АБ’ЁМ,
адна з колькасных характарыстык геам. цела; вымяраецца колькасцю змешчаных у целе кубаў з рабром, роўным адзінцы даўжыні. Для вымярэння аб’ёму складаных цел яны змяшчаюцца ў прамавугольны паралелепіпед, які разбіваецца плоскасцямі, паралельнымі яго граням, на n кубаў з рабром A.
Няхай Vn — сума аб’ёму кубаў, якія цалкам змяшчаюцца ў целе, а Wn — сума аб’ёму кубаў, што маюць хаця б адзін пункт цела. Калі граніцы і пры бязмежным змяншэнні A да O супадаюць, то іх агульнае значэнне V вызначае аб’ём цела. Адзінка аб’ёму ў СІ м³.
т. 1, с. 21
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ДЖГІР БАЛО́НА, ёрш Балона (Gymnocephalus baloni),
рыба сям. акунёвых атр. акунепадобных. Выяўлены ў 1970 у сярэднім і ніжнім цячэнні р. Дунай і некат. яго прытоках. На Беларусі ёсць у р. Прыпяць ніжэй г. Пінск (1984).
Даўж. да 13 см, маса да 41 г. Цела кароткае, высокае. Афарбоўка жаўтавата-карычневая. На нізе галавы, шчэлепных накрыўках і брушку дробныя карычневыя плямкі. На баках цела 4—6 цёмных папярочных палос. На спінным, хваставым і анальных плаўніках цёмныя плямы. Галава кароткая, тупая, крута пераходзіць у цела. У большых асобін ёсць характэрны горб.
Т.М.Шаўцова.
т. 6, с. 88
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
завярну́цца, -вярну́ся, -ве́рнешся, -ве́рнецца; -вярні́ся; зак.
1. Змяніць напрамак свайго руху або становішча свайго цела.
Вецер завярнуўся з другога боку.
Дарога завярнулася ўлева.
Сказаўшы гэтыя словы, ён завярнуўся.
2. Прыбыўшы ў якое-н. месца, хутка пакінуць яго (разм.).
З. і паехаць назад.
|| незак. заваро́чвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
касме́тыка, -і, ДМ -тыцы, ж.
1. Вучэнне аб сродках і метадах паляпшэння знешняга выгляду чалавека.
2. Сродкі і спосабы догляду скуры твару, цела і інш., якія выкарыстоўваюцца для падтрымання іх здаровага стану і прыгожага выгляду.
Дэкаратыўная к.
Натуральная к.
Магазін касметыкі.
|| прым. касметы́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
крышта́ль, -я́ і -ю́, м.
1. -я́, мн. -і́, -ёў. Цвёрдае цела, якое мае натуральную форму шматгранніка.
Крышталі кварцу.
2. -ю́. Від шкла.
Ваза з крышталю.
|| памянш. крышта́лік, -а, мн. -і, -аў, м. (да 1 знач.)
|| прым. крышталі́чны, -ая, -ае (да 1 знач.) і крышта́льны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адсо́хнуць, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -со́хне; -со́х, -хла; зак.
1. Пра часткі раслін: засохшы, адпасці.
Галінка адсохла.
2. Пра частку цела: страціць здольнасць рухацца, дзейнічаць з прычыны хваробы (разм.).
Рука адсохла.
◊
Каб табе язык адсох — праклён таму, хто нядобра сказаў.
|| незак. адсыха́ць, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
свішч, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.
1. Загана ў чым-н. у выглядзе адтуліны, сітавіны.
С. у арэхах.
2. Скрытая пустата, ракавіна ў металічным ліцці (спец.).
3. Ненармальны канал, які ўтвараецца ў тканках арганізма з выхадам на паверхню цела; фістула.
С. на губе.
|| прым. сві́шчавы, -ая, -ое.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шэ́рхнуць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -не; шэрх, -хла; незак.
1. Станавіцца цвёрдым, падсыхаць (пра глебу і пад.).
Шэрхне зямля пасля дажджу.
2. Нямець, дзервянець (пра цела і яго часткі).
Шэрхне скура.
|| зак. сшэ́рхнуць, -не; сшэрх, -хла і зашэ́рхнуць, -не; -шэ́рх, -хла (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
маса́ж
(фр. massage)
расціранне цела з лячэбнай мэтай.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
дыста́льны
(ад лац. distare = знаходзіцца на адлегласці)
самы аддалены ад сярэдняй плоскасці цела (пра частку цела, орган); проціл. таксімальны.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)