гудзе́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. гусці і гудзець, а таксама гукі гэтага дзеяння. Рыгор адхіліўся ад акна; разам з гэтым змоўкла гудзенне аэраплана. Гартны. Раптам да вёскі пачалі далятаць нейкія нячутныя дагэтуль гукі, — ні то гудзенне жука, ні то малатарні. Чарот.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бо́лей, прысл.
Тое, што і больш. Хай будзе сотня і болей Разам ляжаць плашчаніц, Мы перад імі на доле Не распластаемся ніц. Крапіва. Нідзе мяжы не згледзіш болей, І зніклі быльнік і палын. Колас. Злегла хворая Люба І ўжо болей не ўстала. Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бра́тні, ‑яя, ‑яе.
1. Уласцівы брату (у 1 знач.), родны. Братняя любоў да сястры.
2. Таварыскі, сяброўскі. Мы — беларусы з братняю Руссю Разам шукалі к шчасцю дарог. Клімковіч. Колькі ёсць поглядаў свежых, Братніх працягнутых рук. Танк.
3. Тое, што і братаў. Братнія дзеці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
асо́бна, прысл.
Убаку ад іншых, паасобку. Дзяўчаты і падлеткі ішлі асобна. Мележ. Пакуль вернемся, каб усё гэта перабраў: мак асобна, пясок — асобна. Якімовіч. // Толькі аднаму, без іншых. [Фёдар Мікалаевіч:] — Ну, я яму [Шугаеву] асобна выкажу падзяку. Крапіва. // Паасобку, разлучыўшыся, у адзіноце. Разам — цесна, асобна — моташна. Прыказка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́дзеўбці, ‑бу, ‑беш, ‑бе; пр. выдзеўб, ‑ла; заг. выдзеўбі; зак., што.
1. Дзеўбучы, зрабіць паглыбленне, адтуліну або вырабіць якую‑н. рэч. Разам з дзедам выдзеўблі яшчэ тры калоды, усцяглі на сосны. Мележ.
2. Вышчыпаць, выдраць што‑н. Крумкач крумкачу вока не выдзеўбе. Прыказка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паасо́бку, прысл.
1. Па адным, не разам. Гаварыць з кожным паасобку. □ Скончыўшы гаварыць, Лясніцкі саскочыў з воза і пайшоў у натоўп, вітаючыся паасобку з добра знаёмымі калгаснікамі. Шамякін.
2. Асобна, разлучыўшыся. — Ну што, можа і праўда нам лепш жыць паасобку, — згадзілася Раечка. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пазлуча́ць 1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
1. Злучыць, змацаваць усё, многае. Пазлучаць правады.
2. Устанавіць сувязь паміж усім, многім. Пазлучаць берагі мастамі.
3. Сабраць разам усё, многае.
пазлуча́ць 2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго.
Злучыць для палавога акта ўсіх, многіх (пра жывёлу).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папрыво́зіць, ‑вожу, ‑возіш, ‑возіць; зак., каго-што.
Прывезці куды‑н. усіх, многіх або ўсё, многае. Папрывозіць дзяцей у лагер. □ Разам з намі гаравалі і палякі, і славакі, і чэхі, і бельгійцы. Усіх іх папрывозілі на чужыну гады на два раней за нас. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спрэ́гчы 1, спрагу, спражэш, спражэ; спражом, спражаце, спрагуць; пр. спрог, спрэгла; заг. спражы; зак., каго.
Запрэгчы разам, у адну вупраж (коней, валоў і пад.).
спрэ́гчы 2, спрагу, спражэш, спражэ; спражом, спражаце, спрагуць; пр. спрог, спрагла; заг. спражы; зак., што.
Тое, што і спражыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сужы́цель, ‑я, м.
1. Той, хто жыве з кім‑н. разам, у адным пакоі, у адной кватэры. / у перан. ужыв. Пра інфузорыі, якія знаходзяцца ў страўніку некаторых жывёл.
2. Разм. Мужчына, што знаходзіцца ў пазашлюбнай сувязі з якой‑н. жанчынай; любоўнік. // Муж.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)