пра́сла, ‑а, ж.
Частка агароджы (паміж слупкамі). У пахіленых праслах плоту свістаў асенні вецер. Шарахоўскі. Коні былі прыведзены з начлегу і прывязаны за прасла каля дому гаспадара. Кавалёў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фок, ‑а, м.
Спец. Ніжні прамы парус на пярэдняй мачце судна або трохвугольны парус на судне з адной мачтай. Шматае вецер парусы і фок даўно сарван. А. Вольскі.
[Гал. fok.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фордэві́нд, ‑у, М ‑дзе, м.
1. Спадарожны вецер, што дзьме ў карму.
2. Ход судна па ветры, што дзьме ў карму.
3. Паварот паруснага судна носам па ветры.
[Гал. voordewind.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
усхо́дні в разн. знач. восто́чный;
у. ве́цер — восто́чный ве́тер;
~нія раёны — восто́чные райо́ны;
~нія наро́ды — восто́чные наро́ды;
~няя архітэкту́ра — восто́чная архитекту́ра
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
садзьму́ць, ‑дзьму, ‑дзьмеш, ‑дзьме; ‑дзьмём, ‑дзьмяце; зак., каго-што.
Скінуць, знесці з паверхні чаго‑н. струменем, павевам ветру. Дзе-нідзе вецер і зусім садзьмуў з дарогі снег, кары заносіла ўбок, і Ігналь ледзь утрымліваўся на капылах. Лупсякоў. Стаяць на ганку было трудна: вось-вось садзьме вецер у гурбу, якая ўжо асталявалася па той бок ганка, дзе было зацішней. Колас. / у безас. ужыв. Бацьку .. з ложка нібы ветрам садзьмула. Курто.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Про́йма 1 ’адтуліна, праход’, ’выраз у адзежы для рукі, рукава’ (ТСБМ, Сцяшк. Сл.; Сл. Брэс.). Рус. про́йма ’тс’. Да праймаць, параўн. праём.
Про́йма 2 ’скразняк, скразны вецер’ (Гарэц., Др.-Падб., ТСБМ, Нас.), ’расслабленне’ (Др.-Падб.). Этымалагічна тое ж, што і пройма 1.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вясту́н, вестуна, м.
Той, хто сваім з’яўленнем нагадвае пра набліжэнне чаго‑н. Парывісты вецер.. час ад часу заносіў аднекуль здалёк пару-другую сняжынак — першых вестуноў і разведчыкаў зімы. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лю́таўскі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да лютага 2, уласцівы яму. Лютаўскі дзень. Лютаўская завіруха. □ Вее з Балтыкі Лютаўскі вецер халодны. Глебка. // Які адбываецца ў лютым 2. Лютаўскі пленум.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
непадалёк, прысл. і прыназ.
Тое, што і непадалёку. Я пастаяў крыху і, калі вецер трохі ўлёгся, разгледзеў непадалёк вялізныя гурбы снегу! Гурскі. Яна стаяла Непадалёк мяне, на ўзмежку. Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нізо́ўе, ‑я, н.
Ніжняя частка цячэння ракі з навакольнай мясцовасцю. Сотні плытоў плывуць у нізоўе. Ваданосаў. Вада ў.. [Дзвіне] была няроўная, у грывастых закрутках хваль — з нізоўя дзьмуў вецер. Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)