Per me ista trahantur pedibus
Што да мяне, то няхай кульгаюць.
Что касается меня, пусть хромают.
бел. Наш Антон не тужыць па том. Не мае гарыць ‒ не мне тушыць.
рус. Моя хата с краю ‒ ничего не знаю. Наш Антон не тужит о том: мать умирает, а он со смеху помирает. Наше дело ‒ сторона.
фр. Ce n’est pas mon affaire (Это не моё дело).
англ. It’s none of my business (Это не моё дело). Paddle yaer own canoe (Греби веслом своё собственное каноэ).
нем. Nach mir/uns die Sintflut (После меня/нас ‒ потоп).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
шчыт, род. шчыта́ м.
1. в разн. знач. щит;
во́ін са ~то́м — во́ин со щито́м;
ш. для снегазатрыма́ння — щит для снегозадержа́ния;
ш. плаці́ны — щит плоти́ны;
размеркава́льны ш. — распредели́тельный щит;
стральба́ па ~та́х — стрельба́ по щита́м;
2. архит. щипе́ц;
◊ падня́ць на ш. — подня́ть на щит;
са ~то́м ці на шчыце́ — со щито́м или на щите́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
тудэ́ю нареч., обл. (в ту сторону, в том направлении) там;
хадзе́м т., тут на той бе́раг не перабярэ́шся — идём там, здесь на тот бе́рег не переберёшься
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
volume [ˈvɒlju:m] n.
1. аб’ём, ма́са, ёмістасць (якога-н. рэчыва);
in terms of volume па аб’ёме;
a volume in litres літра́ж
2. зна́чная ко́лькасць;
the volume of trade аб’ём га́ндлю;
the volume of business гандлёвы абаро́т;
volumes of smoke клубы́ ды́му
3. сі́ла, паўната́ (гуку);
the volume control ру́чка настро́йкі «гу́чнасць»;
turn the volume up/down уключы́ць/вы́ключыць гу́чнасць
4. том;
a volume of poetry том паэ́зіі;
a work in 3 volumes пра́ца ў трох тама́х
♦
speak volumes гавары́ць пра мно́гае; гавары́ць больш чым сло́вы
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
volume
[ˈvɑ:ljəm]
n.
1) кні́га (сэры́йнага вы́даньня), том -у m.
2) аб’ём -у m., абыймо́ n.
3) вялі́кая ко́лькасьць, ма́са f.
Volumes of smoke poured from the chimneys — Клубы́ ды́му валі́лі з каміно́ў
4) Mus. паўната́, сі́ла гу́ку
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
энцыклапе́дыя, ‑і, ж.
1. Навуковае даведачнае выданне ў выглядзе слоўніка, дзе звычайна даюцца асноўныя звесткі па ўсіх або па асобных галінах ведаў. Музычная энцыклапедыя. Медыцынская энцыклапедыя. Вялікая Савецкая Энцыклапедыя. □ Наталля Пятроўна, зноў сеўшы ў крэсла, праглядала том энцыклапедыі. Шамякін. // Мастацкі твор, які шырока і ўсебакова адлюстроўвае жыццё. «Новую зямлю» [Я. Коласа] справядліва называюць энцыклапедыяй жыцця беларускага селяніна канца XIX — пачатку XX стагоддзя. Навуменка.
2. Кніжн. Прыведзены ў сістэму агляд розных раздзепаў, галін якой‑н. навукі, уводзіны ў курс якой‑н. навукі. Экзамен па энцыклапедыі права.
[Ад грэч. enkýklios paidéia — навучанне па ўсяму кругу ведаў.]
•••
Хадзячая энцыклапедыя — пра адукаванага чалавека, які валодае самымі разнастайнымі ведамі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
По́тым ’праз некаторы час’ (ТСБМ, Шпіл., Нас., Касп., Сл. ПЗБ), по́том (ТС), по́тымака ’тс’ (Сцяшк. Сл.), ст.-бел. потымъ, потомъ ’тс’, рус. пото́м, укр. по́тім, чэш., славац. potom, славен. potȅm, серб.-харв. pòtom, макед. дыял. потом, в.-луж. potom, н.-луж. pótom. Утворана ў выніку зрашчэння прыназ. по- (гл. па‑) ’пасля’ і ўказ. займ. той (гл.), М. скл. тым (*tъjь > ст.-бел. тый), варыянт том.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Qui pro quo
Адзін замест другога/Гэты замест таго.
Один вместо другого/Этот вместо того.
бел. Гэты пра воз, а той пра коз. Хто ў боб, хто ў гарох. Хто ў лес, хто па дровы.
рус. Я говорю про Ивана, а ты про болвана. Я не о том пел, а ты не о том слушал. Ты ближе к делу, а он про козу белу. Кто про Фому, кто про Ерёму. Кто в лес, кто по дрова.
фр. L’un tire à hue et l’autre à d’a (Один тянет вкривь, другой вкось).
англ. I speak of cheese and you of chalk (Я говорю о сыре, а ты про мел).
нем. Der eine sagt hü, der andere hoff (Один говорит хю, другой хоф).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
пласт, -та́ м., прям., перен. слой, пласт;
ве́рхнія ~ты́ гле́бы — ве́рхние слои́ по́чвы;
нафтано́сны п. — нефтено́сный пласт;
лексі́чныя ~ты́ — лекси́ческие слои́ (пласты́);
◊ ляжа́ць як п. (~то́м) — лежа́ть пласто́м
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
Жа́біць ’перагінаць’ (Юрч., Яўс.), жа́біцца ’моршчыцца, набываць бугрысты выгляд’ (ТСБМ). Рус. кастр., бранск. жа́биться ’карабаціцца’ (СРНГ, Растаргуеў, Бранск.). Вытворнае ад жа́ба 1 ў сувязі з уяўленнем пра бугрысты, зморшчаны характар скуры або сагнутыя ногі жывёліны. Бел. і бранск., магчыма, незалежна ад кастр., а таксама ад ярасл. жабиться ’кпіць’, алт. і том. жабить ’лаяць, сварыцца (на каго-н.)’. Параўн. жа́ба 2. Грыгор’еў, УЗ Мазыр. ГПИ, 1, 1958, 156; Мяркулава, Этимология, 1963, 77.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)