узва́жыць, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць; зак., каго-што.
1. Вызначыць вагу, цяжар каго‑, чаго‑н. Па дарозе дадому стары прапанаваў зайсці ў краму і ўзважыць ляшча. Ляўданскі. Клара ўзяла скрутак, здзівілася яго лёгкасці, узважыла на руцэ і разгарнула. Хомчанка.
2. перан. Абдумаць, ацаніць што‑н. Паходня з брыгадзірамі ўзважыў усе магчымасці, улічыў нават кожнага падлетка, які мог быць карысны ў гэты час, каб управіцца з касьбой. Хадкевіч. Тамара не спала ўсю ноч, усё перадумала да драбніц, усё ўзважыла. Гроднеў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дрэнь ж.
1. дрянь;
по́ўныя кішэ́ні ўся́кай дрэ́ні — по́лные карма́ны вся́кой дря́ни;
усю́ ноч не́йкая д. сні́лася — всю ночь кака́я-то дрянь сни́лась;
2. пренебр. (дрянной человек) дрянь, мразь, шваль, по́гань;
3. в знач. сказ. дрянь; швах;
надво́р’е — д. — пого́да — дрянь;
спра́ва — д. — де́ло -швах
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
мета́ться несов.
1. (бросаться) кі́дацца; (суетиться) мітусі́цца; (суетливо бегать) бе́гаць, го́йсаць, гайса́ць;
больно́й всю ночь мета́лся хво́ры ўсю ноч кі́даўся;
мы́сли у меня́ ме́чутся ду́мкі ў мяне́ мітуся́цца;
ме́чется, как угоре́лый бе́гае (го́йсае), як шалёны;
2. страд. кі́дацца; прыво́дзіцца; кла́сціся, адклада́цца; см. мета́тьI 1, 2.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
просвисте́ть сов.
1. (издать свист) прасвіста́ць, засвіста́ць, сві́снуць;
2. (исполнить свистом) прасвіста́ць;
просвисте́ть марш прасвіста́ць марш;
3. (пролететь со свистом) прасвіста́ць;
просвисте́ла над голово́й пу́ля прасвіста́ла над галаво́й ку́ля;
4. (какое-то время) прасвіста́ць;
всю ночь под окно́м просвисте́л солове́й усю́ ноч пад акно́м прасвіста́ў салаве́й.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
follow
[ˈfɑ:loʊ]
v.
1) ісьці́ за кім-чым, надыхо́дзіць; настава́ць
Night follows day — Ноч настае́ пасьля́ дня
2) ісьці́, хадзіць, е́хаць сьле́дам; трыма́цца
follow this road — трыма́йся гэ́тае даро́гі
follow me! — за мною!
a concert followed the lecture — пасьля́ ле́кцыі быў канцэ́рт
3) гна́цца
4) сачы́ць, право́дзіць (вачы́ма)
5) ува́жліва прыслухо́ўвацца й разуме́ць (сло́вы, прамо́ву)
•
- as follows
- follow out
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
збіра́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
1. Незак. да сабраць.
2. Займацца збіральніцтвам. Збіраць калекцыю. Збіраць гербарый. Утыль збірае нарыхтоўшчык. □ З рання да змяркання Пчолка залатая Лётае па кветках Ды мядок збірае. Журба. Дзядзька Марцін ведаў лес добра, у лесе гадаваўся, жывёлу пасвіў, грыбы збіраў. Колас.
•••
Збіраць вяршкі — забіраць самае лепшае.
Збіраць кускі (кавалкі) — прасіць міласціну.
Хоць іголкі збірай — а) відно, светла. На вуліцы хоць іголкі збірай. Скрыган; б) відны, светлы. Ноч была светлая, месячная. Пра такія ночы кажуць: хоць іголкі збірай. Курто.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
асвяжы́цца, асвяжуся, асвяжышся, асвяжыцца; асвяжымся, асвежыцеся; зак.
1. Стаць свежым, чыстым. Змог расою за ноч асвяжыцца Прагавіты да вільгаці стэп. Астрэйка.
2. Пабыўшы на свежым паветры, абліўшыся вадой і г. д., аднавіць свае сілы, вярнуць сабе бадзёрасць. Уся група, абудзіўшыся, прыняла параду Малашкіна — асвяжыцца ў рэчцы, што і было зроблена з вялікай прыемнасцю. Пестрак. // перан. Набрацца новых уражанняў, рассеяцца. І часта ў дні вучобы, калі быў стомлены, заўсёды спяшаўся туды [на Красную плошчу], каб асвяжыцца і набрацца бадзёрасці. Сяргейчык.
3. Аднавіцца ў памяці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
астудзі́ць, астуджу, астудзіш, астудзіць; зак., каго-што.
1. Зрабіць халодным або халаднейшым. Астудзіць ваду. □ А на дварэ было парна. Навальніца і ноч не астудзілі дзённай гарачыні. Асіпенка. Паліць гарачае сонца, І вецер яго не астудзіць. Танк.
2. перан. Разм. Стрымаць, суцішыць сілу, палкасць якога‑н. пачуцця, жадання і пад. От што значыць час: ён можа астудзіць, патушыць самы вялікі пажар пачуццяў. Сабаленка. Наведванне пісара Васількевіча яшчэ болей астудзіла ў настаўніку жаданне да далейшых візітаў. Колас. Васіль ураз астудзіў гэтага вяртлявага чалавека. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дыве́рсія, ‑і, ж.
1. Акт вывядзення са строю ваенных і інш. важных аб’ектаў агентамі варожай дзяржавы або партызанамі ў тыле акупантаў. Атрад Заслонава наладжваў дыверсіі ў дэпо. Было, што за ноч падрыўнікі паспявалі зрабіць дзве дыверсіі. Сіняўскі.
2. Ваенная аперацыя, якая праводзіцца, каб адцягнуць увагу праціўніка ад месца нанясення галоўнага ўдару.
3. перан. Правакацыйная прапаганда ў друку імперыялістычных дзяржаў, накіраваная супраць краін сацыялізма. У сваіх ідэалагічных дыверсіях імперыялісты сканцэнтроўваюць намаганні перш за ўсё на тым, каб атруціць свядомасць падрастаючага пакалення. Машэраў.
[Фр. diversio — адхіленне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лю́лька 1, ‑і, ДМ ‑льцы; Р мн. ‑лек; ж.
Прылада для курэння, якая складаецца з цыбука і галоўкі, пустой ўнутры, у якую насыпаюць тытунь. — Ноч будзе сёння халодная, — сказаў Дзямід, задаволена пыхкаючы сваёй люлькай. В. Вольскі. Абкураная .. люлька ў бацькавай руцэ знаёма пахла дымам. Савіцкі.
лю́лька 2, ‑і, ДМ ‑льцы; Р мн. ‑лек; ж.
1. Тое, што і калыска (у 1 знач.). Цераз люльку да матулькі Ручкі цягне ўжо Марат! Лявонны.
2. Тое, што і калыска (у 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)