ГІНГІВІ́Т

(ад лац. gingiva дзясна + ...іт),

запаленне дзясны. Бывае лакальны, генералізаваны, востры, хранічны або як вынік агульных захворванняў стрававальнай і сардэчна-сасудзістай сістэмы. Найчасцей сустракаецца гінгівіт катаральны (кроватачывасць дзясен пры ядзе і чыстцы зубоў). Гіпертрафічны гінгівіт праяўляецца як разрастанне дзясны вакол верхніх і ніжніх франтальных зубоў. Язвавы гінгівіт (дзясна ўкрываецца болькамі светла-шэрага ці жаўтаватага колеру) рэзка балючы. Пры генералізаваным гінгівіце пагаршаецца агульны стан хворага, павышаецца т-ра цела, узнікаюць галаўны боль, слабасць, бяссонніца, парушэнне апетыту, гніласны пах з рота і інш. Лячэнне накіравана на ліквідацыю асн. захворвання.

т. 5, с. 249

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

пячы́ несов.

1. печь; (сало и т.п.) жа́рить;

п. бліны́ — печь блины́;

п. са́ла — жа́рить са́ло;

2. (сильно пригревать) печь, пали́ть, жа́рить;

3. (причинять боль) жечь, са́днить;

◊ як бліны́ п. — как блины́ печь

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

twinge

[twɪndʒ]

1.

n.

1) пры́ступ -у m. (бо́лю)

2) Figur. згрызо́та f.

a twinge of remorse — згрызо́та сумле́ньня

2.

v.t.

1) адчува́ць пры́ступ бо́лю

2) спрычыня́ць боль

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

beastly

[ˈbi:stli]

1.

adj.

1) зьве́рскі, лю́ты; злы, мярзо́тны

2) informal ве́льмі дрэ́нны, даку́члівы, непрые́мны, пяке́льны

a beastly headache — пяке́льны боль галавы́

2.

adv., informal

ве́льмі; непрые́мна, даку́чліва

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

boleść

boleś|ć

ж.

1. кніжн. журба, жаль, смутак, сум;

2. ~ci мн. боль; болі;

wić się w ~ach — курчыцца ад болю

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

ah [ɑ:] interj. (перадае здзіўленне, радасць, захапленне, нязгоду, боль і іншыя пачуцці) ай, о, вой, вось;

Ah, there you are. Вось і ты;

Ah, this wine is good. О, гэта добрае віно;

Ah! I hurt my foot. Вой! Я выцяў нагу.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

severe [sɪˈvɪə] adj.

1. (on/with) суро́вы; стро́гі; цвёрды, непахі́сны

2. ве́льмі ця́жкі, невыно́сны, по́ўны выпрабава́нняў;

a severe pain мо́цны боль;

a severe loss вялі́кая стра́та

3. неспрыя́льны для жыцця́; хало́дны;

a severe winter суро́вая зіма́;

a severe wind рэ́зкі ве́цер, сі́вер

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

заглу́шваць, заглушы́ць

1. (перавысіць мацнейшым гукамі) übertönen vt;

заглу́шваць мато́р разм den Mótor ábwürgen;

2. перан (зменшыць сілу) betäuben vt; dämpfen vt;

заглу́шваць боль den Schmerz betäuben;

3. (пра расліны) überwúchern vt, erstícken vt

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Карце́ць ’карцець, хацецца’ (Нас., Касп., Бяльк., Шат.), ’трывожыць, непакоіць’ (Сцяшк., Сцяшк. МГ, Юрч., Янк. 1), ’згараць ад нецярплівасці штосьці зрабіць’ (Гарэц.), укр. кортить кого ’карціць зрабіць што-небудзь, падмывае зрабіць што-небудзь’, рус. кортеть ’карцець, адчуваць боль’. Апошняе значэнне можа быць крытэрыем для рэканструкцыі семантыкі праславянскага слова. Да яго добра пасуе серб.-харв. кр̀тити ’мучыць’, параўн. семантыку ў выразе тыпу «пакутлівае жаданне» або «знемагаць, чакаючы што-небудзь». Балтыйскія паралелі да прасл. kъrtiti (параўн. яшчэ балг. къртя ’ламаць, біць’, рус.-ц.-слав. чрьсти ’рубіць’): літ. kir̃sti ’рубіць’, лат. cirst (Слаўскі, 2, 71–72). Гл. таксама кароткі.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

По́скудзь ’нягоднік’ (Варл.), ’брыда’ (Стан.), ’нечысць’ (Байк. і Некр.), по́шкудзь ’гнюс’, ’благі чалавек’ (стаўб., Сл. ПЗБ). Гл. паскуда; сумненні ў традыцыйнай этымалогіі *pa‑skǫda (< *po‑skǫditi, гл. шчадзіць, ашчаджаць) па семантычных і словаўтваральных прычынах выказвае Банькоўскі (2, 510): мяркуе пра сувязь са стараж.-рус. кудити, параўн. пракуда, гл.). Саўка (Запісы 23, 55–56) выводзіць з літ. paskaũdinti ’выклікаць боль’ < skaudùs ’балючы, пакутлівы, хворы’, чым тлумачыцца таксама варыянтнасць по‑/па‑ і “традыцыйная” для балтызмаў альтэрнацыя с/ш, што пры ўліку верагоднага ўсходнеславянскага паходжання польск. paskuda (Банькоўскі, там жа) здаецца мажлівым.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)