Тэ́паць ‘ісці, тупаць’, ‘хадзіць няпэўна (пра дзіця і старых)’ (ТСБМ, Янк. 2, Яўс.). Параўн. польск.tępać ‘тупаць’ (Борысь, 654: з другасным насавым), н.-луж.tepaś ‘тс’, балг.дыял.те́пам ‘ісці марудна ад старасці ці па-дзіцячы’. Гл. тупаць; форма з экспрэсіўным або варыянтным вакалізмам, што можа ўзыходзіць да прасл.*tъpati, параўн. тыпаць, гл. Аднак большасць даследчыкаў звязваюць яе з прасл.*tepti, роднасным з літ.tèpti ‘мазаць’, лат.tept ‘тс’ з асноўным значэннем ‘біць, стукаць’, да якога праз чаргаванне ўзыходзяць і тупаць, тупат, гл. (Фасмер, 4, 45; Шустар-Шэўц, 1504; ЕСУМ, 5, 548; ВЕР, 7, 949). Гл. наступнае слова. Сюды ж тэ́пало ‘той, хто тэпае’ (Янк. 2), тэ́паць ‘лапаць, сандаля’ (Яўс.), тэ́пці ‘хатні абутак’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ), тэ́пкацца ‘дыбаць, ісці’ (Кал.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сурга́н ’неспакойны хлопец’ (Бяльк.); прозвішча Сурганаў Бірыла (Бел. антр., 3, 399) параўноўвае з укр. жарт. сурга́нити ’прасці’, сурга́нитися ’з цяжкасцю ісці, ехаць, клясціся’. Няясна; параўн. ЕСУМ (5, 479).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
voráusgehen
*vi(s)
1) ісці́ напе́рад
2) (D) папярэ́днічаць (чаму-н.)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Fabrík
f -, -en фа́брыка, заво́д
in die ~ géhen* — ісці́ на фа́брыку
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
únterhaken
vtразм. браць пад руку́
úntergehakt géhen* — ісці́ пад руку́
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
hinábsteigen
*vi(s) сыхо́дзіць, зла́зіць
die Tréppe ~ — ісці́ ўні́з па схо́дах
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
fórtmachen
1.
vt праця́гваць (рабіць што-н.)
2.
(sich) выбіра́цца, ісці́
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
ábsacken
vi(s)
1) асяда́ць (аб будынку)
2) ісці́ на дно
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
па́рус па́рус, -са м.; поэт. ве́тразь, -зя м.;
идти́ под паруса́миісці́ пад паруса́мі;
◊
на всех паруса́х на ўсіх паруса́х (по́ўным хо́дам).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)