інтэрфе́йс
(англ. interface, ад лац. inter = паміж + англ. face = твар, знешні выгляд)
сістэма уніфікаваных сувязей і сігналаў у вылічальнай тэхніцы, праз якія ўстройствы вылічальнай сістэмы злучаюцца паміж сабой.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
монагені́зм
(ад мона- + гр. genos = род, паходжанне)
тэорыя ў антрапалогіі, паводле якой усе расы чалавека маюць агульнае паходжанне і ўяўляюць сабой адзін від у біялагічным сэнсе (проціл. полігенізм).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
засе́яць 1, ‑сею, ‑сееш, ‑сее; зак., што.
1. Заняць пасевамі які‑н. участак зямлі. Засеяць поле пшаніцай. // Пасеяць, рассеяць якую‑н. культуру. Засеяць грэчку.
2. перан. Пакрыць, усеяць сабой якую‑н. паверхню. Неба засеялі зоркі. Навуменка. Лоб Ахтана засеялі кроплі буйнага поту. Алешка.
засе́яць 2, ‑сею, ‑сееш, ‑сее; зак.
Пачаць сеяць (у 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зашчапі́ць, ‑шчаплю, ‑шчэпіш, ‑шчэпіць; зак., што.
1. Зачыніць на зашчапку. Спяшаючыся, [Пракоп] зашчапіў дзверы .. і заткнуў у прабой дубовы калок-затычку. Якімовіч. Зашчапіла [Грасыльда] за сабой у сенцах дзверы на кручок, бразнула клямкай, ідучы ў хату. Пташнікаў.
2. Накінуць зашчапку, кручок і пад. на прабой. Прыбіральшчыца зашчапіла кручок і з пакрыўджаным выглядам узялася за сваю справу. Быкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
звя́заны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад звязаць. // Які цягне за сабой што‑н., абумоўлівае што‑н. Работа рэвізора звязана з раз’ездамі.
2. у знач. прым. Пазбаўлены свабоды, лёгкасці, натуральнасці. Звязаныя рухі.
3. у знач. прым. Злучаны з чым‑н., не свабодны. Звязаны азот. Звязаны кісларод. // Які знаходзіцца ў скрытым, патэнцыяльным стане. Звязаная энергія.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ла́хі, ‑аў; адз. няма.
Разм. Старое паношанае адзенне. «Эх ты, Лейба Яхніч!.. Новага кажуха не знасіў за век. І дзеці твае носяць старыя лахі. Твае абноскі». Чарнышэвіч.
•••
Лахі пад пахі — сабраць небагатыя пажыткі, узяць іх з сабой і пайсці. [Лабановіч:] — Не цеш сябе, хлопча, марнымі надзеямі, а лепш паціхеньку бяры лахі пад пахі і выбірайся. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Та́чка ’каляска на адным коле, якую штурхаюць перад сабой’ (ТСБМ, Арх. Вяр.), ст.-бел. тачка ’тачка’ (1679 г., КГС), ’невялікі вазок’ (Сл. ПЗБ). Укр., рус. та́чка ’вазок на адным коле’, польск. taczka, часцей мн. л. taczki ’тс’, ст.-чэш. táčka, чэш., славац. táčky мн. ’тачка (для пяску); двухколка’, серб.-харв. та̀чке, та̏чке ’тс’. Прасл. *tačьka ’павозка, вазок’ ад прасл. *tačati ’перасоўваць (на колах, куляючы і пад.)’, параўн. стараж.-рус. такати ’гнаць, паганяць’, пазней тачати ’тс’, тачити ’гнаць; ездзіць’, польск. taczać ’пасоўваць нешта круглае, куляць’, з суф. ‑ьk‑a (Борысь, 625).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
аргані́зм
(фр. oiganisme, ад с.лац. organismus)
1) усякая жывая істота або расліна;
2) сукупнасць фізічных і духоўных уласцівасцей чалавека;
3) перан. тое, што ўяўляе сабой складанае арганізаванае адзінства.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
вало́даць несов., в разн. знач. владе́ть; (иметь что-л. своей собственностью — ещё) облада́ть;
в. збро́яй — владе́ть ору́жием;
в. ру́скай мо́вай — владе́ть ру́сским языко́м;
в. руко́й — владе́ть руко́й;
в. лясны́мі бага́ццямі — владе́ть (облада́ть) лесны́ми бога́тствами;
◊ в. сабо́й — владе́ть собо́й
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
замацава́ць сов., в разн. знач. закрепи́ть; (сделать более прочным — ещё) упро́чить;
з. кана́т — закрепи́ть кана́т;
з. фотазды́мак — закрепи́ть фотосни́мок;
з. за сабо́й тэ́му — закрепи́ть за собо́й те́му;
з. дасягне́нні — закрепи́ть достиже́ния;
з. заня́тую пазі́цыю — закрепи́ть (упро́чить) за́нятую пози́цию
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)