фундуш Ворная зямля, ралля (Гарб.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
зачырване́цца, ‑еюся, ‑еешся, ‑еецца; зак.
1. Тое, што і зачырванець (у 1 знач.). Наперадзе зачырванеўся школьны дах.
2. Тое, што і зачырванець (у 2 знач.). Зямля была ў прыцемках, а ўсход ужо зачырванеўся. Хомчанка. // Пачырванець ад сораму, збянтэжанасці, хвалявання. Аленка зачырванелася ад сораму і вочы ўніз апусціла. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
знелюбе́лы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Абрыдлы, нялюбы. Я скінуў .. знелюбелы мне святочны гарнітур, скінуў, як нейкі груз, што ўвесь час ціснуў мне на плечы. Лупсякоў. Я заўсёды любіў і люблю час крыгалому. І ў той раз ноччу я доўга не спаў, слухаючы, як гудзе зямля, скідаючы знелюбелыя зімовыя путы. Кірэенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
намага́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. намагацца — намагчыся.
2. Фізічнае, разумовае або душэўнае напружанне, накіраванае на што‑н. З вялікім намаганнем.. [старому] ўдалося сесці. Мележ. Зямля шчодра дзякуе клапатліваму працаўніку за яго турботы і намаганні. «Полымя». Мікалай адчуў, што хвалюецца, і прыклаў усе намаганні, каб супакоіцца. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падаража́ць, ‑ае; зак. і незак.
1. зак. Стаць, зрабіцца даражэйшым, павысіцца ў цане. — Зямлі так і не купілі? — Не. Пакуль збіралі грошы, зямля падаражала. — Ну, цяпер .. [бацькам] не трэба думаць пра зямлю, няхай працуюць толькі, — сказаў Грыша. Пальчэўскі.
2. незак. Павышаць кошт чаго‑н. Далёкія перавозкі падаражаюць сабекошт тавараў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перато́млены, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад ператаміць.
2. у знач. прым. Вельмі ўтомлены. Хоць ператомлены, але не спіцца, І не таму, што знікла цішыня: Перада мной дзяржаўная граніца, А там — зямля, адкуль прыйшла вайна. Прануза. «Хто? Хто? Хто?» — бухала ў грудзях Платона, аж разрывалася ператомленае сэрца. Місько.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спрада́ць 1, ‑дам, ‑дасі, ‑дасць; ‑дадзім, ‑дасце, ‑дадуць; пр. спрадаў, ‑дала, ‑ло; зак., каго-што.
Прадаць усю маёмасць дарэшты (звычайна па частках). Раней у .. [Якава] была свая хата, зямля, гаспадарка неблагая, але ўсё гэта ён спрадаў, калі жонка захварэла на сухоты. Каліна.
спрада́ць 2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да спрасці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
усо́хнуць, ‑не; пр. усох, ‑ла; зак.
1. Стаць, зрабіцца цвёрдым ад высыхання. Зямля ўсохла.
2. Зменшыцца ў вазе, аб’ёме пры высыханні; высахнуць.
3. Засохнуць, зачахнуць. Раніцаю ў сад прыйшоў гаспадар. Агледзеў яблыньку і са злосцю вылаяўся: праз адну галінку, маўляў, можа такая добрая яблыня без пары ўсохнуць... Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
казённы в разн. знач. казённый;
~ная зямля́ — казённая земля́;
~нае абмундзірава́нне — казённое обмундирова́ние;
~нае выхава́нне — казённое воспита́ние;
○ ~ная часць — казённая часть;
к. дом — казённый дом;
◊ но́гі не ~ныя — в нога́х пра́вды нет
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
я́лавіна
1. Аблога; запушчанае поле; неўрадлівая зямля, якая многа год не апрацоўваецца (БРС). Тое ж ялавіна, я́лавінне, я́лая зямля́, я́лава (Слаўг.).
2. Зямля, якую не аралі адзін год; папар (Кап.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)