П. вочы коле (прыказка). Што п., то п. (сапраўды, на самай справе; разм.).
2. Парадак, заснаваны на справядлівасці, сумленнасці.
Шукаць праўды.
Стаяць за праўду.
3. Тое, што і правата (разм.).
Ваша п. (вы правы).
4.у знач.вык. і пабочн. сл.Сапраўды, на самай справе.
І п., дождж ідзе.
Я, п., забыла пра сход.
5.злуч. уступальны. Хоць і (разм.).
Сенакос добры, п. крыху далекавата ад вёскі.
◊
Па праўдзе кажучы, пабочн. сл. (разм.) — ужыв. пры падкрэсліванні правільнасці, праўдзівасці сказанага, таго, што сцвярджаецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
in reality
сапраўды́; факты́чна, у рэчаі́снасьці, на са́май спра́ве
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
istotnie
1.сапраўды; насамрэч;
jestem istotnie bardzo zmęczony — я сапраўды вельмі стомлены;
2. істотна; значна
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
◎ Прэм ’сапраўды’ (Мат. Гом.). З прам(о) (гл. прамы) ’сапраўды, на самой справе’; параўн. рус.прям ’тс’; э ў корані ў выніку нерэгулярных фанетычных змяненняў.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
въявьуст., прост.
1.нареч. наяву́, ная́ве; (явно)я́ўна;
2.вводн. сл.сапраўды́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
факт, -а, М -кце, мн. -ы, -аў, м.
1. Нявыдуманы, сапраўдны выпадак, падзея, тое, што адбылося на самай справе.
Сапраўдны ф.
Паведаміць факты.
Паставіць перад фактам каго-н. (перан.: становішча, калі ўжо нічога нельга змяніць).
2.часц.сцвярдж.Ужыв. са знач. так, сапраўды, бясспрэчна (разм.).
Няўжо ўсе сабраліся? — Ф.!
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
(up)on my word
а) даю́ сло́ва, абяца́ю
б) сапраўды́, няўжо́!
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
велічэ́знасць, ‑і, ж.
Уласцівасць велічэзнага. Велічэзнасць балотнага масіву сапраўды выратоўвала партызан.Кавалёў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Адно́ш ’і, і сапраўды’ (Кліх) да адно ж.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Су́неча ’на самай справе, сапраўды’ (Мат. Гом.). Няясна.