Ву́рачча ’урочышча’ (стаўб., Прышч. дыс.). З больш ранняга *урочье, часцей уро́чышча (гл.) (ад урок ’умова, дагавор’), г. зн. ’устаноўленае месца, якое мае сваю назву’; цяжка вытлумачыць перанос націску на пачатак слова, магчыма, у выніку пераасэнсавання пачатковага складу слова як прыстаўкі ву‑ (вы‑), якая заўсёды выступае пад націскам.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зада́ць, -да́м, -дасі́, -да́сць; -дадзі́м, -дасце́, -даду́ць; -да́ў, -дала́, -ло́, -лі́; -да́й; -да́дзены; зак.
1. што і каму. Даручыць зрабіць што-н.
З. работу.
З. урок.
З. пытанне.
2. што. Вызначыць, указаць.
З. курс караблю.
3. што. Зрабіць, арганізаваць (разм.).
З. баль.
4. што і чаго. Учыніць, нарабіць (чаго-н. непрыемнага; разм.).
З. страху.
З. клопату.
Я ім задам! (выраз пагрозы).
|| незак. задава́ць, -даю́, -дае́ш, -дае́; -даём, -даяце́, -даю́ць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
прабе́гаць сов., в разн. знач. пробе́гать; (суетливо — ещё) промета́ться; (в поисках чего-л. — ещё) проры́скать;
дзе́ці ўсю ра́ніцу ~галі ў са́дзе — де́ти всё у́тро пробе́гали в саду́;
саба́ка ~гаў два дні — соба́ка пробе́гала два дня;
п. уро́к — пробе́гать уро́к
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
odklepać
зак.
1. адкляпаць;
2. перан. адбарабаніць;
odklepać lekcję разм. адбарабаніць урок
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
◎ Пэнс ’урок, навука’: гето тоби тне, в другій разь не будеш такь дзёгаць (Нас.). Няясна, магчыма, звязана з пэнся ’плата, утрыманне’ (Шат.), пенсія, пенсія ’пенсія’ (Сл. ПЗБ), псраносна ’ўзнагарода, адплата’ (гл. пенсія); фанетыка сведчыць пра запазычанасць (< польск. pensja ’ўтрыманне духоўнай асобы, якая не прыпісала да пэўнай функцыі’ з лац. pensus адpendere ’важыць’, перан. ’плаціць’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
lekcja
lekcj|a
ж. урок;
~a matematyki — урок матэматыкі;
odrabiać ~e — рабіць урокі;
udzielać ~i — даваць урокі;
prowadzić ~e — весці ўрокі (у школе);
dać komu ~ę — прачытаць натацыю каму
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
period [ˈpɪəriəd] n.
1. перы́яд; тэ́рмін;
the postwar period паслявае́нны перы́яд;
for a short period на каро́ткі тэ́рмін
2. geol. эпо́ха, э́ра;
the Jurassic period ю́рскі перы́яд
3. уро́к (у школе, каледжы)
4. менструа́цыя, ме́сячныя
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
ры́тміка, ‑і, ДМ ‑міцы, ж.
1. Сістэма і характар рытму. Рытміка верша вар’іруецца надзвычай лёгка і натуральна, яна дапасавана да агульнай апавядальнай танальнасці твора. Гіст. бел. сав. літ.
2. Вучэнне аб рытме (у вершах, музыцы, танцах і пад.).
3. Сістэма фізічных практыкаванняў пад музыку, якая мае мэту развіваць пачуццё рытму. Урок рытмікі.
[Ад грэч. rhithmikós — суразмерны, стройны.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наву́ка, -і, ДМ -ву́цы, мн. -і, -ву́к, ж.
1. Сістэма ведаў аб заканамернасцях развіцця прыроды, грамадства і мыслення, а таксама асобная галіна гэтых ведаў
Развіццё навукі.
Гуманітарныя навукі.
2. толькі адз. Навыкі, веды, якія чалавек атрымлівае ў выніку свайго навучання або жыццёвага вопыту.
Гэтая справа патрабуе навукі.
3. толькі адз. Павучанне, настаўленне; урок.
Гэта будзе навукай на ўсё жыццё.
4. толькі адз. Навучанне, вучоба (разм.).
Хлопец здатны да навукі.
|| прым. навуко́вы, -ая, -ае (да 1 знач.).
Навуковая праблема.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
зада́ть сов., в разн. знач. зада́ць, даць;
зада́ть уро́к зада́ць (даць) уро́к;
зада́ть ко́рму зада́ць (даць) ко́рму;
зада́ть хлопо́т разг. зада́ць (даць) кло́пату;
зада́ть бал зада́ць (даць) баль;
я тебе́ зада́м разг. я табе́ дам;
◊
зада́ть тон зада́ць тон;
зада́ть жа́ру даць ды́хту;
зада́ть пе́рцу даць пе́рцу;
зада́ть лататы́ (стрекача́, тя́гу) зада́ць дра́ла;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)