1.Прысл.да кружны. Не сунімаючы разбегу, Дзе кружна, дзе і напрасткі, Навобмацак бяруць з-пад снегу Разгон вясновы ручайкі.Гаўрусёў.
2.безас.узнач.вык. Далёка, далей, чым па прамой. Краузе надумаў не хадзіць па вуліцы ў камендатуру, бо гэта было крыху кружна, а загадаў прарэзаць дзверы ў агарожы і праз двор выходзіў у каменданцкі будынак.Кавалёў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ляжа́чы, ‑ая, ‑ае.
1. Такі, які ляжыць, знаходзіцца ў гарызантальным становішчы. Пад ляжачы камень вада не цячэ.Прыказка./узнач.наз.ляжа́чы, ‑ага, м.— Эх вы, салдаты, салдаты! На ляжачага напалі, гуртом набеглі ды яшчэ рукі звязваеце, — з насмешкай прамовіў Сяргей.Колас.
2. Такі, які знаходзіцца ў пасцелі, не можа ўстаць, хадзіць (пра хворага). Ляжачы хворы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мане́ж, ‑а, м.
1. Павее або абгароджанае месца для верхавой язды.
2. Арэна цырка.
3. Памяшканне або месца для коннага прывода малатарні, ваўначоскі і пад. Бірыла ішоў .. у манеж, дзе ўпрагаліся ў малатарню коні.Чорны.Каля гумна на манежы хадзілі наўкруга дзве пары коней, а ў сярэдзіне раўла малатарня.Лобан.
4. Невялікая пераносная загарадка для дзяцей, якія пачынаюць хадзіць.
[Фр. manège.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дэта́ль, ‑і, ж.
1. Частка цэлага, падрабязнасць, факт, штрых. Мастацкая дэталь. □ Жэня неяк паспешліва закончыла свой расказ, прыпомніўшы яшчэ дзве-тры дэталі нашага студэнцкага жыцця.Васілевіч.Па вокнах, архітэктурных дэталях і пад’ездах Юркевіч пазнаваў будынкі.Карпаў.
2. Частка механізма, машыны і пад. Завод будаўнічых дэталей. □ Багацель пачаў хадзіць вакол паравоза, уважліва аглядаючы і нават мацаючы кожную дэталь.Васілёнак.
[Фр. détail.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прымусіць перастаць што‑н. рабіць, адвыкнуць ад чаго‑н. Значыць, гэты чалавек шкодны і небяспечны. Трэба назаўсёды адвадзіць.. [браканьера] ад чорнай справы.Кірэенка.// Адвучыць хадзіць куды‑н., мець зносіны з кім‑н. Васіль увесь ажно пыхаў ад прагнага хацення чым барзджэй сустрэць Рыгора з Зосяю і раз назаўсёды адводзіць яго ад яе.Гартны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
meander
[miˈændər]1.
v.i.
1) ві́цца (пра раку́, даро́гу)
2) хадзі́ць бязмэ́тна, блука́ць
2.
n.
1) заві́ліна, зьві́ліна f.; вы́гін, за́гін -у m.
2) бязмэ́тнае хаджэ́ньне, блука́ньне n.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
чы́рвымн., (адз.чы́рваж.) карт. Herz n -ens, -en, Cœur [kø:r] n - і -s, - і -s;
чы́рвавы вале́т [ні́жнік] Cœur Bube m; Hérzbube m -n, -n;
хадзі́ць з чы́рваў Herz [Cœur] áusspielen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Валнавацца ’кіпець’ (пра ежу) (Жд.). Рус.волноваться ’хадзіць хвалямі’, волновать ’моцна кіпець (пра ваду)’. Да *вална ’хваля’, прасл.*vьl‑. У гэтым слове можна бачыць як семантычнае новаўтварэнне, так і захаванне аднаго са значэнняў кораня *vьl‑; параўн. ст.-рус. і ц.-слав.вълати ’прыводзіць у рух, узрушаць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Луна́ць1 ’плаўна лётаць, рухацца ў паветры’, ’развявацца ў паветры’, ’плысці, раздавацца (пра песні, музыку)’, ’быць у стане далёкіх ад рэчаіснасці пачуццяў’ (ТСБМ). Укр.луна́ти ’адгукацца, раздавацца’, рус.чалябінск.луну́ть ’кінуць’. Да луна́1 ’рэха’, ’водбліск’.
Луна́ць2 ’павольна хадзіць’ (валож., Жд. 1). Да лунь3 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Мызь ’шмыг!’ (Ян.). Гукапераймальнае. Відаць, генетычна тоеснае з рус.уладз., валаг.мызгать ’часта хадзіць куды-небудзь’, якое, магчыма, ад мыкать: бел.пры‑мыкиць, замыюць, і‑мк‑нуцца. Параўн. смал.мыкі ’шмыг!’, бел.мык (гл.), мыкнуць ’хуценька прабегчы’, ’толькі паказацца і знікнуць’ (Нас.). Тое ж славац.myknuť.