пача́ць, -чну́, -чне́ш, -чне́; -чнём, -чняце́, -чну́ць; -ча́ў, -чала́, -ло́; -чні́; -ча́ты; зак.

1. што і з інф. Прыступіць да якога-н. дзеяння.

П. будаўніцтва дома.

П. будаваць.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), з інф. Праявіць першыя прыметы якога-н. дзеяння або стану.

Лякарства пачало дзейнічаць.

Пачало цямнець.

3. што чым або з каго-што. Узяцца за што-н. у першую чаргу.

П. прамову прывітаннем або з прывітання.

4. што. Прыступіць да спажывання чаго-н.

П. новую буханку хлеба.

|| незак. пачына́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

◊

Пачынаючы з, прыназ. з Р — тое, што і «з» (у 1 знач.).

Пачынаючы з гэтай старонкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

battle​1 [ˈbætl] n.

1. бі́тва, бой;

the Battle of Britain hist. бі́тва за А́нглію;

killed in battle загі́нуў на вайне́

2. барацьба́;

the battle of life/the battle to survive барацьба́ за існава́нне;

a battle of wits спабо́рніцтва ду́мак

♦

do battle with smb. over smth. змага́цца з кім-н. за што-н.;

half the battle зару́ка по́спеху

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

спадаро́жнічаць, -аю, -аеш, -ае; незак.

1. каму. Ісці, ехаць разам з кім-н., быць яго спадарожнікам.

С. знаёмым у паездцы на экскурсію.

2. перан., каму-чаму. Знаходзіцца з нечым у непарыўнай сувязі, адбывацца адначасова або ўслед за чым-н.

Яму заўсёды спадарожнічала ўдача.

Песня і музыка спадарожнічаюць людзям усё жыццё.

|| наз. спадаро́жнічанне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

sprzed

з-пад;

sprzed nosa — з-пад носа;

sprzed roku — гадавой даўнасці;

budynki sprzed wojny — даваенныя будынкі;

gazeta sprzed tygodnia — газета за мінулы тыдзень (з мінулага тыдня)

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

вы́расці, -сту, -сцеш, -сце; -сцем, -сцеце, -стуць; вы́рас, -сла; зак.

1. гл. расці.

2. з чаго. Стаць большым ростам настолькі, што адзенне стала малое.

В. з касцюма.

3. перан. Удасканальваючыся, дасягнуць больш высокай ступені.

Кампазітар вырас за апошнія гады.

4. Паказацца нечакана, паўстаць перад вачамі.

На парозе вырас сувязны.

Як з-пад зямлі вырас (нечакана паявіўся). Перад падарожнікамі вырас горад.

|| незак. выраста́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

quits

[kwɪts]

adj.

to be quits — расквіта́цца, расплаці́цца з кім-н.

а) адда́ць доўг каму́-н.

б) адпо́мсьціць за ўчы́неную кры́ўду, зло

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

знайсці́ сов.

1. (производя поиски, обнаружить) найти́, отыска́ть, обнару́жить;

2. (средства, меры) изыска́ть;

3. (подобрать) найти́, подыска́ть;

з. інжыне́ра на но́вую паса́ду — найти́ (подыска́ть) инжене́ра на но́вую до́лжность;

4. (увидеть, заметить) найти́, обнару́жить;

дзе́ці знайшлі́ ў ле́се птушы́нае гняздо́ — де́ти нашли́ (обнару́жили) в лесу́ пти́чье гнездо́;

5. (прийти к заключению) найти́, уви́деть; призна́ть;

камі́сія ~йшла́, што ён не вінава́ты — коми́ссия нашла́, что он не вино́вен;

6. (о чувстве удовлетворения) найти́;

з. ра́дасць — найти́ ра́дость;

◊ днём з агнём (са све́чкай) не знайсці́ — днём с огнём не найти́;

з. агу́льную мо́ву — найти́ о́бщий язы́к;

з. даро́гу да сэ́рца — найти́ до́ступ к се́рдцу;

з. кане́ц — найти́ коне́ц;

з. сябе́ — найти́ себя́;

знайшо́ў (знайшлі́) ду́рня! — нашёл (нашли́) дурака́!;

не з. даро́гі — не найти́ доро́ги (вы́хода);

з саба́кам не зно́йдзеш — с соба́ками не сы́щешь;

лепш з разу́мным згубі́ць, чым з ду́рнем з. — посл. лу́чше с у́мным потеря́ть, чем с глу́пым найти́;

і за шчэ́пку зно́йдзе прычэ́пку — посл. ни за что́ ни про что́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

штраф м юрыд Géldstrafe f -, -n; Stráfe f;

які́ падляга́е штрафу канц strafbar; камерц, юрыд штраф за вы́кіды адыхо́даў Emissiónsstrafe f;

штраф за затры́мку паста́ўкі Stráfe für Líeferverzug;

штраф за невыкана́нне кантра́кту Konventionálstrafe [-v-] f;

наклада́ць штраф на каго-н j-m éine Stráfe [Géldstrafe] áuf¦erlegen;

браць [спаганя́ць] з каго-н von j-m éine Stráfe [Géldstrafe] éintreiben* [záhlen lássen*]

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

даўгаву́сы, ‑ая, ‑ае.

З доўгімі вусамі. Ля ракі, за квяцістаю пожняй, Даўгавусы ячмень прытуліўся. Журба. За дзяжурным столікам дз[ю]баў носам той самы гладкі з твару і даўгавусы, як кот, вахцёр. Адамчык.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гуля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; незак.

1. з кім-чым і без дап. Забаўляцца, пацяшацца (звычайна пра дзяцей).

Г. з катом.

Г. у жмуркі.

Дзеці гуляюць у кубікі.

Зробіш урокі — можаш г.

2. Хадзіць адпачываючы; прагульвацца.

Г. у парку.

3. у што. Праводзіць час за якім-н. спартыўным заняткам.

Г. у футбол.

4. перан. Перамяшчацца ў розных напрамках; распаўсюджвацца.

Па хаце гуляе вецер.

За акном гуляе завіруха.

Па твары гуляла ўсмешка.

5. Мець выхадны дзень, не працаваць.

Г. цэлы дзень.

6. Быць свабодным, незанятым (пра зямлю, рэчы і пад.).

Агарод гуляе.

7. Весяліцца (з танцамі, песнямі, музыкай).

Г. да ночы.

Г. вяселле.

8. з кім. Быць у блізкіх адносінах; любіцца (разм.).

◊

Гуляць з агнём — брацца за рызыкоўную справу, не думаючы аб выніках.

Гуляць у маўчанку (разм., неадабр.) — ухіляцца ад размовы.

|| зак. пагуля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е і згуля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е (да 3 знач.).

|| аднакр. гульну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́ (да 7 знач.).

|| наз. гульня́, -і́, ж. (да 1 знач.) і гуля́нне, -я, н. (да 1, 2, 5 і 7 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)