пого́да ж. надво́р’е, -р’я ср., мн. нет;
плоха́я пого́да дрэ́ннае надво́р’е;
хоро́шая пого́да паго́да, до́брае надво́р’е;
в хоро́шую пого́ду у паго́ду, до́брым надво́р’ем;
◊
ждать у мо́ря пого́ды сядзе́ць ды на не́ба глядзе́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
lighten [ˈlaɪtn] v.
1. святле́ць; прасвятля́ць; прасвятля́цца;
The sky began to lighten. Неба пачало святлець.
2. аблягча́ць; зніжа́ць; памянша́ць;
lighten a burden аблягча́ць цяжа́р;
lighten taxes змянша́ць пада́ткі
3. рабі́цца весяле́йшым, адчува́ць палёгку;
At the news her mood visibly lightened. Ад гэтай навіны яе настрой відавочна палепшыўся.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
памо́ршчаны, ‑ая, ‑ае.
1. Пакрыты маршчынамі. Потам і слязьмі быў абліты .. [Лявонаў] паморшчаны твар. Чарот.
2. перан. Пакрыты рабізной (аб паверхні вады). І вада ў моры, і бераг.., і неба над цёмна-сіняй, паморшчанай марской роўняддзю здаліся чамусьці надта звычайнымі. Чыгрынаў.
3. перан. Змяты, памяты (пра адзенне).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пасушы́ць, ‑сушу, ‑сушыш, ‑сушыць; зак., што.
1. Высушыць, перасушыць усё, многае. Расчыніла неба сені, Пазганяла сонца цені, Пасушыла вільгаць, росы, Распусціла ў небе косы. Колас.
2. Сушыць некаторы час. [Акцызнік:] — Можна і чаравічкі скінуць ды пасушыць, каб ногі не прэлі на пасецы, каб нагам здаравей было. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пахаджа́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Хадзіць туды і назад, звычайна не спяшаючыся. [Буслы] то збіраліся.. ў цэлыя чароды і доўга павольна пахаджалі, або стаялі нерухома, нібы трымаючы нейкую нараду, то падымаліся высока ў неба і доўга-доўга кружыліся. Колас. З сяўнёю сявец пахаджае, На скібіны валіцца зерне. Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пе́рысты, ‑ая, ‑ае.
1. Пакрыты пер’ем. Перыстыя крылы.
2. Падобны формай да пер’я. Хацелася паваліцца ў траву і глядзець у неба, дзе гусцеюць перыстыя аблокі. Шамякін.
3. З прадаўгаватымі і як бы надрэзанымі па краях лістамі (пра расліны). // Састаўная частка некаторых батанічных назваў. Перысты клён. Перысты гваздзік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
праём, ‑а, м.
Адтуліна ў сцяне для акна, дзвярэй і пад. З аднаго пакоя ў другі вялі дзверы, але іх саміх яшчэ не было, толькі праём вызначаў іх будучае месца. Арабей. Калі прачнулася Аксіння, калі адкрыла вочы яна, — убачыла ў праёме акна неба, чыстае і сіняе. Вярцінскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
афарбава́цца, ‑буецца; зак.
1. Пакрыцца або насыціцца фарбай, чым‑н. фарбуючым. Тканіна добра афарбавалася.
2. Набыць які‑н. колер. Неба раз’яснілася, афарбавалася ў зеленаваты халодны колер. Колас. Брыдка было ад нечага, калі ўвайшла [Макрына] у хату. Адразу афарбаваўся твар. Баранавых. // перан. Набыць якое‑н. значэнне, які‑н. сэнс.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ашаламі́цца, ‑ламлюся, ‑ломішся, ‑ломіцца; зак.
Разгубіцца, здзівіцца. Незнаёмаму з тутэйшымі балотамі чалавеку небяспечна забірацца ў гэтыя нетры: заедзеш, ашаломішся, заблудзіш і не патрапіш выбрацца, бо, апроч густых чаротаў ды неба над галавою, нічога не ўбачыш. Колас. — Не пазнаеш? — перачытаў Рыгора Артур. — Ах, даруй, я зусім ашаламіўся... Гартны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ку́пал, ‑а, м.
1. Дах, верхняе скляпенне ў форме паўшар’я. Купал царквы. □ Здалёк відаць вялікі купал, напэўна, сабора, прыгожыя будынкі, прычалы з суднамі. Мележ.
2. перан. Пра якую‑н. паверхню, прадмет, што маюць такую форму. Купал неба. Купал парашута. □ Над галавой трапятаўся бялявы купал парасона. Алешка.
[Іт. cupola.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)