сто́лькі,

Р мн. сто́лькіх, займ. і сто́лькі, прысл.

1. займ. і прысл. указ. Абазначае менавіта такую колькасць чаго-н.; вызначаная колькасць.

Купілі с. кніг, колькі планавалі.

Столькіх (наз.) хлопцаў не далічыліся.

2. займ. і прысл. азнач. Так многа, у такой колькасці, так доўга.

С. працы ўкладзена.

Дзе ты быў с. часу?

3. прысл. меры і ступені. У такой ступені, настолькі, так.

С. я перахваляваўся.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

именно́й

1. імянны́;

именно́й спи́сок імянны́ спіс;

именно́й ука́з уст. імянны́ ўказ;

2. грам. іме́нны;

именно́е склоне́ние іме́ннае склане́нне.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сто́лькі

1. нареч. сто́лько;

вам не́льга с. хадзі́ць — вам нельзя́ сто́лько ходи́ть;

2. мест., указ. сто́лько

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

такі́¹, -а́я, -о́е, займ.

1. указ. Менавіта гэты, падобны да гэтага або да таго, пра які гаварылася раней ці гаворыцца далей.

Такая цёплая зіма ў нас упершыню.

Т. падручнік нам і патрэбны.

2. азнач. Ужыв. для ўзмацнення ступені якасці, уласцівасці.

Ён т. прыгожы.

Т. звонкі голас.

3. у знач. наз. тако́е, -о́га, н. Нешта, што звяртае на сябе ўвагу: смешнае, незвычайнае, страшнае і пад.

Што я такое сказаў?

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

decree

[dɪˈkri:]

1.

n.

1) дэкрэ́т -у m., ура́давая пастано́ва, ука́з -у m.

2) Law судо́вая пастано́ва (аб разво́дзе і пад.)

2.

v.t.

1) зага́дваць, дэкрэтава́ць

2) выраша́ць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

во́льность

1. в разн. знач. во́льнасць, -ці ж.;

пропове́довать во́льность прапаве́даваць во́льнасць;

во́льность мы́сли во́льнасць ду́мкі;

во́льность в обраще́нии во́льнасць у абыхо́джанні;

допуска́ть во́льность в перево́де дапуска́ць во́льнасць у перакла́дзе;

2. ист. (привилегия, льгота) во́льнасць, -ці ж.; прывіле́я, -ле́і ж.;

ука́з о во́льности дворя́нства ука́з аб во́льнасці двара́нства.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

во частица указ. вот; во;

во, як трэ́ба рабі́ць — вот, как на́до де́лать;

во, яко́га со́ма злаві́ў! — во, како́го сома́ пойма́л!

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вунь, часц.

1. указ. Ужыв. для ўдакладнення месца ці месцазнаходжання каго-, чаго-н.

Вунь там, каля лесу.

А вунь, што гэта за дрэва?

2. вылуч. Вылучае або падкрэслівае значэнне таго ці іншага слова ў сказе.

Вунь нядаўна мы іх бачылі тут.

3. узмацн. У спалучэнні з займеннікамі ўказвае на меру або ступень якасці чаго-н.

Вунь колькі ягад вы набралі.

Вунь якая глыбокая яма.

4. у знач. прысл. У тым месцы, не тут.

Вунь відаць вёска.

◊

Вунь (яно) што або вунь (яно) як (разм.) — вокліч для выказвання здзіўлення або ўсведамлення.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Вунь прысл. (БРС, Гарэц., Байк. і Некр., Касп., Шат.). Звязана з дыял. вун, рус. вонь, вон, дыял. вωн, укр. он, онь, што ў сваю чаргу звязваюць з асабовым займеннікам ён (он, вон) (Сабалеўскі, Лекции, 96; Праабражэнскі, 1, 133; Фасмер, 2, 348). Змена галоснай у выніку лабіялізацыі пачатковага націскнога о (параўн. навагр. вонь ’вунь’, З нар. сл.); параўн. унь ’вунь’ як пераходны этап ад палес. онь да вунь. У сваю чаргу палес. онь з указ. часціцы о (літаратурнае во) і дэйктычнай часціцы -нь; параўн. іншую форму для ўказання на блізкі прадмет вось (ось < о + сь).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прывіле́я ’выключнае права, якім карыстаецца хто-небудзь у адрозненне ад іншых’ (Бяльк., ТСБМ), прывіле́й ’права ўвогуле, якое засноўваецца на пісьмовым дакуменце; прывілея’ (Нас., Гарэц., Ласт., Байк. і Некр., Др.-Падб.). Працягвае ст.-бел. привилеи (Грамата Вітаўта 1388 г.), привилей, прывилей, привелей, привилий, привилье, прывилье ’ўрадавы ўказ, прывілея’ (з 1434 г.), якое са ст.-польск. przywilej (1393 г.) < лац. prīvilēgium (Булыка, Лекс. запазыч., 57). Таксама з польскай і іншыя ўсходнеславянскія формы: рус. смал. приви́лье ’павяленне, указ; прывілея’, укр. привіле́й, привиле́й ’прывілея’ (Фасмер, 3, 363; ЕСУМ, 4, 569; Банькоўскі, 2, 954).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)