Курапа́тка ’дзікая птушка атрада курыных’ (ТСБМ). Укр. куропатка, куропатва, рус. куропатка, куропатва ’тс’, польск. kuropatwa, чэш. koroptev, славац. kuroptwa, в.-луж. kurotwa ’тс’. Паўднёваславянскія мовы паралелей да гэтага слова не ведаюць Рэканструкцыя дае прасл. kuro‑pъty. Першая частка гэтага складанага слова ўзыходзіць да kurъ, kura (гл. кур, кура), другая — да агульнай назвы птушак pъta (гл. птушка). Такім чынам, першаснае значэнне ’птушка, падобная да курыцы’. Падрабязна з улікам апошняй літаратуры гл. Слаўскі, 3, 407–409.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Нырэ́ц, нырец ’скачок у ваду’ (Бяльк., ТСБМ), ’від качкі’ (Грыг., Гарэц.), нырэ́ц, норэ́ц ’скачок у ваду; балотная птушка, чомга’ (ТС), нырэц, нурэ́ц ’вадзяная птушка нур’ (Дразд.), сюды ж нырок‑чубацік ’чэрнець чубатая’ (Інстр. 2). Ад ныра́ць, гл. таксама нор, нурок, нырка 2.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Птуша́тнік ’ястраб’; ’хлапец, што разбурае птушыныя гнёзды’ (Нас.). Рус. смал. птушатник ’драпежная птушка, якая па-люе на іншых птушак, з’ядае птушыныя яйкі’; ’аматар птушак і птушыных яек’. Да птушка (гл.). Матывы намінацыі відавочныя з дэфініцыі значэння, параўн. укр. пташачар ’коршак, Accipiter nisus L.’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
каралёк, ‑лька, м.
1. Разм. Кароль невялікай манархічнай дзяржавы.
2. Невялікая лясная птушка атрада вераб’іных з шаравата-зялёным пер’ем і аранжавым або жоўтым цемем.
3. Сорт апельсіна з чырвонай мякаццю.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
арніці́н
(ад гр. ornis, -ithos = птушка)
амінакіслата, якая выконвае ролю каталізатара ў біясінтэзе мачавіны ў печані.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
архео́рніс
(ад гр. arche = пачатак + ornis = птушка)
разнавіднасць археаптэрыкса, якую раней лічылі самастойным родам старажытных птушак
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
інды́к
(польск. indyk, ад лац. indicus = індыйскі)
вялікая свойская птушка атрада курыных, якая гадуецца на мяса.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
паўлі́н
(ад лац. pavo)
вялікая паўднёваазіяцкая птушка сям. фазанавых са стракатым апярэннем і доўгім веерападобным хвастом.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
-птэр
(гр. pteron = крыло)
другая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае паняццям «птушка», «насякомае», «лятальны апарат».
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Кні́гаўка ’кнігаўка, птушка сямейства сяўцоў’ (ТСБМ, Сл. паўн.-зах., Шат.). Гл. кніга 2.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)