удзе́льны 1, ‑ая, ‑ае.
Які мае непасрэдныя адносіны, дачыненне да чаго‑н.
удзе́льны 2, ‑ая, ‑ае.
Гіст. Які мае адносіны да феадальнага уладання — удзела 2. Удзельнае княства.
удзе́льны 3, ‑ая, ‑ае.
Спец. Які мае адносіны да вымярэння вагі, аб’ёму, уласцівасцей рэчыва, якой‑н. з’явы ў адносінах да чаго‑н., а таксама да адзінкі іх вымярэння. Удзельная цеплаёмістасць.
•••
Удзельная вага гл. вага.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
reference1 [ˈrefrəns] n.
1. (to) спасы́лка (на каго-н./што-н.); успаміна́нне (аб кім-н./чым-н.);
make a reference to smb./smth. спасыла́цца на каго́-н./што-н.;
a list of reference спіс (цытава́най) літарату́ры
2. даве́дка;
for reference для даве́дкі
3. во́дзыў, рэкаменда́цыя
4. дачыне́нне
♦
in/with reference to fml адно́сна, у дачыне́нні; што (да)ты́чыцца, што да…
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
адно́сна,
1. прысл. У нейкай меры, ступені; больш ці менш; параўнальна. Цяпер.. [юнакі і дзяўчаты] адносна ціха, паддаўшыся агульнаму настрою, адпачываюць у цяні. Брыль.
2. прыназ. з Р. Спалучэнне з прыназоўнікам «адносна» выражае аб’ектныя адносіны: прыназоўнік паказвае на асобу, прадмет або паняцце, да якога мае дачыненне тое, што выказваецца. Адносна гэтай справы яшчэ нельга нічога сказаць. □ У нас няма сумнення адносна адзінай ідэйнай прыроды сучаснай савецкай літаратуры сацыялістычнага рэалізму. Перкін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прычы́нны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае дачыненне да чаго‑н., прымае або прымаў удзел у чым‑н. — Усе гады рабіў. Колькі фермаў пастаўлена, колькі чаго [набудавана] ў калгасе, го і мае рукі да [гэтага] прычынныя. Палтаран.
2. У філасофіі — які ўказвае на адносіны паміж прычынай і вынікам, заснаваны на ўзаемадзеянні прычыны і выніку ў аб’ектыўным свеце. Прычынная сувязь з’яў.
3. У граматыцы — які ўказвае на прычыну, мае значэнне прычыны. Прычынны злучнік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
туля́га, ‑і, ДМ ‑у, Т ‑ам, м.; ДМ ‑лязе, Т ‑ай (‑аю), ж.
1. Чалавек, які туляецца, пазбягае сустрэчы; бадзяга. А туляга, як вядома, чалавек, які туляецца, увесь час хаваецца, каб быць непрыкметным. Сабалеўскі. Шыраеўскія дзядзькі і да гэтага бачылі, што Чубар не проста туляга, а чалавек са зброяй, значыць, мае калі не ўладу, то дачыненне да нечага вельмі важнага. Чыгрынаў.
2. Разм. Баязлівец, нерашучы чалавек.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
betréffen
* vt
1) даты́чыць (каго-н., чаго-н.), мець дачы́ненне (да каго-н., чаго-н.)
was mich betrífft… — што да мяне́…
2) паража́ць, напатка́ць
ein Únglück hat ihn betróffen — яго́ напатка́ла няшча́сце
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
паразіты́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да паразіта; які з’яўляецца паразітам (у 1 знач.). Паразітычныя чэрві.
2. Які жыве з чужой працы; які мае дачыненне да паразіта (у 2 знач.). Паразітычныя класы капіталістычнага грамадства. // Які мае адносіны да паразітызму, характарызуецца паразітызмам (у 2 знач.). Упершыню сустрэўшыся ў былой Заходняй Беларусі са старым паразітычным светам, убачыўшы на ўласныя вочы яго красамоўныя «ілюстрацыі да палітграматы» — галечу і абрабаванасць народных мас, .. [Панчанка] дае сабе клятву. Клышка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прича́стность ж. дачыне́нне, -ння ср. (да каго, да чаго), прычы́ннасць, -ці ж. (да каго, да чаго), прычыне́нне, -ння ср. (да каго, да чаго); прынале́жнасць, -ці ж. (да каго, да чаго), заме́шанасць, -ці ж. (у чым); удзе́л, -лу м. (у чым); звя́занасць, -ці ж. (з чым); см. прича́стныйII.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
асно́ўны 1, ‑ая, ‑ае.
Найбольш важны, істотны, галоўны. Асноўны закон. Асноўная думка. Асноўныя сродкі вытворчасці. Асноўная задача. Асноўная спецыяльнасць. / у знач. наз. асно́ўнае, ‑ага, н. Звераў рашыўся на самае асноўнае, што магло яго выручыць. Алешка.
•••
Асноўны капітал гл. капітал.
У асноўным — у агульных, істотных рысах, у галоўным.
асно́ўны 2, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да асновы (у 5 знач.). Асноўныя ніткі.
асно́ўны 3, ‑ая, ‑ае.
Які мае дачыненне да асновы (у 8 знач.). Асноўны вокісел. Асноўная соль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Háltung
f -, -en
1) вы́гляд, по́за, мане́ры, паста́ва
2) самавало́данне
3) паво́дзі- ны, мане́ра трыма́ць сябе́
sich (D) éine gúte ~ ángewöhnen — засво́іць до́брыя мане́ры
4) адно́сіны, ста́ўленне, пазі́цыя; дачыне́нне
éine kláre ~ háben — мець выра́зную пазі́цыю
5) утрыма́нне (жывёл)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)