фіярыту́ра, ‑ы, ж.

1. Арнаментальны пасаж (у 2 знач.), які ўпрыгожвае мелодыю.

2. перан. Пра што‑н. дабаўленае, прыдадзенае для ўпрыгожання, ажыўлення чаго‑н.

[Іт. fioritura.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цэрэбра́льны, ‑ая, ‑ае.

Спец.

1. Мазгавы. Цэрэбральны аддзел чэрапа.

2. Які ўтвараецца пры загібе кончыка языка к цвёрдаму паднябенню (пра зычныя гукі). Цэрэбральны зычны.

[Ад лац. cerebrum — мозг.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ча́дна,

1. Прысл. да чадны.

2. безас. у знач. вык. Пра наяўнасць чаду дзе‑н. У хаце ад пячуркі цяплынь і крыху чадна. Галавач.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шматрадко́вы, ‑ая, ‑ае.

Разм.

1. Пасеяны, размешчаны ў некалькі радкоў. Шматрадковы авёс.

2. Які робіць, апрацоўвае адначасова некалькі радкоў (пра сельскагаспадарчыя машыны). Шматрадковая сеялка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шмэ́ндрык, ‑а, м.

Разм. Звычайна пра падлетка, несур’ёзнага хлопца. Развялося гэтых вусатых шмэндрыкаў. □ Засталіся ў хатах старыя, малыя ды такія шмэндрыкі, як мы. Пянкрат.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шырокафарма́тны, ‑ая, ‑ае.

1. Зняты на плёнцы, якая шырэй за звычайную (пра фільм). Шырокафарматны фільм.

2. Прызначаны для дэманстрацыі такіх фільмаў. Шырокафарматны панарамны кінатэатр.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

я́рысты, ‑ая, ‑ае.

З вялікай колькасцю яроў, перасечаны ярамі (пра мясцовасць). Недалёка ад ракі, сярод лясоў, на пясчаных узгорках уздоўж ярыстай даліны — горад. Лужанін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

віднецца, віднець, бачыцца, значыцца, вызначацца, праступаць, тырчаць / пра што-небудзь цёмнае: цямнець, цямнецца / пра што-небудзь высокае: высіцца; маячыць, вытыркацца (разм.); выглядваць, выглядаць, праглядаць, выдавацца, высоўвацца, свяціцца, красавацца, прасвечваць, вымалёўвацца (перан.) □ кідацца ў вочы

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

Задупкаваць ’стаць на заднія ногі (пра каня)’ (Сл. паўн.-зах.). Ад дупка, дубкі, дуба, дыба ’дыбам, тарчма’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Квянчэ́ць1 ’квактаць’ (Нар. лекс.). Гл. квактаць.

Квянчэ́ць2пра ваду (Нар. лекс.). Гукапераймальнае. Гл. КвЯКЧЭЦЬ©.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)