Пло́мба ’цвёрдае рэчыва, якім закладваецца дупло зуба’, ’металічны забаронны знак’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ). Праз рус. мову з ням. Plombe, якое з plombieren ’пламбаваць’ < франц. plomber ’ушчыльняць, заліваючы растопленым волавам’ < plomb ’волава’ < лац. plumbum ’тс’ (Фасмер, 3, 284; Банькоўскі, 2, 610). Палес. драг. плёмба, блёмба — праз польск. plomba ’пломба’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сыгне́т ’пярсцёнак з пячаткай’ (Нас., Сцяшк.), сыгнэ́т ’тс’ (Касп.), ’залаты пярсцёнак’ (маладз., Гіл.). Ст.-бел. сыкгнетъ (сегнетъ, сегнитъ, секгнетъ, сигнетъ, сыгнетъ) ’тс’ з 1498 г., запазычанне са ст.-польск. sygnet (XV ст.), якое з с.-лац. signetum (Булыка, Лекс. запазыч., 34), што да лац. signum ’знак’ (Брукнер, 528).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Per risum multum poteris cognoscere stultum
Па частаму смеху ты можаш пазнаць дурня.
По частому смеху ты можешь узнать глупца.
бел. Смех без прычыны ‒ знак дурачыны. Дурню, што смешна, тое пацешна. Дурня пазнаеш па смеху.
рус. Дураку всё смех на уме. Смех без причины ‒ признак дурачины. Дураку, что глупо, то потешно.
фр. Au rire on connaît le fol (Глупца/дурака узнают по смеху).
англ. Fools will be fools (Дураки останутся дураками).
нем. An vielem Lachen erkennt man der Narren (Дурака узнают по тому, как много он смеётся). Am Lachen erkennt man den Toren (По смеху узнают дурака).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
omen
[ˈoʊmən]
1.
n.
прыме́та f.; знак -у m., адзна́ка f.; прадказа́ньне, прадве́сьце n.
2.
v.i.
служы́ць прыме́тай; азнача́ць, прадвяшча́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
portent
[ˈpɔrtent]
n.
1) прыкме́та f., знак -у m., адзна́ка f.; прадве́сьце n. (бяды́)
2) цу́д -у m., дзі́ва n.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
абазначэ́нне н
1. (дзеянне) Bezéichnen n -s; Kénnzeichnen n -s; Markíerung f -; Kénntlichmachung f - (знакамі);
2. (знак) Zéichen n -s, -; Bezéichnung f -, -en
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
рэга́лія ж
1. (знак манархічнай улады) Insígni¦en pl;
2. (манапольнае права) Regál(e) n -s, -li¦en;
3. мн:
рэга́ліі (знакі ўзнагароды) Áuszeichnungen pl
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
плюс 1, ‑а, м.
1. Матэматычны знак у выглядзе крыжыка (+), які ставіцца паміж лічбамі для абазначэння складання. Два плюс два будзе чатыры. // Такі ж знак перад лічбай для вызначэння таго, што лічба гэтая дадатная, г. зн. большая, чым нуль. Тэмпература паветра плюс дзесяць градусаў.
2. Крыжык, які ставіцца пры школьнай ацэнцы і абазначае некаторае перавышэнне яе. Чатыры з плюсам.
3. у знач. нязм. Акрамя таго, з дабаўленнем. Дэвіз павінен быць такі: «Вучоба плюс праца!» «Звязда».
4. перан. Дадатны бок, перавага. — Калі ім [сялянам] ўдасца зямлі не даць [Пілацееву], гэта будзе велізарнейшым плюсам у палітычным расце сялянства. Галавач.
[Ад лац. plus — больш.]
плюс 2, ‑у, м.
Спец. Тое, што і кумач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
крыж
1. Ст.-бел. Пагранічны зямельны знак (Лемц. Айк.).
2. Крыга лёду на рацэ (Жытк.). Тое ж кры́жына (Жытк.).
□ пас. Крыжы Чырв.-Слаб.
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
лех
1. Папярочнік надзельнай палоскі сялянскай зямлі (Смален. Дабр.).
2. Знак, які робіцца ў час сяўбы зернавых, каб не засталося агрэхаў (Смален. Дабр.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)