кант¹, -а, М ка́нце, мн. -ы, -аў, м.
1. Востры край, рабро чаго-н.
К. стала.
2. Каляровы шнурок, аблямоўка па краях або швах адзення, часцей форменнага.
3. Палоска, якой абклеены (абведзены) па краях у выглядзе рамкі малюнак, табліца і пад.
|| памянш. ка́нцік, -а, мн. -і, -аў, м.
|| прым. ка́нтавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
па́сак, -ска, мн. -скі, -скаў, м.
1. Вузкі доўгі кавалак чаго-н. (тканіны, скуры і пад.); рэмень, шнурок, матуз і пад.
Кроіць скуру на паскі.
Падперазацца паскам.
2. Шырокая рыска, палоска на чым-н.
Рыжая карова з белымі паскамі на спіне.
3. Частка збруі — рэмень, працягнуты ад адной аглоблі да другой цераз падсядзёлак.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
убо́іна, ‑ы, м. і ж.
Адпеты гультай, неслух. — Што гэта, «убоіна»? — пытаецца Ніна, спыніўшы прасці. — Ну, гультайка, няўдаліца... Брыль. [Бацька:] — Казаў жа я табе, каб пачапіў шнурок, а ты, убоіна; не паслухаў бацьку. Масарэнка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
undone1 [ʌnˈdʌn] adj.
1. расшпі́лены, развя́заны;
Her shoelace has come underdone. У яе развязаўся шнурок чаравіка.
2. нязро́блены, няско́нчаны
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
уві́ць сов.
1. ввить, вплести́;
у. шаўко́вую ні́тку ў шнуро́к — ввить (вплести́) шёлковую ни́тку в шнуро́к;
2. (обвить) уви́ть;
у. а́рку гірля́ндамі — уви́ть а́рку гирля́ндами;
3. (наматывая, уместить) уви́ть;
у. усю́ пра́жу на верацяно́ — уви́ть всю пря́жу на веретено́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
апяча́таць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Забараніць доступ да чаго‑н., наклаўшы сургучную пячатку. Апячатаць кватэру. □ [Макаль:] — Я прасядзеў гадзіны паўтары, як дурань, на лесвіцы, а пасля пайшоў дахаты, узяў сургуч, шнурок, медны пятак і апячатаў.. [Чапруковы] дзверы. Рамановіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Істу́жка, стужка ’палоска каляровай тканіны, якая скарытоўваецца для ўпрыгожання, аблямоўкі і іншых мэт’, ’доўгая вузкая палоска з якога-н. матэрыялу, якая служыць для тэхнічных і іншых патрэб’ (ТСБМ, Касп., Бяльк., Мядзв., Жд. 2, Інстр. I). Рус. смал. сту́жка, исту́жка ’істужка’, укр. стьо́жка ’тс’, польск. wstęga, wstążka ’істужка, палоска’, в.-луж. уст. stuha ’істужка, шнурок, завязка’, н.-луж. stuga ’шнурок, рэмень’, ст.-чэш. vztúha, чэш. stuka, stužka ’істужка’, славац. stuha, stužka, stuhľa ’істужка, палоска, пояс’, славен. stȏgla ’шнурок, раменьчык’. Ст.-рус. сътуга ’звязка, скрэпа’. Прасл. *sъtǫga, корань *‑tǫg‑/*‑tęg‑, гл. тугі, цягнуць, цяга (Фасмер, 3, 786; Брукнер, 635). Махэк₂ (590) прапаноўвае праформу *vъstęga, дзе vъs‑ паказвае напрамак дагары. Бел. суфіксацыя ‑к‑a; і‑ пратэтычнае.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кантI
1. (ребро в доске и т. п.) кант, род. ка́нта м.;
2. (шнурок) кант, род. ка́нта м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Кука́н ’шнурок, на які нанізваецца злоўленая рыба’ (Сцяшк.), ’нізка рыбы’ (Сл. паўн.-зах.). Да кука 1 (гл.), паколькі гэта назва звязана з глушэннем рыбы. Першапачаткова кукан ’нізка глушанай рыбы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ружа́нец, ‑нца, м.
У некаторых хрысціян — шнурок з нанізанымі на ім пацеркамі для адлічвання прачытаных малітваў або паклонаў у часе малітвы. Бабулька сядзела на сонечным баку гары і высушанымі, як курыныя лапы, рукамі перабірала чорныя гарошыны ружанца. Карпюк.
•••
Ні да танца, ні да ружанца гл. танец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)