Разбазы́раць ’разбэсціцца, зазнацца’ (Шат., Скарбы), ’рабіць, што хацець; не падпарадкоўвацца нікому’ (навагр., ЖНС), ’разбэсціцца, раздурэць’ (Янк. 3), разбазы́рыцца ’распусціцца, стаць самавольным’ (Варл.), разбазырэ́ць, разбузурэ́ць ’раздурыць’ (Нас.; в.-дзв., Сл. ПЗБ), ’разбэсціць’ (Сцяшк. Сл.), ’разбэсціць, раздурэць’ (Янк. 3.), разбазы́рыць ’разбэсціць’, разбазы́рэць ’распусціцца: пра свавольнага і непаслухмянага’ (Чач.), розбазу́рыць ’разбэсціць, распусціць’, розбазу́рыцца ’разбэсціцца, распусціцца’ (ТС). Параўн. рус. дыял. разбузы́ритъ, разбузы́нить ’растраціць, прамантачыць (грошы, маёмасць)’. Гл. абазу́рыцца, базу́рны. Іншы пункт погляду на зыходныя формы гл. ЭССЯ, 1, 171, параўн. ЭССЯ, 31, 212 (< *obъzoriti), 225 (< *obzyriti). Магчымы ўплыў палаталізаваных формаў, параўн. бязу́рны ’свавольны’ (Касп.), бязу́ры ’тс’ (Нік., Оч.), якія могуць мець іншае паходжанне.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
каша́ра, ‑ы, ж.
1. Загон, агароджанае месца на полі, у лесе, дзе летам трымаюць жывёлу. Па рацэ плыве лодка, поўная дзяўчат і бітонаў, — на тым беразе Прыпяці, на лузе, кашара, і адтуль з удоем вяртаюцца даяркі. Сачанка. Ратуючыся ад угону ў Нямеччыну, моладзь перабралася з вёскі ў лес. Загналі сюды ў кашары і жывёлу. Вішнеўскі.
2. толькі мн. (кашары́, ‑аў). Уст. Казарма. У кашарах узнік адпраўны пункт. Тут выдавалі зброю, фарміравалі атрады, прызначаліся камандзіры. Мікуліч.
[Рум. casare.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
крэ́пасць 1, ‑і, ж.
Умацаваны пункт з пастаянным гарнізонам, узбраеннем і прыпасамі, прызначаны для кругавой абароны і доўгай барацьбы ва ўмовах асады. Марская крэпасць. Абаронцы Брэсцкай крэпасці. Узяць крэпасць. // Месца зняволення людзей, якім прад’яўляліся асабліва цяжкія абвінавачванні. Петрапаўлаўская крэпасць. □ Газету затрымлівалі, штрафавалі, канфіскавалі і, нарэшце, зусім забаранілі, а рэдактара засудзілі на год .. ў крэпасць. Колас.
крэ́пасць 2, ‑і, ж.
У выразе: купчая крэпасць — дакумент аб куплі і продажы нерухомай маёмасці ў дарэвалюцыйнай Расіі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падляга́ць 1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., чаму.
Адносіцца да ліку асоб, аб’ектаў, на якія распаўсюджваецца што‑н. абавязковае, прымусовае. Падлягаць навучанню. Падлягаць суду. Падлягаць уліку. Падлягаць няўхільнаму выкананню. □ [Рудчанка:] — У лічыце, што ўсе мужчыны, якія падлягаюць мабілізацыі, ідуць у армію. Сіўцоў. Кожны населены пункт.. падлягае дзяржаўнай рэгістрацыі. «Полымя». // Падвяргацца чаму‑н. Не падлягае сумненню, што большая частка іншамоўнай лексікі пранікла ў старабеларускую мову праз польскую. Жураўскі.
падляга́ць 2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да падлегчы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сялі́ба, ‑ы, ж.
Населены пункт у сельскай мясцовасці (пасёлак, сяло і пад.). О, дзядзька спосабаў меў многа Даняць праціўніка малога! Пайсці ў грыбы ці ў тую ж рыбу, Або паехаць у сялібу Ці ў млын малоць на хлеб збажынку. Колас. Хаты ішлі з сялібы аж да самай невялічкай рэчкі Проні, паабапал якой раскідаліся лазні ды гумнішчы, а далей — нешырокае поле з межамі, узгоркамі, раўчакамі. Каваль. [Кастусь:] — З якое вы, дзядзька, сялібы? Відаць, заблудзіліся вы?.. Калачынскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Díenststelle
f -, -n
1) пункт абслу́гі, слу́жба
2) (службо́вая) інста́нцыя
3) pl адмі- ністрацы́йны апара́т
4) вайск. штаб, кама́ндная інста́нцыя
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Gesíchtspunkt
m -(e)s, -e пункт по́гляду [гле́джання]
auf dem ~ stéhen* — прытры́млівацца пу́нкту гле́джання
von dem ~ áusgehen* — зыхо́дзіць з пу́нкту по́гляду
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
около́ток м., уст.
1. (окрестность) разг. навако́лле, -лля ср., ако́ліца, -цы ж., акру́га, -гі ж.;
2. (подразделение полицейского участка) акало́дак, -дка м.;
3. уст. (врачебный пункт при воинской части) акало́дак, -дка м.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
zero
[ˈzɪroʊ]
1.
n., pl. -ros, -roes
1) нуль -я́ m.
2) нішто́
to reduce to zero — зьве́сьці на нішто́
2.
adj.
нулявы́
3.
v.t.
наста́віць на нулявы́ пункт (апара́т)
•
- zero in on
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
пульт
(ням. Pult, ад лац. pulpitum = памост, трыбуна)
1) падстаўка для нот у выглядзе нахіленай рамы на высокай ножцы (напр. дырыжорскі п.);
2) пункт аўтаматычнага кіравання чым-н. (напр. дыспетчарскі п.).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)