу́, -нясе́ш, -нясе́; -нясём, -несяце́, -нясу́ць; -нёс, -не́сла; -нясі́; -не́сены; зак.

1. каго-што. Падняўшы, занесці наверх.

У. вёдры з вадою на ганак.

2. перан., што. Узняць угору, ускінуць.

У. смык рукой.

У. вочы.

3. што. Збудаваць.

У. палац.

4. перан., каго (што). Узвялічыць, узвысіць.

Лёс узнёс гэтага чалавека.

|| незак. узно́сіць, -о́шу, -о́сіш, -о́сіць.

|| наз. узнясе́нне, -я, н. (да 2—4 знач.).

ускі́нуць, -ну, -неш, -не; -кінь; -нуты; зак., што.

1. Рэзка ўзняць уверх.

У. сцяг над калонай.

У. галаву.

У. вочы на каго-н. (хутка глянуць).

2. на што. Падняўшы ўверх, кінуць.

У. граблі на воз.

У. рукзак на плячо.

3. на што. Надзець, накінуць на сябе (разм.).

У. хустку на плечы.

|| незак. ускіда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і ускі́дваць, -аю, -аеш, -ае.