во́лат, ‑а, М ‑лаце, м.

1. Казачны герой незвычайнай сілы, удаласці і мужнасці; асілак. // Чалавек вялікага росту і сілы; велікан, гігант. [Багданёнак] быў волат гадоў трыццаці. Чарнышэвіч. Волатам выглядае цельшынскі дзед Мікіта. Пшыркоў. // перан. Што‑н. надта вялікіх памераў. На зямлі гніюць пакрытыя мохам камлі лясных волатаў. В. Вольскі.

2. перан. Чалавек выдатных здольнасцей, геній; тытан. У гэтай сялянскай хаце адбылася першая сустрэча волатаў нашай літаратуры — Янкі Купалы і Якуба Коласа. С. Александровіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

акульты́зм, ‑у, м.

Агульная назва містычных вучэнняў, якія сцвярджаюць, быццам у прыродзе існуюць таямнічыя, звышнатуральныя сілы, з якімі людзі нібыта могуць уступаць у зносіны пры дапамозе магічных дзеянняў, заклінанняў і пад.

[Ад лац. occultus — схаваны, тайны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мацёры, ‑ая, ‑ае.

1. Сталы, поўны сілы (звычайна пра жывёлу). Сярод высокіх галасоў маладых вылучаўся хрыплаваты бас старога, мацёрага ваўка. В. Вольскі.

2. перан. Вопытны; непапраўны, закаранелы. Мацёры шпіён. Мацёры бюракрат.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

распра́ва, ‑ы, ж.

Жорсткае прымяненне сілы да каго‑н. з мэтай пакарання або прымусу. Расправу чыніць польскае начальства над тымі, хто браў панскае дабро ў маёнтках і сек панскі лес. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

раўнасі́льны разм

1. (аднолькавай сілы) gleich kräftig; gleich stark;

2. (раўназначны) gléichbedeutend;

быць раўнасі́льным чаму-н gléichkommen* аддз vi (s) (D)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

ujarzmić

зак. кніжн. заняволіць, скарыць; падпарадкаваць, утаймаваць;

ujarzmić siły przyrody — скарыць (падпарадкаваць) сілы прыроды

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

бадзёры, жыццярадасны, прыўзняты, узнёслы, аптымістычны; мажорны, свежы (перан.) □ поўны сілы

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

віталі́зм

(фр. vitalisme, ад лац. vitalis = жыццёвы)

плынь у біялогіі, якая дапускае наяўнасць у жывых арганізмах асобай нематэрыяльнай жыццёвай сілы.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

void​2 [vɔɪd] adj. fml

1. несапра́ўдны; паро́жні, пусты́

2. (of) во́льны (ад чаго-н.), пазба́ўлены (чаго-н.);

void of reason бяссэ́нсавы

♦

null and void law які́ не ма́е зако́ннай сі́лы

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

ажыві́ць, ажыўлю́, ажы́віш, ажы́віць; ажы́ўлены; зак., каго-што.

1. Вярнуць да жыцця, зрабіць зноў жывым.

А. арганізм.

А. успаміны (перан.).

2. Прыдаць сілы, энергіі; зрабіць ажыўленым, бадзёрым.

Радасная вестка ажывіла людзей.

3. Напоўніць жыццём, рухам, дзейнасцю.

Вяселле ажывіла старэнькую хату.

4. Зрабіць больш актыўным, дзейным.

А. работу нарады.

|| незак. ажыўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. ажыўле́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)