уніза́ць, уніжу, уніжаш, уніжа; зак., што.
Нанізваючы, навешваючы, накрыць паверхню чаго‑н. вялікай колькасцю якіх‑н. прадметаў. Унізаць пальцы пярсцёнкамі. Унізаць ёлку цацкамі. // (часцей у форме дзеепрым. зал. пр.). Быць увешаным, пакрытым чым‑н. Прабраўся я праз .. заслон [дубкоў] і вачам сваім не паверыў: тонкія галінкі ляшчыны былі ўнізаны гронкамі арэхаў. Жычка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ураўнава́жыць, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць; зак.
1. што. Зрабіць аднолькавым па вазе, прывесці ў раўнавагу.
2. перан.; што. Дабіцца раўнавагі, поўнай адпаведнасці ў чым‑н. Ураўнаважыць сілы праціўнікаў.
3. перан.; каго-што. Прывесці ў роўны, спакойны стан; супакоіць. Гутарка ўраўнаважыла ўсхваляванага хлапца. □ Хвілін праз колькі Візэнер ураўнаважыў свой душэўны стан. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чадзі́ць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; незак.
1. Куродымець, курэць, вылучаць пры гарэнні чад (у 2 знач.). Чадзіў ліхтар «лятучая мыш», было душна, смярдзела прэлымі анучамі. Шамякін. Лямпы чадзілі, і шкло на абедзвюх было закуранае. Арабей.
2. Напускаць чаду куды‑н., дыміць чым‑н. [Васіль] дастаў цыгарэту, але не стаў чадзіць у вагоне. Гроднеў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чы́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; незак.
Абл. Шоргаць, соўгаць па чым‑н., пакідаючы след. Паглыблены ў гэтыя нечаканыя думкі, стараючыся адмахнуцца ад іх, Максім не адразу зразумеў, чаму гэта Маня спынілася пасярод вуліцы, пачала чырыць чаравікам па зямлі. Кудравец. Стары ішоў насустрач і задуменна чырыў перад сабою кійком, нібы падмятаючы асфальт. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шумо́к 1, ‑мку, м.
Разм. Невялікі, слабы, лёгкі шум (у 1 знач.). У зале стаяў стрыманы шумок. Колас.
•••
Пад шумок — непрыкметна, незаўважна; маскіруючыся, прыкрываючыся чым‑н.
шумо́к 2, ‑мку, м.
Разм. Тое, што і шум 2. [Кучучыха:] — Вазьмі, дзеўка, лыжку ды шумок трошкі пазбірвай, а я тым часам чаго пагляджу. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эксперымента́тар, ‑а, м.
Той, хто праводзіць эксперымент; той, хто эксперыментуе. Па шырыні непасрэдна-творчага асваення нацыянальнай рэчаіснасць. [М. Багдановіч] можа і ўступае, напрыклад, Купалу, але чым замяніць нам тое, што зрабіў Багдановіч як крытык і тэарэтык літаратуры, як эксперыментатар і перакладчык, наогул як асветнік у самым высакародным значэнні гэтага слова? М. Стральцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
электраабсталява́нне, ‑я, н.
Сукупнасць электрычных прыбораў, апаратаў, машын і пад., якія выкарыстоўваюцца ў якой‑н. галіне гаспадаркі. Электраабсталяванне цэха. □ Калгас набыў электраабсталяванне і падвесную дарогу для жывёлагадоўчых ферм. «Звязда». // Комплекс электрычных апаратаў і прыстасаванняў на чым‑н. Электраабсталяванне самалёта. □ Машына не заводзілася. [Шаховіч] правярае электраабсталяванне, падачу паліва і нічога не знаходзіць. Мяжэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эро́тыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.
1. Павышаная пачуццёвасць, пачуццёвы элемент у чым‑н. Варта адзначыць, што пра інтымныя ўзаемаадносіны герояў Баранавых расказвае стрымана, тактоўна, з пачуццём меры, як і ўласціва сапраўднаму мастаку, — без эротыкі і грубай пачуццёвасці. Мушынскі.
2. зб. Творы мастацтва і літаратуры, насычаныя пачуццёвасцю, прысвечаныя апісанню яе.
[Грэч. érōs, érōtos — любоў, каханне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эста́мп, ‑а, м.
Адбітак якога‑н. відарыса на паперы, тканіне, пергаменце і пад., зробленага самім мастаком або майстрам-гравёрам. [Зося] хутка ўвайшла ў цемнаваты цесны калідорчык, павярнула налева і спынілася ў шырокіх дзвярах, аслепленая бляскам мэблі, эстампаў на сценах.. і яшчэ многага іншага, чым быў устаўлены нізкі стол на тонкіх ножках. Шамякін.
[Фр. estampe ад іт. stampa — друк, адбітак.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
oddychać
незак. дыхаць;
oddychać czystym powietrzem — дыхаць чыстым паветрам;
nie ma czym oddychać — няма чым дыхаць;
oddychać pełną piersią — дыхаць на поўныя грудзі
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)