gird
I [gɜ:rd]
v.t. girt or girded
1) падпяра́зваць (-ца); апяра́зваць (-ца)
2) абкружа́ць, абгаро́джваць, апяра́зваць (лес, по́ле)
3) адзява́ць; надзяля́ць (уладай)
II [gɜ:rd]
v.
насьміха́цца; кпіць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
міну́цца сов.
1. минова́ть, минова́ться, пройти́; (о сроке — ещё) исте́чь;
яго́ пара́ міну́лася — его́ пора́ минова́лась (прошла́);
кры́зіс міну́ўся — кри́зис прошёл;
тэ́рмін міну́ўся — срок истёк;
2. (остаться позади) ко́нчиться;
міну́лася по́ле, пача́ўся лес — ко́нчилось по́ле, начался́ лес;
◊ міну́лася кату́ ма́сленіца — не всё коту́ ма́сленица
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
праско́чыць сов., в разн. знач. проскочи́ть;
п. мі́ма каго́-не́будзь — проскочи́ть ми́мо каго́-л.;
п. у двор — проскочи́ть во двор;
п. праз лес — проскочи́ть че́рез лес;
ша́рык ~чыў праз ко́льца — ша́рик проскочи́л сквозь кольцо́;
у карэкту́ры ~чыла не́калькі памы́лак — в корректу́ре проскочи́ло не́сколько оши́бок
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
зме́шаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад змяшаць.
2. у знач. прым. Які ўтварыўся шляхам змешвання, скрыжоўвання. Змешаная кроў. Змешаная парода жывёлы.
3. у знач. прым. Які складаецца з разнародных элементаў, частак; разнародны па складу. Змешаны рэпертуар. Змешаныя ўгнаенні. □ [Артысты] выходзілі ў фае, зліваліся з моладдзю горада, жартавалі на змешаных мовах. Скрыпка. // Спец. Які складаецца з розных народ, відаў дрэў; мяшаны (пра лес). Змешаны лес.
•••
Змешаны лік гл. лік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Крыве́ч ’назва невялікага лесу’ (Сцяшк.). Да крывы (гл.). Невялікія дрэвы называюць крывымі. Словаўтваральна да *крывеча. Мадэль на ‑єна з агульным значэннем сукупнасці. Параўн. пусты — пустэча ’стары лес’ (Сцяцко, Афікс. наз., 102–103).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дубо́к, ‑бка, м.
Памянш.-ласк. да дуб (у 1 знач.); малады невялікі дуб. А тым часам пачаўся лес, — спачатку кусты на куп’і, пасля, прылесак — бярозкі, дубкі, алешнік, елачкі. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лесару́б, ‑а, м.
Рабочы, які займаецца валкай лесу. Брыгада лесарубаў. □ Кладуць лесарубы сасну за сасной. А. Александровіч. А неўзабаве на бераг Ручая прыйшлі лесарубы і пачалі сячы лес. Шуцько.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пава́л, ‑у, м.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. паваліць 1.
2. Тое, што павалена; павалены лес, буралом. У лесе няма ні павалу, ні галля — ён чысты, як падмецены. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Лясны́, лясны́й, ліснэ́й ’уласцівы лесу’, ’які жыве, расце, знаходзіцца ў лесе’, ’багаты лесам, лясісты’, ’які мае адносіны да лесаводства’ (ТСБМ, Бяльк., Сл. ПЗБ); ’дзікі’ (пра яблыні, пчолы)’ (глыб., віл., іўеў., воран., чэрв., Сл. ПЗБ). Прасл. lěs‑ьnъ. Да lěsъ > лес (гл.). Значэнне ’дзікі’ — уплыў балтыйскага субстрату; цяпер яму адпавядаюць лат. прыметнікі ад mežs ’лес’: meža pīle ’дзікая качка’ męża zvēri ’дзікія звяры і інш.’ (Непакупны, Связи, 77–82). Сюды ж лясныя пчолы ’дзікія пчолы’ (чэрв., іўеў., воран., З нар. сл.); лясны клоп ’смярдзюха’ (Сцяшк.), польск. leśnieć ’дзічэць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тыры́б ‘прасека праз лес’ (кобр., Ск. нар. мовы). Нульсуфіксальнае ўтварэнне ад мясцовага дзеяслова тырыбэ́тэ ‘церабіць (лес)’, гл. церабіць. Параўн. рус. арханг. те́реб ‘расчышчаная ад кустоў зямля пад раллю’, алан. теребе́ ‘пакосы, лугі’, якія ўзыходзяць да теребить ‘церабіць’, апошняе звязваюць з тереть, тру (Фасмер, 4, 45–46). Значэнне, магчыма, пад уплывам трыба 1, гл. Сюды ж утварэнне тырыбі́ж ‘расцяроб’ (кобр., ЛА, 2) з суф. іж‑, што адпавядае суф. ‑еж у прасторавым значэнні (Сцяцко, Афікс, наз.), суадноснае з церабе́ж ‘тс’, укр. теребі́ж ‘месца, ачышчанае ад кустоў’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)