шу́стры, ‑ая, ‑ае.

Жвавы, імклівы, рухавы. Малога росту і надзвычай шустры, .. [Гаўрыла] не ходзіць, а лётае. Навуменка. Быстрая, не па гадах шустрая бабка Кацярынка прашнуравала да стала і ўціснулася паміж людзей на ўслон. Палтаран. [Альжбета:] — Харошы хлопчык, жвавы такі, шустры. Пальчэўскі. // Уласцівы такому чалавеку. Адны вочы пад трошкі прыпухлымі павекамі былі па-ранейшаму жывыя, шустрыя і нагадвалі пра Насту маладую, прыгожую. Хадкевіч. На адну дарогу патрэбна мець у запасе добрую чвэртку гадзіны! Гэта, вядома, калі мераць яе шустрымі крокамі першага ў атрадзе бегуна Колі Пінчука. Якімовіч. / Пра жывёл, птушак і пад. Перасталі мітусіцца Нават шустрыя сініцы. Бачыла. Закружыла ў рэчцы кругі Плойма шустрых плотак. Бядуля. Па леташніх лісцях і траве прабеглі шустрыя, заклапочаныя мурашкі. Сачанка. // Які мае быструю плынь, павёў, рух; хуткі. Падышла да рэчкі шустрай, Месяц кружыцца ў вадзе. А. Александровіч. Ветрык шустры змоўк, заціх. Барадулін. // Быстраходны. Свіснуў раз, свіснуў два Шустры паравозік. Купала. З уловам багатым, збаўляючы ход, Да берага шустры ідзе параход. Гаўрусёў. // Бойкі, кемлівы; разбітны. Шустрая, задаволеная жыццём, .. [маці] ўсю энергію і сілу аддавала сям’і, парадку ў хаце. Ваданосаў. Разгубіўся шустры перакладчык: захліснуў пытаннямі натоўп. Панчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кары́сць ж Nútzen m -s; Vórteil m -(e)s, -e (выгада);

грама́дская кары́сць Geméinnutzen m; Geméinnützigkeit f -, -en;

прыне́сці кары́сць каму-н, чаму-н j-m [éiner Sáche] (D) Nútzen bríngen*;

яка́я кары́сць з гэ́тага? was nützt das?, was hilft das?;

на кары́сць каго-н zugúnsten [zu Gúnsten] von (D); zu j-s Gúnsten;

гэ́та яму́ на кары́сць das ist zu séinen Gúnsten; das nützt ihm;

не на кары́сць zu j-s Úngunsten, nicht zu j-s Gúnsten;

ісці́ каму-н на кары́сць j-m zugúte kommen*, j-m von Nútzen sein;

зрабі́ць што-н на кары́сць каму-н etw. zu j-s Nútzen tun*;

◊ на кары́сць і дабро́ zu Nutz und Frómmen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

са́мы займ

1. (якраз, менавіта) selbst;

той са́мы dérselbe (f díeselbe, n dásselbe, pl díeselben);

з са́мага пача́тку gleich [ganz] am Ánfang; von Ánfang an;

у ту́ю ж са́мую гадзі́ну zur sélben Stúnde;

з са́май ра́ніцы vom frühen Mórgen;

да са́мага канца́ bis ganz zulétzt;

2. (для ўтварэння ступеняў параўнання) der [die, das] -ste, pl -sten; am -sten;

са́мая ціка́вая кні́га das interessánteste Buch;

гэ́та са́мая прыго́жая ву́ліца díese Stráße ist am schönsten;

на са́май спра́ве in der Tat, tátsächlich;

са́мае гало́ўнае die Háuptsache;

у са́мы раз geráde zur réchten Zeit (своечасова); geráde pássend (як па мерцы);

касцю́м яму́ са́мы раз разм der Ánzug sitzt [passt] ihm wie ángegossen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

recht

1. a

1) пра́вы;

~er Hand па пра́вую руку́;

~er Vertéidiger пра́вы абаро́нца (футбол)

