уско́чыць, -чу, -чыш, -чыць; зак.
1. на каго-што. Скокнуўшы, апынуцца дзе-н.
У. на лаўку.
2. Хуткім рухам падняцца з месца.
У. ад спалоху.
3. у што. Скочыць у сярэдзіну чаго-н.
У. у лодку.
4. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Раптам з’явіцца, узнікнуць (пра прышч, нарыў і пад.).
На лбе ўскочыў гузак.
5. у што. Імкліва ўвайсці, сілай уварвацца куды-н.
Байцы ўскочылі ў горад.
6. у што. Трапіць куды-н. выпадкова.
У. у яму.
|| незак. уска́кваць, -аю, -аеш, -ае (да 1—4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
цяга́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак. (разм.).
1. Валачыся па зямлі.
Ланцуг цягаўся па зямлі.
2. Хадзіць дзе-н., куды-н. доўга, без мэты, без пільнай патрэбы.
Ц. па хатах.
3. Неаднаразова хадзіць, ездзіць куды-н. з якой-н. мэтай, па якой-н. справе.
Ц. па судах.
4. з кім, за кім. Заляцацца да каго-н.; быць у інтымных адносінах з кім-н. (неадабр.).
5. Спаборнічаць; мерацца сіламі з кім-н. Дзе табе з ім ц.!
◊
Цягацца за чубы (разм.) — біцца.
|| зак. пацяга́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пе́рці, пру, прэш, прэ; пром, праце́, пруць; пёр, пе́рла; пры; незак. (разм.).
1. Ісці, рухацца.
Прэ пасярэдзіне дарогі.
2. Ісці, рухацца куды-н., не лічачыся з перашкодамі, з забаронай.
Куды прэш напралом!
3. каго-што. Гнаць, выганяць.
П. чужога сабаку з двара.
4. каго-што. Валачы (што-н. цяжкае, грувасткае).
П. мяшок бульбы.
5. (1 і 2 ас. не ўжыв.). 3 сілай выходзіць вон, праяўляцца.
Карані пруць з зямлі.
Злосць з яго так і прэ.
6. што. Прагна есці.
Прэ як не ў сябе.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дала́зіцца, ‑лажуся, ‑лазішся, ‑лазіцца; зак.
Разм. Лазячы куды‑н., дзе‑н., дайсці да непрыемных вынікаў. Лазіў, пакуль далазіўся.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зазва́ць, ‑заву, ‑завеш, ‑заве; ‑завём, ‑завяце; зак., каго-што.
Паклікаць, запрасіць прыйсці, зайсці куды‑н. Зазваць у госці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
назапіха́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.
Запхнуць, засунуць вялікую колькасць чаго‑н. куды‑н. Назапіхаць бялізны ў чамадан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наўзвалака́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.
Узвалачы, усцягнуць куды‑н. вялікую колькасць чаго‑н. Наўзвалакаць сена на вышкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падапі́сваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Разм. Дапісаць нейкую колькасць чаго‑н. куды‑н. Падапісваць прозвішчы ў журнал.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
панавалака́цца, ‑аецца; зак.
Разм. пагард. Навалачыся куды‑н. у вялікай колькасці. [Немцы] панавалакаліся, як плойма, на пакуту людзям. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
про́сьбіт, ‑а, М ‑біце, м.
Уст. Той, хто звяртаецца з просьбай, прашэннем да каго‑н. або куды‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)