Тупа́к ‘тупы чалавек’ (Сл. рэг. лекс., Вруб.). Ад тупы́ ‘някемлівы’ (гл.), магчыма, утворана па ўзоры дура́к або пад уплывам польск.tępak ‘тупы, слабаразвіты вучань; ёлупень’, паколькі слова характэрна для заходніх гаворак; параўн. з іншай суфіксацыяй тупень, тупі́ца ‘някемлівы чалавек’ (Нас., Некр. і Байк., Шымк. Собр., Пятк. 2), тупінʼа́ ‘тупіца, ёлуп’ (Вруб.)
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
амблігані́т
(ад гр. amblys = тупы + gonia = вугал)
мінерал класа фасфатаў белага, блакітнага або карычневага колеру.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
thick-headed
[,Өɪkˈhedɪd]
adj.
дурны́, тупы́, тупагало́вы
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Дуба́с ’вялікі, тупы нож’ (Нас.: Вілен., Ковен., Гродз. губ.). Укр.дубас ’вялікі нож’. Няясна. Параўн. фармальна ідэнтычнае, але з іншым значэннем рус.дуба́с ’від лодкі’. Магчыма, спачатку ’лодка грубай работы’ > ’грубы прадмет’. Параўн. у рус. гаворках (СРНГ, 8, 223): дубас «с заостренным носом и тупою кормою грубой работы, наподобие простого корыта». Адсюль, відаць, метафарычна: ’грубы, тупы прадмет’ (> ’тупы нож; тупы, вялікі нож’). Лексему дуба́с ’лодка’. Фасмер (1, 548) выводзіць ад *dǫbъ ’дуб’ (насуперак Міклашычу, які зыходзіў з тур.tombaz).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зрэ́заны, ‑ая, ‑ае.
1.Дзеепрым.зал.пр.ад зрэзаць.
2.узнач.прым.Тупы, пакарочаны ад карыстання. Было ўсё пад рукамі: прытуплены зрэзаны плуг, аброчная торба з кормам каню.Гартны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
bovine[ˈbəʊvaɪn]adj.
1. вало́вы; каро́він;
bovine diseases захво́рванні каро́ў
2.тупы́; паво́льны; мару́длівы (пра чалавека)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)