2) слу́шны, пра́вільны, адпаве́дны;

der ~e Weg пра́вільная даро́га;

das geht nicht mit ~en Díngen zu тут спра́ва нячы́стая;

es ist nicht ~ von dir гэ́та [так] нядо́бра з твайго́ бо́ку;

schon ~! до́бра!, у зго́дзе!;

es ist mir ~ я зго́дзен, мяне́ гэ́та задавальнце

3) адпаве́дны;

im ~en Áugenblick у адпаве́дны мо́мант

4) сапра́ўдны;

er gibt sich ~e Mühe ён сапраўды́ намага́ецца;

ich hábe kein ~es Zútrauen zu ihm я не асаблі́ва давяра́ю яму́

5) матэм. прамы́ (вугал)

2. adv слу́шна, справядлі́ва; даво́лі;

~ gut даво́лі до́бра;

es geschíeht ihm ~ ён гэ́тага ва́рты [заслуго́ўвае];

erst ~ тым больш, пагато́ў;

~ und schlecht з грахо́м папала́м;

ich wérde nicht ~ klug daráus я гэ́тага ніцк не магу́ зразуме́ць;

man kann es ihm nicht ~ máchen яму́ ніцк не даго́дзіш

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

Herz

n -ens, -en

1) слю́ца

mítten ins ~ tréffen* — папа́сці ў са́мае слю́ца

2) асяродак, цэнтр

3) слю́ца, душа́

von gánzem ~en — ад усяго́ [шчы́рага] слю́ца

das liegt mir sehr am ~en — гэ́та мне ве́льмі ва́жна

Hand aufs ~! — (пакладзі́) руку́ на слю́ца!

j-n auf ~ und Níeren prüfen — даскана́ла праве́рыць каго́-н.

aus tíefstem ~en — з глыбіні́ душы́

es ist mir schwer ums ~ — у мяне́ ця́жка на душы́

mir wúrde leicht ums ~ — у мяне́ адлягло́ ад слю́ца

es war mir aus dem ~en gespróchen — гэ́та мне было́ па душы́

sein ~ áusschütten — раскрыва́ць душу́

sich (D) sein ~ fássen — набра́цца сме́ласці

◊ er hat das ~ auf dem réchten Fleck — ён сапра́ўдны [надзе́йны] чалаве́к

séinem ~en Luft máchen — вы́казаць усё, што набале́ла

sie sind ein ~ und éine Séele — яны́ жыву́ць душа́ ў душу́

4) карт. чы́рва

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

just​2 [dʒʌst] adv.

1. менаві́та, якра́з, акура́т, дакла́дна;

just at that spot менаві́та на гэ́тым ме́сцы;

just in time якра́з своечасо́ва;

just the thing infml якра́з то́е, што трэ́ба;

That’s just what we need. Гэта якраз тое, што нам трэба.

2. то́лькі што;

He’s just come. Ён толькі што прыйшоў.

3. то́лькі; про́ста;

just the same усё ро́ўна, тым не менш;

just think/listen/look то́лькі паду́май/паслу́хай/паглядзі́;

He’s justa child. Ён толькі дзіця.

♦

just now infml

1) то́лькі што

2) BrE за́раз, цяпе́р;

We are busy just now, could you come later? Мы занятыя зараз, прыходзьце, калі ласка, пазней;

just so BrE, infml (дакла́дна) так;

They have nice kids. – Just so. У іх слаўныя дзеткі. – Менавіта так;

just then якра́з тады́/у той мо́мант

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

count​3 [kaʊnt] v.

1. лічы́ць, падлі́чваць;

count one’s money лічы́ць гро́шы;

count up to three лічы́ць да трох

2. мець значэ́нне;

Money counts with him more than anything. Грошы для яго – самае галоўнае;

Every minute counts. Дарагая кожная хвіліна.

