абгаво́ры, ‑аў; адз. абгавор, ‑у, м.

Нядобразычлівыя выказванні пра каго‑н. У часе гэтых сесій-збораў Было нямала абгавораў І розных штучак, жартаў, кпінак, Ліхіх і добрых успамінак. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

маркетры́, нескл., н.

Від дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва, пры якім прадмет упрыгожваецца паборам наклееных фігурных пласцінак з розных народ дрэва, слановай косці, металу і пад.; упрыгожанне, малюнак з такіх пласцінак.

[Фр. marqueterie ад marqueter — спярэшчваць плямамі.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

інтэрнацыяналі́зм, ‑у, м.

Міжнародная салідарнасць рабочых, працоўных розных нацый і рас у барацьбе за звяржэнне капіталізму і пабудову камунізма, за нацыянальнае раўнапраўе і незалежнасць народаў, дэмакратыю і сацыяльны прагрэс.

[Фр. internationalisme.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

разапха́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

Разм.

1. Пхаючы, размясціць па розных месцах — пра ўсё, многае. Разапхаць рэчы па кутках.

2. Разм. Набіваючы чым‑н., прымусіць раздацца; разбіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сацыялагі́зм, ‑у, м.

Спрошчанае разуменне грамадска-гістарычнай абумоўленасці фактаў і з’яў, якое ігнаруе спецыфіку розных форм грамадскага быцця. Вялікую шкоду прынёс літаратуры і вульгарны сацыялагізм. Гіст. бел. сав. літ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тры́плекс, ‑у, м.

1. Склеенае трохслойнае безасколачнае шкло, пракладкай у якім з’яўляецца слой празрыстай пластмасы.

2. Назва розных канструкцый, саставаў, працэсаў, якія складаюцца з трох самастойных частак, элементаў, стадый.

[Ад лац. triplex — трайны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

эды́кт, ‑а, М ‑кце, м.

1. У старажытным Рыме — праграма дзейнасці магістратаў, якая аб’яўлялася імі пры ўступленні на пасаду.

2. Асобай важнасці ўказ, пастанова вярхоўнай улады ў розных дзяржавах.

[Лац. edictum.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бараба́н, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Ударны мембранны музычны інструмент у выглядзе шырокага цыліндра, верх і ніз якога абцягнуты скурай.

Біць у б.

2. У розных машынах і механізмах: рухомая частка, якая мае форму цыліндра (спец.).

Падаваць снапы ў б.

3. Цыліндрычная частка будынка, якая падтрымлівае купал (спец.).

|| прым. бараба́нны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

раса́, -ы́, мн. ро́сы, рос, ж.

Атмасферная вільгаць, якая пры паніжэнні тэмпературы асядае дробнымі вадзянымі кроплямі на паверхні раслін і розных наземных прадметаў у цёплую пару года.

Ранішняя р.

Мучністая раса — хвароба раслін, пры якой на раслінах утвараецца налёт, падобны на муку.

|| прым. рася́ны, -ая, -ае, расяны́, -а́я, -о́е і ро́сны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шуфля́да, -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, -ля́д, ж.

1. Скрынка з невысокімі сценкамі і дном, якая ўрабляецца ў ніжнюю частку шафы, у стол і служыць ёмішчам розных рэчаў.

Высунуць шуфляду з шафы.

2. Збітыя ў выглядзе прамавугольніка дошкі, змешчаныя ў аконным праёме, унутры якіх замацоўваюць раму (спец.).

|| прым. шуфля́дны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)