трэсь, выкл. у знач. вык.
Разм. Ужываецца паводле дзеясл. трэснуць (у 2 знач.). [Лабановіч:] — І раптам лейцы — трэсь! Толькі пончыкі ў маіх руках засталіся. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ухадзі́цца, ухаджуся, уходзішся, уходзіцца; зак.
Закончыць, завяршыць якую‑н. работу; управіцца. Ухадзіўся з работаю дзядзька Марцін. Яшчэ на тым тыдні скончыў сеяць грэчку. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фантазёрства, ‑а, н.
Схільнасць да фантазіравання, да фантазій. Гаворка часамі пераходзіла ў звычайнае фантазёрства, у жарты, у неіснуючыя сітуацыі, поўныя дасціпных, смешных выдумак. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
халэ́мус, нескл., м.; у знач. вык.
Разм. Гібель, канец, смерць. Не праціўся лепш Ахрэму: Дасць па карку і — халэмус! Строгі, хай яго багі! Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чарато́вы, ‑ая, ‑ае.
Тое, што і чаротавы. Як нейкі востраў на агромністым блюдзе чаратовых балот, маляўніча выступаў старадаўні горад, важнейшы цэнтр неабсяжнага Палесся. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чыгу́нчык, ‑а, м.
Памянш. да чыгун (у 2 знач.); невялікі чыгун. Тым часам маці даставала Чыгунчык з печы, лыжку брала І верашчаку налівала. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
штурха́н, ‑а, м.
Разм. Тое, што і штурханец. Пакінутыя адны, вучні памаленьку пачыналі разварушвацца, знаёміцца самі з сабою — часта пры дапамозе кулакоў, штурханоў. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шчу́пленькі, ‑ая, ‑ае.
Разм. Памянш.-ласк. да шчуплы. Здрыгануўся хлопчык злёгку, К дзеду ціснецца бачком, Такі шчупленькі ён, крохкі, Вочкі ж бліскаюць агнём. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
япру́к, ‑а, м.
Разм. Кабан. Япрук заможны, лапавухі. Спацыраваў паміж платамі І смешна ўскідваў кумпякамі. Колас. Дзікі япрук рые зямлю ў глухіх закутках. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гуча́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне і стан паводле дзеясл. гучаць (у 1 знач.), а таксама гукі гэтага дзеяння. Пераможнаю радасцю гучаць жалезныя колы вагонаў, і гэта гучанне падхоплівае зарэчны чарот, ператвараючы яго ў цэлую мяцеліцу адрывістага смеху. Колас.
2. перан. Кніжн. Значэнне, характар. Я. Купала і Я. Колас яшчэ больш узмацнілі грамадскае гучанне нашай сатыры, падалі ёй выразную рэвалюцыйную накіраванасць. Казека.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)