Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
Сталь ‘цвёрды метал серабрыста-шэрага колеру’ (ТСБМ, Некр. і Байк., Пятк. 2). Укр.сталь, рус.сталь ‘тс’. Запазычанне з польск.stal, дзе адзначала з XV ст. і ўзыходзіць да с.-в.-ням.stahl ‘тс’ (гл. Брукнер, 512; Карскі, Белорусы, 180; Фасмер, 3, 744; Нававейскі, Zapożyczenia, 262). З польскай таксама сталёвы (Нас., ТСБМ, Ласт., Байк. і Некр., Сл. ПЗБ) < stalowy, пры народных утварэннях сталяны́ (Рам., 1–2; Шэйн. 1, Растарг.), ста́ліць ‘загартоўваць’ (Нас., Сержп. Прык.). Стальны́ (ТСБМ, Бяльк., Сл. ПЗБ), магчыма, з рус.стальной.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ку́ля, ‑і, ж.
1. Невялікі свінцовы або стальны прадаўгаваты снарад для стральбы з ручной агнястрэльнай зброі і кулямётаў. Бранябойная куля. Трасіруючая куля. □ І нада мной і над табой Гула шрапнель, свісталі кулі.Астрэйка.//Уст. Зямны шар. Зямная куля.
2.узнач.прысл.ку́ляй. Імкліва, хутка (вылеціць, скаціцца і пад.).
•••
Заліваць кулігл. заліваць.
Пусціць (сабе) кулю ў лобгл. пусціць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
буксі́р, ‑а, м.
1. Канат або стальны трос, пры дапамозе якога адно судна можа цягнуць за сабой другое або машына машыну. Адзін за адным ішлі кацеры, цягнучы на буксірах гружаныя баржы.Лупсякоў.
2. Судна, прызначанае для перацягвання несамаходных суднаў, плытоў. Запляскалі лопасці буксіра, выпрастаўся, напяўся трос, і пантон стаў паволі адыходзіць ад берага.Мележ.Маленькі буксір падцягнуў карабель да прычала.Шамякін.
•••
Браць на буксіргл. браць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
банда́ж
(фр. bandage)
1) тугая павязка для падтрымання сценак жывата або іншых частак цела ў патрэбным становішчы;
2) стальны вобад на колах паравозаў, частках машын для павелічэння іх трываласці.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
steel
[sti:l]1.
n.
1) ста́ль f.
2) рэч са ста́лі
3) Figur. як сталь
nerves of steel — жале́зныя нэ́рвы
2.
adj.
стальны́, сталёвы, са ста́лі
3.
v.t.
1) пакрыва́ць ста́льлю
2) Figur. гартава́ць (сі́лу, хара́ктар)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
merge
[mɜ:rdʒ]1.
v.t.
паглына́ць, убіра́ць (у сябе́); злуча́ць у адно́ і ўбіра́ць у сябе́; уліва́цца, зьліва́цца
The steel trust merged various small businesses — Стальны́ трэст паглыну́ў ро́зныя малы́я фі́рмы
2.
v.i.
быць паглы́нутым або́ ўвабра́ным
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
рэ́йка, ‑і, ДМ рэйцы; Рмн. рэек; ж.
1. Вузкі стальны брус, які замацоўваецца на шпалах (у два рады) для руху паяздоў, ваганетак і пад. У два рады між палёў Роўна рэйкі ляглі.Колас.Па рэйках тых бягуць цягнікі.Лынькоў.Павольна стукаюць на рэйках колы цягніка.Ставер.
2. Вузкая і тонкая драўляная дошка ці брусок. Мы прыладзілі да.. [карты] тоненькія рэйкі, старанна яе падклейвалі.Даніленка.
3. Драўляны брусок з дзяленнямі для вымярэння ўзроўню вады і пад. Вадамерная рэйка. Снегамерная рэйка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
грыф2
(ням. Grifï)
1) доўгая, вузкая частка струнных музычных інструментаў, да якой у час ігры прыціскаюць струны;
2) дзяржанне шаблі, шашкі і іншай халоднай зброі;
3) стальны прут атлетычнай штангі, на які надзяваюцца шары, дыскі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ГЕРМА́НА-ІТАЛЬЯ́НСКІ ДАГАВО́Р 1939,
«Пакт аб саюзе паміж Італіяй і Германіяй» («Стальны пакт»). Падпісаны 22 мая ў Берліне міністрамі замежных спраў нацысцкай Германіі (І.Рыбентроп) і фаш. Італіі (Г.Чыяна) тэрмінам на 10 гадоў. Аформіў ваен. супрацоўніцтва фаш. дзяржаў (прадугледжваў іх абавязкі аб узаемадапамозе і саюзе ў выпадку ваен. дзеянняў, абавязваў не заключаць перамір’я і міру без поўнай згоды бакоў і інш.). Дагавор стаў адным з элементаў ваен.-дыпламат. падрыхтоўкі 2-й сусв. вайны, у якую Італія ўступіла на баку Германіі ў чэрв. 1940. Дагавор ануляваны ў выніку ваен. паражэння абедзвюх фаш. дзяржаў (1945).