3. прыма́ць у разлі́к, улі́чваць;

fifty people not counting the children пяцьдзяся́т чалаве́к, калі́ не лічы́ць дзяце́й;

that doesn’t count гэ́та не ідзе́ ў разлі́к

4. лічы́ць, успрыма́ць;

be counted as friends лічы́цца сябра́мі

♦

don’t count your chickens before they are hatched кураня́т уво́сень лі́чаць; ≅ не той хлеб, што на по́лі, а той, што ў гумне

count on [ˌkaʊntˈɒn] phr. v. разлі́чваць, спадзява́цца (на каго-н. або што-н.)

count upon [ˌkaʊntəˈpɒn] phr. v. разлі́чваць, спадзява́цца (на каго-н. або што-н.)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

worth​2 [wɜ:θ] adj.

1. ва́рты, які́ мае ва́ртасць або́ кошт;

What is it worth? Колькі гэта каштуе?;

What is the dollar worth? Які цяпер курс долара?

2. ва́рты (чаго-н.), які́ заслугоўвае (чаго-н.);

be worth attention заслуго́ўваць ува́гі;

The book is worth reading. Кнігу варта пачытаць;

It is worth while reading the book. Варта пачытаць гэтую кнігу.

♦

for all one is worth infml што ёсць мо́цы, сі́лы;

not worth a damn/a straw/a red cent infml ніку́ды не ва́рты, нікчэ́мны, гро́ша ло́манага не ва́рты;

be worth one’s salt до́бра працава́ць;

be worth one’s/its weight in gold цані́цца на вагу́ зо́лата;

worth smb.’s while варты затра́чанага ча́су, намага́нняў і да т.п.;

I’ll make it worth your while. Вы аб гэтым не пашкадуеце.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

stiff​1 [stɪf] adj.

1. тугі́, цвёрды, каля́ны;

a stiff collar му́лкі каўне́р;

stiff cardboard цвёрды кардо́н

2. спруцяне́лы, акачане́лы, здранцве́лы, здубяне́лы;

I was stiff with cold/terror. Я адубеў ад холаду/застыў ад жаху;

I feel stiff around the neck. Я не магу павярнуць галаву.

3. густы́, тугі́; накрухма́лены;

stiff dough круто́е це́ста;

Beat the egg whites until stiff. Узбівай бялкі ў густую пену.

4. цвёрды, рашу́чы;

stiff to the back рашу́чы (чалавек)

5. жо́рсткі, упа́рты;

a stiff fight лю́тая барацьба́

6. хало́дны, чапуры́сты;

a stiff smile вы́мучаная ўсме́шка

7. мо́цны (пра алкагольныя напоі)

8. ця́жкі;

The book is stiff readind. Чытаць гэтую кнігу нялёгка.

♦

as stiff as a poker чапуры́сты, цырымо́нны;

that’s a bit stiff! гэ́та ўжо́ зана́дта!

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

хлеб, ‑а, м.

1. толькі адз. Прадукт харчавання, які выпякаецца з мукі. Пшанічны хлеб. Кілаграм хлеба. □ У хаце прыемна пахла цёплым хлебам і напаленай печкай. Мележ. Як пернік смачны, У руцэ Трымаў я хлеб жытні калісьці — Спадыспаду не ў муцэ, А на кляновым лісці. Аўрамчык. Ідзеш на дзень — хлеба бяры на два. Прыказка. Ядуць на свеце хлеб траякі: чорны, белы і ніякі. Прыказка. // Такі прадукт у выглядзе вырабаў пэўнай формы. Круглы хлеб. Бохан хлеба. // Цеста, прыгатаванае для выпечкі хлебных вырабаў. Хлеб падышоў. □ [Жонка:] — Дык намялі мукі ў жорнах, замясі цеста, а як падыдзе, пасадзі хлеб у печ. Якімовіч. // а таксама мн. (хлябы́, ‑о́ў). Выпечка. У дзежцы стаяла яшчэ крыху мукі. Гэтай мукі можа яшчэ хопіць на два скупыя хлябы. Чорны.

2. Зерне, якое мелецца на муку для выпякання хлеба. Абмалочаны хлеб. □ Большасць сабранага хлеба калгаснікі.. падзялілі паміж сабой на працадні. Шамякін.

