ДАЙНЭ́КА Валерый Сяргеевіч
(н. 29.11.1951, г.п. Рудзенск Мінскай вобл.),
бел. эстрадны спявак. Засл. арт. Беларусі (1990). Скончыў Мінскае муз. вучылішча імя Глінкі (1971), Мінскі ін-т культуры (1988). З 1972 у Бел. філармоніі, з 1977 у ансамблі «Песняры», у 1993—96 саліст Дзярж. аркестра сімф. і эстр. музыкі Рэспублікі Беларусь. З 1997 выкладае ў мінскім Ін-це сучасных ведаў. У канцэртным рэпертуары творы сучасных, у т.л. бел., кампазітараў: А.Пахмутавай, І.Лучанка, Л.Захлеўнага, У.Мулявіна, В.Іванова, Дз.Даўгалёва, А.Елісеенкава на словы бел. паэтаў.
т. 6, с. 11
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Лёт ’палёт’ (Нас., Гарэц., ТСБМ, ТС), лётам ’бягом’ (лаг., Жд. 2), ’вельмі хутка’ (ТС, ТСБМ, Сл. паўн.-зах.), лётка ’хутка’ (Сцяшк.), лётма ’летуны адзін за адным’ (Нас.), лётыньня ’лёт’ (Бяльк.). Лексема лёт ёсць ва ўсіх сучасных слав. мовах, аднак, мяркуецца (Слаўскі, 4, 335; Фасмер, 2, 488), што гэта другаснае аддзеяслоўнае ўтварэнне. Да лётаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Наве́даць ’зайсці, адведаць’ (ТСБМ, Сцяшк.), наве́дываць ’адведваць’, наве́дчык ’наведвальнік’ (Бяльк.). Рус. дыял. наведать, укр. наві́дати, польск. nawiedzić, nawiedzać, ц.-слав. навѣждати да *vědati ’знаць, ведаць’, гістарычна звязанага з *viděti ’бачыць’, што часам знаходзіць адлюстраванне і ў збліжэнні сучасных форм, параўн. навіды ’наведванне парадзіхі’ (віц., Падлужны, вусн. паведамл.), рус. дыял. на́веды ’зачын, зачацце’ і інш.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Настрэ́нчыць ’настроіць (пастку)’ (Нас.), ’настроіць, падбухторыць, падгаварыць’ (ТС), ’нараіць’ (свісл., Сцяшк. Сл.; маст., Сл. ПЗБ), настрочыць ’падгаварыць’ (лід., Сцяшк. Сл.), укр. настренчити ’настроіць, узбудзіць’. Паводле Булыкі, ст.-бел. настренчити ’прапанаваць які-небудзь тавар’ (1692 г.) са ст.-польск. nastręczyć (Булыка, Лекс. запазыч., 83); адносна сучасных форм гл. Сл. ПЗБ, 184 (< польск. nastręczać ’рэкамендаваць’). Гл. страчыць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
форамініфе́ры
(н.-лац. foraminifera, ад лац. foramen, -minis = дзірка, адтуліна + fero = нясу)
атрад прасцейшых жывёл падкласа караняножак; уключае каля 20 тысяч марскіх сучасных і выкапнёвых відаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
беняты́ты
[н.-лац. bennettitopsida, ад I. Bennett = прозвішча англ. батаніка (1801—1876)]
клас вымерлых дрэвападобных раслін аддзела голанасенных, блізкіх да сучасных сагаўнікавых, якія існавалі ў пермі — меле.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ДАРЛІЯ́К Ніна Львоўна
(н. 7.8.1908, С.-Пецярбург),
спявачка (сапрана) і педагог. Нар. арт. Расіі (1979). Нар. арт. СССР (1990). Скончыла Маскоўскую кансерваторыю (1932; клас К.Дарліяк, маці Д.), з 1935 выкладала ў ёй, стварыла школу камерных спеваў (праф. з 947). Адна з буйнейшых сучасных камерных спявачак. З 1935 выступала ў канцэртах, у т.л. ў ансамблі з мужам — С.Рыхтэрам. Выконвала рамансы і оперныя арыі рус. і замежнай класікі, вак. лірыку сучасных кампазітараў, у т.л. ўпершыню шэраг твораў С.Пракоф’ева, Дз.Шастаковіча і інш. Сярод вучаніц Г.Пісарэнка, Т.Тугарынава, А.Ільіна.
т. 6, с. 55
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БА́ГІНГ
(ад англ. bug клоп, жук, насякомае),
1) падслухоўванне пры дапамозе сучасных электронных прыстасаванняў (т.зв. «клапоў», «жучкоў» і інш.).
2) Выраб падобных мініяцюрных прыстасаванняў, якія патаемна размяшчаюцца для падслухоўвання ў жылых памяшканнях, машынах, адзенні і інш.
т. 2, с. 207
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
rate2 [reɪt] v.
1. ацэ́ньваць; падлі́чваць, лічы́ць;
What do you rate his fortune at? У якую суму вы ацэньваеце яго маёмасць?
2. infml лічы́ць, разгляда́ць; меркава́ць;
She is generally rated as one of the best modern poets. Яе лічаць адной з найлепшых сучасных паэтак.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
марке́тынг
(англ. marketing, ад market = рынак)
арганізацыя вытворчасці і збыту прадуктаў на аснове вынікаў інтэнсіўнага вывучэння і прагназіравання попыту, цэн, шырокага выкарыстання рэкламы і стымулявання вытворчасці, прымянення сучасных спосабаў захавання і транспарціроўкі тавараў, тэхнічнага і іншага абслугоўвання спажыўцоў.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)