цюпа́га, ‑і, ДМ ‑пазе, ж.

Горная сякера. Эх, каб ведаў я, хлапчына, Дзе схаваныя ў магнатаў Бочкі поўныя і скрыні Срэбра, золата, дукатаў, — Сваёй востраю цюпагай Я разбіў бы іх, рассыпаў. Танк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

топо́р м. сяке́ра, -ры ж.; тапо́р, -пара́ м.;

◊

хоть топо́р ве́шай бы́ццам каты́ ў ха́це начава́лі; хоць сяке́ру заве́сь;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

упі́цца¹, уп’ю́ся, уп’е́шся, уп’е́цца; уп’ёмся, уп’яце́ся, уп’ю́цца; упі́ўся, -піла́ся, -ло́ся; упі́ся; зак., у каго-што.

Моцна, глыбока пранікнуць, уваткнуцца, увайсці ў што-н. (чым-н. вострым, тонкім).

П’яўка ўпілася ў цела.

У. зубамі ў мяса.

Сякера ўпілася ў дрэва.

У. вачамі ў каго-н. (перан.: пільна, не адрываючыся, пачаць глядзець на каго-н.).

|| незак. упіва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

аднару́чка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.

Невялікая піла, прыстасаваная для работы адной рукой; нажоўка. Сякера.. [Васілю] спадабалася, а лучок, на яго думку, не заслугоўеаў павагі. Усёй сваёй формай ён нагадваў сталярскую аднаручку. Чарнышэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Háckbeil

n -(e)s, -e

1) сяке́ра, калу́н

2) сяка́ч (для мяса)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

теса́к м.

1. (плотничий топор) склюд, род. склю́да, м., сяке́ра, -ры ж.;

2. (оружие) ист., воен. цяса́к, род. цесака́ м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

chopper

[ˈtʃɑ:pər]

n.

1) вялі́кі нож, сяке́ра f.

2) той, хто сячэ́, рэ́жа

3) Sl. верталёт -а m., гэліко́птар -а m.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Балта ’сякера’ (Нас.). Відавочна, запазычанне з польск. bałta ’тс’ (а гэта з венг. balta < цюрк.; Брукнер, 12). Параўн. яшчэ Фасмер, 1, 118.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

квебра́ха

(ісп. quebracho, ад quebrar = ламаць + hacha = сякера)

дрэва сям. анакардыевых, пашыранае ў Паўд. Амерыцы; дае цвёрдую, цяжкую драўніну і дубільны экстракт.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Бі́ндус ’гультай’ (Сцяц., Нас.). Аткупшчыкоў (Лекс. балтызмы, 34–35) хоча бачыць тут літуанізм (з меншай пэўнасцю аб гэтым Лаўчутэ, там жа, 22). Брукнер (27) дапускае, здаецца, магчымасць сувязі з bindas ’сякера’ (< ням. Bindaxt; так прынамсі Варш. сл., 1, 156). Параўн. бінда́с ’сякера’, дурань’ (Касп.), бі́ндас ’бамбіза’ (Нас.). Аткупшчыкоў, там жа, лічыць літуанізмам і бел. біндзю́к ’хлапчук гультай і гарэза’ (Нас.). Ці не сюды адносіцца біндзюга́йла ’гультай’ (Нас.)?

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)