Verbum

мерыдыя́н, ‑а, м.

У геаграфіі — уяўная лінія, якая, праходзячы па паверхні Зямлі, злучае абодва полюсы і перасякае экватар пад прамым вуглом.

•••

Магнітны мерыдыян — вертыкальная плоскасць, якая праходзіць праз магнітную вось стрэлкі ў дадзеным месцы зямной прасторы.

Нябесны мерыдыян — вялікі круг нябеснай сферы, які праходзіць праз полюсы свету і зеніт, адкуль вядзецца назіранне.

[Ад лац. meridianus — паўдзённы.]

працадзі́ць, ‑цаджу, ‑цэдзіш, ‑цэдзіць; зак., што.

1. Прапусціць (вадкасць) праз што‑н. для ачысткі. Працадзіць малако праз цадзілку. Працадзіць булён.

2. перан. Вымавіць павольна, неразборліва, не разнімаючы зубоў. — Цікава было б зірнуць на гэты лясок... — скрозь зубы працадзіў Лявон Свірыдавіч. Корбан. — Так, так, бачу, і ты, стары, жартаваць ўмееш, — працадзіў, ухмыляючыся, князь. Прокша.

мелкаво́дны, ‑ая, ‑ае.

З нізкім узроўнем вады (пра азёры, рэкі і пад.); неглыбокі. Колісь праз цяперашнюю дарогу цурчаў мелкаводны ручай. Хадановіч.

назаўжды́, прысл.

Тое, што і назаўсёды. Каб слава дружыла з табой праз гады, ты з працай зрадніся, мой сын, назаўжды. Бялевіч.

папакалаці́цца, ‑калачуся, ‑калоцішся, ‑калоціцца; зак.

Разм. Калаціцца доўга, неаднаразова. [Адам] так ужо выпакутаваў, ды і яна, Анютка, праз яго папакалацілася, папаплакала. Марціновіч.

апублікава́ць, ‑кую, ‑куеш, ‑куе; зак.

Надрукаваць, зрабіць вядомым праз змяшчэнне ў друку. Газеты апублікавалі інфармацыйнае паведамленне аб Пленуме Цэнтральнага Камітэта КПСС.

пацьмяне́ць, ‑ее; зак.

Зрабіцца цьмяным, цьмянейшым. Святло месяца пацьмянела. □ Глянула [Зося] раніцаю, а ў .. [дзіцяці] і вочкі пацьмянелі: глядзіць, як праз пялёнку. Крапіва.

перпендыкуля́р, ‑а, м.

Прамая лінія, якая перасякае другую прамую пад вуглом 90°. Правесці перпендыкуляр праз сярэдзіну адрэзка. Апусціць перпендыкуляр на плоскасць.

[Ад лац. perpendicularis — адвесны.]

абрасі́цца, ‑рашуся, ‑росішся, ‑росіцца.

Абмачыцца расой, змокнуць ад расы. Ішоў Алёшка праз мокры гушчар; увесь абрасіўся і дрыжаў ад холаду. Якімовіч.