music

[ˈmju:zɪk]

n.

1) му́зыка f.

2)

а) но́ты pl.

He plays without music — Ён гра́е бяз но́таў

б) музы́чны твор

to set to music — пакла́сьці на му́зыку

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Пе́сня (пе́сьня, пі́сьня) ’невялікі паэтычны твор для спеваў’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ, ТС, Бяльк.). Укр. пі́сня, рус. пе́сня, ст.-рус. пѣснь, польск. pieśń, дыял. pieśma, н.-луж. pěsń, в.-луж. pěseń, палаб. pesȇn, чэш. píseň, славац. pieseň, славен. pẹ̑sem, pẹ̑sma, pẹ̑sniti ’ствараць песню’; серб.-харв. пе̏сма, pjȅsna; макед. пе̏сна, дыял. песма; балг. пе́сен, дыял. пе́сня, ст.-слав. пѣснь. Прасл. *pěsnъ < *pě‑ti ’спяваць’, як *bа‑snь < і.-е. *ba(ja)‑ti ’распавядаць’ (Міклашыч, 245; Фасмер, 3, 249; Шустар-Шэўц, 1058; Бязлай, 3, 28).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

арке́стр, ‑а, м.

1. Сукупнасць музычных інструментаў, што ўдзельнічаюць у выкананні музычнага твора; калектыў музыкантаў, якія сумесна выконваюць музычны твор. Сімфанічны аркестр. Духавы аркестр. Зводны аркестр. Аркестр цымбалістаў. □ Барабан, дзве скрыпкі і цымбалы, Невялікі аркестр, а выгляд сталы. Лужанін.

2. Месца перад сцэнай у тэатры, дзе знаходзяцца музыканты.

[Ад грэч. orchēstra — пляцоўка перад сцэнай у старажытнагрэчаскім тэатры.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мемуа́ры, ‑аў; адз. няма.

Літаратурны твор у форме ўспамінаў аўтара аб падзеях мінулага. [Катаводаў:] — Дайце любую, але цяжкую работу, каб жыць перспектывамі, а не ўспамінамі, каб складаць планы, а не мемуары пісаць. Грахоўскі. Значную цікавасць з пункту погляду жанравага ўзбагачэння беларускай прозы маюць мемуары М. Гарэцкага аб імперыялістычнай вайне. Пшыркоў.

[Ад фр. memoires — успаміны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

храні́ст, ‑а, М ‑сце, м.

Той, хто складае (піша) хронікі (у 1 знач.). Такім чынам беларускі храніст уклаў у твор самую поўную для свайго часу гісторыю сваёй Радзімы. «Маладосць». Паводле звестак польскага храніста XV стагоддзя Длугоша, бітва пачалася імклівым націскалі літоўскай конніцы, якая абрушылася на левы фланг праціўніка. «Звязда».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

эўфані́чны, ‑ая, ‑ае.

Звязаны з эўфаніяй, заснаваны на прымяненні эўфаніі. Як у музычным творы чаргаванне аднатыпных гукаў творыць мелодыю, так і тут, у вершы, умелая інструментоўка не толькі памагае вобразнай канкрэтызацыі, але і стварае стойкую танальнасць, эўфанічную выразнасць мовы — тое, што характарызуе твор з боку яго музычнасці. «Полымя».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пасіён

(іт. passione, ад лац. passio = пакута)

вакальна-драматычны твор на рэлігійны сюжэт пра пакуты і смерць Хрыста.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

публікава́ць

(польск. publikować, ад лац. publicare)

1) аб’яўляць для агульнага ведама праз друк;

2) выдаваць які-н. твор.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

незре́лый

1. (о плодах и т. п.) няспе́лы;

незре́лое я́блоко няспе́лы я́блык;

2. перен. няста́лы; няспе́лы;

незре́лое произведе́ние няспе́лы твор;

незре́лый ум няста́лы ро́зум.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

твой мест., м. твой (род. твайго́, дат. твайму́, вин. твайго́, твор., предл. тваі́м); ж. твая́ (род., дат., предл. тваёй, вин. тваю́, твор. тваёй, тваёю); ср. тваё (род. твайго́, дат. твайму́, вин. тваё, твор., предл. тваі́м); мн. твае́ (род., предл. тваі́х, дат. тваі́м, вин. твае́, тваі́х, твор. тваі́мі);

твой сын твой сын;

из твоего́ до́ма з твайго́ до́му;

твоя́ во́ля твая́ во́ля;

твой вопро́с тваё пыта́нне;

с твоего́ согла́сия з тваёй зго́ды;

твои́ми стара́ниями тваі́мі стара́ннямі;

здесь всё твоё тут усё тваё;

что твой… як той…;

что твой солове́й як той салаве́й;

на что твой… куды́ той…, (очень) на што (ужо́), да чаго́ (ужо́), ве́льмі;

по-тво́ему па-тво́йму.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)