праферме́нты

(ад лац. pro = для + ферменты)

неактыўная форма ферментаў, якая пераходзіць у актыўную пад уплывам іншых ферментаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

АЛЬДАЛА́ЗЫ,

ферменты класа ліязаў, якія зваротна каталізуюць расшчапленне сувязяў паміж атамамі вугляроду ў вугляводах. У вял. колькасці ёсць у жывёльных, раслінных і мікраарганізмах (у мышцах млекакормячых альдалазаў да 10% ад усіх растваральных бялкоў). Маюць асабліва важнае значэнне ў працэсах анаэробнага расшчаплення цукроў, напр. пры гліколізе і фотасінтэзе. Каталізуюць рэакцыі паміж альдэгідамі і кетонамі.

т. 1, с. 277

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

біякаталіза́тары

(ад бія- + каталізатары)

рэчывы, у асноўным ферменты, наяўнасць якіх паскарае або запавольвае ўласцівыя жывой матэрыі хімічныя працэсы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

дэкарбаксіла́зы

(ад дэ- + карбаксіл)

ферменты, якія каталізуюць адшчапленне двухвокіслу вугляроду ад карбаксільнай групы (гл. карбаксіл) амінакіслот або кетакіслот.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ізамера́зы

(ад ізамеры)

ферменты, якія каталізуюць унутрымалекулярную перабудову, у тым ліку ўзаемапераўтварэнне ізамераў арганічных злучэнняў у жывых клетках.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

катэпсі́ны

(ад гр. kathepso = пераварваю)

ферменты, якія каталізуюць расшчапленне пептыдаў і бялкоў у клетках і тканках жывых арганізмаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

нуклеа́зы

(ад лац. nucleus = ядро)

ферменты, якія расшчапляюць нуклеінавыя кіслоты і іх вытворныя ў жывёльных і раслінных арганізмах.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

аміда́зы

(ад аміды)

ферменты, якія змяшчаюцца ў тканках жывёл і раслін і прымаюць удзел у азоцістым абмене ў арганізме.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

дэгідра́зы

(ад дэ- + гр. hydor = вада)

ферменты, якія запавольваюць або паскараюць рэакцыі адшчаплення вады ад арганічных рэчываў у арганізмах.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

А́РМСТРАНГ (Armstrong) Генры Эдуард

(6.5.1848, Лондан — 13.7.1937),

англійскі хімік-арганік. Скончыў Лейпцыгскі ун-т (1870). З 1871 праф. Лонданскага ун-та, у 1884—1913 — Цэнтральнага тэхн. каледжа. У 1893—95 прэзідэнт Лонданскага хім. т-ва. Распрацаваў (1888) хіноідную тэорыю колернасці, прапанаваў першую рацыянальную наменклатуру арган. злучэнняў (прынята ў Жэневе; 1892), даследаваў ферменты, тэрпены, камфару, займаўся крышталяграфіяй.

т. 1, с. 496

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)