3. Зерневыя расліны (жыта, пшаніца і пад.) на корані. — Цёзка, ці не бачыш, што ў нас у гэтым годзе хлеб радкаваты? — запытаў яго, сеўшы побач, калгасны брыгадзір Кузьма Стрыж. Дуброўскі. Хлеб па хлебу сеяць — ні малаціць, ні веяць. Прыказка. / мн. хлябы́, ‑о́ў. Разм. Жыта там родзіцца на дзіва: Як едзеш між хлябоў вясною, У іх конь хаваецца з дугою. Колас.

4. толькі адз.; перан. Разм. Сродкі для існавання, заробак. Дырэктару было ўжо сумна. Пісаць артыкулы яму не ставала часу і, да таго ж, ён не хацеў адбіраць у газетчыкаў іх законны хлеб. М. Стральцоў. У сенцах сустрэліся з гаспадыняй — баба што печ, на ўсе дзверы. Клім спыніўся і з усмешкаю кіўнуў Шэмету на жонку: — На старшынёўскіх хлябах. Лобан. / Пра жыццё, долю. Ох, дачушка, хлеб твой горкі, горка твая доля! Колас.

•••

Барадзінскі хлеб — асобы гатунак паштучнага заварнога хлеба, які выпякаецца з шатраванай жытняй і пшанічнай мукі і мае прыемны саладкаваты прысмак.

Мінскі хлеб — хлеб з жытняй пытляванай мукі з кменам.

Украінскі хлеб — хлеб з жытняй шатраванай мукі з дабаўленнем пшанічнай мукі другога гатунку.

Аб сухім хлебе — без вадкай стравы (жыць).

Без хлеба сядзець — быць незабяспечаным сродкамі для існавання.

Гэта мой (твой, яго, яе, наш, ваш, іх) хлеб — пра чый‑н. занятак.

Дарэмна хлеб есці гл. есці.

Даць салдацкага хлеба (груб.) — даць выспятка; даць каленам пад зад.

Есці чужы хлеб гл. есці.

Зайцаў хлеб — рэшткі яды, прывезенай дадому з лесу, лугу і пад., якую прапануюць з’есці дзецям.

З хлеба крошак шукаць гл. шукаць.

Ісці на свой хлеб гл. ісці.

І то (гэта) хлеб — ёсць нейкая карысць каму‑н.

І хлеб і да хлеба — усяго многа, дастаткова (прадуктаў харчавання).

Карміць хлебам гл. карміць.

Кусок (кавалак) хлеба гл. кусок.

Лёгкі хлеб — пра лёгкую працу, без клопатаў, турбот, без напружання сіл.

Надзённы хлеб — тое, што патрэбна для жыцця.

На ласкавым хлебе — быць нахлебнікам, жыць на ўтрыманні, з чыёй‑н. ласкі.

Не вялікі хлеб — а) не вельмі добра; б) невысокая аплата працы, не зусім забяспечаныя ўмовы жыцця.

Пасадзіць на хлеб і ваду — пакараць голадам, абмежаваць каго‑н. у ядзе.

Перабівацца з вады на хлеб (з хлеба на квас) гл. перабівацца.

Свой акраец хлеба гл. акраец.

Сесці на хлеб чый гл. сесці.

Стаць на свой хлеб гл. стаць.

Сядзець на чужым хлебе гл. сядзець.

Хлебам не кармі гл. карміць.

Хлеб ды соль! — прыемнага, добрага апетыту (пажаданне таму, каго засталі за ядой).

Хлеб есці з чаго гл. есці.

Хлеб-соль — пачастунак. — Гэта ж во госцік дарагі, Алёша Іванавіч, з мае роднае вёскі.. Заехаў.. укусіць хлеба-солі!.. Брыль.

Цераз хлеб ды хлеба шукаць гл. шукаць.

Цяжкі хлеб — праца, якая патрабуе вялікіх намаганняў, цяжкая фізічная праца.

Шукаць лёгкага хлеба гл. шукаць.

Шукаць як хлеба гл. шукаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)