вертыкаліза́цыя

(ад лац. verticalis = стромы)

давядзенне прадмета (заводскага коміна, ракеты-носьбіта на пускавой сістэме і інш.) да строга вертыкальнага становішча.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

мез-, меза-

(гр. mesos = сярэдні, прамежкавы)

першая састаўная частка складаных слоў, якая абазначае сярэднюю велічыню або прамежкавае становішча чаго-н.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

прэпазі́цыя

(лац. praepositio = пастаноўка ўперадзе)

лінгв. становішча слова або сказа перад іншым словам або сказам, звязаным з ім (параўн. постпазіцыя).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

обще́ственный

1. в разн. знач. грама́дскі;

обще́ственный строй грама́дскі лад;

обще́ственная со́бственность грама́дская ўла́снасць;

обще́ственное положе́ние грама́дскае стано́вішча, стано́вішча ў грама́дстве;

обще́ственные интере́сы грама́дскія інтарэ́сы;

обще́ственная рабо́та грама́дская рабо́та (пра́ца);

обще́ственное пита́ние грама́дскае харчава́нне;

обще́ственное порица́ние грама́дскае ганьбава́нне;

обще́ственный обвини́тель грама́дскі абвінава́ўца;

обще́ственный креди́т грама́дскі крэды́т;

2. (принадлежащий сельскому обществу) ист. абшчэ́ственны.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кры́зіс, ‑у, м.

1. Рэзкі пералом, пераходны стан, абвастрэнне становішча. Адчуваецца крызіс мяшчанскай сям’і, што існуе на маральных асновах старой патрыярхальнай Расіі. «Полымя».

2. Пераломны момант у ходзе хваробы, які вядзе да паляпшэння або пагаршэння стану хворага. Звычайнае запаленне лёгкіх, расказваў доктар, крызіс прайшоў, чалавек, з дапамогай медыцыны, мінуў смяротны рубікон. Ермаловіч.

3. Перыядычная перавытворчасць тавараў у капіталістычнай гаспадарцы, якая вядзе да разарэння дробных вытворцаў, да скарачэння вытворчасці, да павелічэння колькасці беспрацоўных. Эканамічны крызіс. Прамысловы крызіс.

4. Недахоп чаго‑н., цяжкасці з чым‑н. Паліўны крызіс. Жыллёвы крызіс. // Разм. Цяжкае становішча, безграшоўе. Крызіс з грашамі.

•••

Палітычны крызіс — палітычнае становішча, якое характарызуецца рэзкім абвастрэннем класавай барацьбы працоўных супраць пануючай эксплуататарскай вярхушкі і няздольнасцю апошняй кіраваць грамадствам.

Урадавы крызіс — перыяд, калі пытанне аб адстаўцы старога ўраду рашылася, а новы ўрад яшчэ не сфарміраваўся.

[Ад грэч. krísis — рашэнне, прыгавор.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

афса́йд, ‑у, М ‑дзе, м.

У футболе — становішча іграка, які аказаўся па-за гульнёй, калі ён, атрымаўшы мяч ад свайго партнёра, не мае права працягваць гульню, бо паміж ім і варотамі праціўніка няма ігракоў супраціўнай каманды.

[Англ. off side — па-за гульнёй.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бяспе́ка, ‑і, ДМ ‑пецы, ж.

Адсутнасць небяспекі; становішча, пры якім каму‑, чаму‑н. ніхто і нішто не пагражае. Міжнародная бяспека. □ Нялёгка прабрацца ў такую хатку. У ёй бабёр адчувае сябе ў поўнай бяспецы. В. Вольскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фальшы́васць, ‑і, ж.

1. Уласцівасць фальшывага. [Лабановіч] адчувае фальшывасць свайго становішча, але хоча паспрачацца з суседкаю. Колас.

2. Тое, што і фальш (у 1, 2 знач.). Не даць Сябе самога выкрасці, У пахвальбе фальшывасць разгадаць. І. Калеснік.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

dominate

[ˈdɑ:mɪneɪt]

v.

1) дамінава́ць, пераважа́ць, мець перава́гу, панава́ць; быць гало́ўным

2) узвыша́цца над мясцо́васьцю; займа́ць кіру́ючае стано́вішча

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

ratować

незак. ратаваць, выратоўваць;

ratować komu życie — ратаваць каму жыццё;

ratować sytuację — ратаваць становішча (сітуацыю)

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)