1. Які мае адносіны да друкарскага набору. Наборны цэх. □ Друкарня была на першым паверсе. Паўз сцены ў адным пакоі стаялі наборныя касы.Гаўрылкін.//узнач.наз.набо́рная, ‑ай, ж. Памяшканне, дзе робяць набор (у 3 знач.). Працаваць у наборнай. Увайсці ў наборную.
2. З аздабленнямі, з наборам (у 4 знач.). Наборная вупраж.
3. Які складаецца з асобных частак. Наборны паркет.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
праку́длівы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Які любіць пракудзіць; свавольны, гарэзлівы. Ад нараджэння ў нутры маім вечным госцем асталявалася гультайства. Істота нябачная, але надзвычай пракудлівая. Мала таго, што сама не любіць працаваць, дык і мяне падбухторвае на гэта.Пальчэўскі.// Які з’яўляецца свавольствам, штукарствам. Шэйдак ведаў: за Людку няма каму заступіцца,.. яшчэ больш выдумляў розных пракудлівых рэчаў і не даваў ёй спакойна сядзець.Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Разм. Бавіць час так, каб ён праходзіў незаўважна. І жыў ён [Сымон] птушкай пералётнай. Хоць, праўда, ў вырай не лятаў, А больш на печы бестурботна Зімою ночы каратаў.Колас.Прыйшоў працаваць — няма чаго часу каратаць.З нар.// Перажываць час, падзеі і пад. Сумесна гады караталі, Ішлі па дарогах вайны.Калачынскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
газе́та, ‑ы, ДМ ‑зеце, ж.
Перыядычнае, звычайна штодзённае, друкаванае выданне інфармацыйнага характару, а таксама экземпляр гэтага выдання ў форме двух ці некалькіх вялікіх лістоў. Працаваць у газеце. Купіць газету. □ Газета — не толькі калектыўны прапагандыст і калектыўны агітатар, але таксама і калектыўны арганізатар.Ленін.
•••
Насценная газета — напісаная ад рукі або на машынцы і вывешаная на сцяне газета, орган якой‑н. арганізацыі або ўстановы.
[Іт. gazzetta.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
функцыяні́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак.
Выконваць свае функцыі, быць у дзеянні, працаваць. Рэшткі падлогі і абліцоўкі сцен сведчаць аб тым, што царква.. была дабудавана і функцыяніравала на працягу невялікага часу, пасля чаго была разбурана.«Беларусь».//(сасловамі: «як» і «у якасці» каго-чаго). Выконваць пэўныя функцыі. Так адкрываецца Віцебскі гарадскі музей, які з кастрычніка 1919 г. пачынае функцыяніраваць як музей гісторыка-археалагічны.«Помнікі».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
die
I[daɪ]
v.i.
1) паміра́ць, кана́ць
2) канча́цца, набліжа́цца да канца́, перастава́ць працава́ць
The engine died — Рухаві́к пераста́ў працава́ць
3) informal мо́цна хаце́ць, пра́гнуць
I am dying to see him — Я пра́гну яго́ ба́чыць
4) заціха́ць (пра ве́цер), сьціха́ць; заміра́ць
•
- die down
- die away
- die off
II[daɪ]
n., pl. dies
штамп -у m., ма́трыца f.
III[daɪ]
n., pl. dice
гл. dice
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
прастая́ць, прасто́йваць
1. (éine Zeit lang) stehen*vi (s, h); stehen bléiben*;
2.вайск. (éine Zeit lang) liegen*vi (h, s), stehen* (s, h);
3. (непрацаваць) stíllstehen*аддз.vi (s)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
пазастава́цца, 1 і 2 ас.адз. не ўжыв., -тае́цца; -таёмся, -таяце́ся, -таю́цца; зак.
1. Застацца дзе-н., не пакінуць якога-н. месца — пра ўсіх, многіх.
Дзяўчаты пазаставаліся працаваць у вёсцы.
2. Не перастаць быць якім-н. — пра ўсё, многае ці ўсіх, многіх.
Дзверы пазаставаліся адчыненымі.
3. (1 і 2 ас.мн. не ўжыв.). Захавацца, уцалець — пра ўсё, многае.
Усюды пазаставаліся сляды.
4. Апынуцца ў якім-н. стане — пра ўсіх, многіх або ўсё, многае.
Дзеці пазаставаліся сіротамі.
5. Апынуцца ззаду — пра ўсё, многае або ўсіх, многіх.
Фізічна слабыя пазаставаліся ззаду.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
магчы́, магу́, мо́жаш, мо́жа; мог, магла́, -ло́; незак., з інф.
1. Быць у стане, мець магчымасць (рабіць што-н.).
М. працаваць.
2. Мець права, абавязак.
Не можам атэставаць.
3. Абазначае верагоднасць, магчымасць якога-н. дзеяння.
Можа паказацца.
◊
Не магчы (не ўмець) звязаць двух слоў (разм., неадабр.) — пра няўменне прыгожа, звязна гаварыць, выказваць свае думкі.
Не можа быць! — вокліч, які выказвае недавер, сумненне, здзіўленне і пад.
Не можа быць (і) гаворкі — нельга нават і гаварыць аб выкананні, здзяйсненні чаго-н.