фаво́р

(лац. favor = прыхільнасць)

прыхільныя адносіны, заступніцтва ўплывовай асобы.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

Жывасо́л ’сок з салёнага мяса, сала’ (Шат.). Складанае слова паводле той самай мадэлі, што разнасол, дзе жывы‑ ў знач. ’што мае адносіны да жывёл’ (жывая прырода, жывы куток).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ра́йства, ра́йство ’шчасце, прыемнасць, вельмі добрыя адносіны з кім-небудзь’, ’рай’, ’райскае жыццё; збавенне’ (віл., Сл. ПЗБ; ТС). Адсубстантыўнае ўтварэнне са значэннем стану: рай‑ + ‑ства. Гл. рай1.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

аба́пал,

1. прыназ. з Р. Спалучэнне з прыназ. выражае прасторавыя адносіны: паказвае на размяшчэнне з абодвух бакоў чаго-н.

Прысады цягнуліся а. дарогі.

2. прысл. З абодвух бакоў.

А. пацягнуліся сады, агароды.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

абво́страны, -ая, -ае.

1. Пра рысы твару: завостраны, схуднелы.

Твар з абвостранымі скуламі.

2. Больш востры, чым звычайна, павышаны, узмоцнены.

А. слых.

3. Напружаны, непрыязны.

Абвостраныя сямейныя адносіны.

|| наз. абво́странасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

прыдво́рны, -ая, -ае.

1. Які мае адносіны да двара манарха.

Прыдворная пасада.

2.

У знач. наз. прыдво́рны, -ага, мн. -ыя, -ых, м. Асоба, якая знаходзіцца пры манарху і ўваходзіць у яго акружэнне.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

пуры́зм, -у, м. (кніжн.).

Строгія, непрымірымыя адносіны да запазычанняў; імкненне захаваць што-н. (напр., мову) у нязменным выглядзе, у поўнай чысціні, без усялякіх новаўвядзенняў.

|| прым. пуры́сцкі, -ая, -ае і пурысты́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

раздзяля́льны, -ая, -ае.

1. Які дзеліць што-н., абазначае раздзел, раздзяленне.

Раздзяляльная рыса.

2. У граматыцы і логіцы: які выражае або абазначае выбар паміж дзвюма або больш думкамі, магчымасцямі (спец.).

Раздзяляльныя адносіны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

расша́ркацца, -аюся, -аешся, -аецца; зак.

1. Раскланяцца, шаркаючы нагой.

Пачціва расшаркаўся.

2. перан. Выказаць залішне ліслівыя адносіны да каго-н.

Р. перад начальствам.

|| незак. расша́рквацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. расша́ркванне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

храма... (гл. хрома...).

Першая састаўная частка складаных слоў са знач.: які мае адносіны да колеру, фарбы; ужыв. замест «хрома...», калі націск у другой частцы слова падае на першы склад, напр.: храмасома, храмасфера.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)