Áufgabe

f -, -n

1) зада́ча, зада́нне, уро́к

2) зда́ча (пісьма, багажу)

3) спыне́нне (справы), добраахво́тная адмо́ва

4) зада́ча, прабле́ма

éine ~ lösen — раша́ць зада́чу

5) шахм. зда́ча па́ртыі

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

heráusbekommen

* vt

1) (з намага́ннем) выця́гваць

sein Geld ~ — вярну́ць [вы́ручыць] свае́ гро́шы

2) (з ця́жкасцямі) раша́ць

3) разве́дваць, дазнава́цца

ein Geständnis ~ — вы́рваць прызна́нне

4) атры́мліваць рэ́шту

5) матэм. атрыма́ць у вы́ніку

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Рашы́ць, рэшы́ць ’прыйсці да заключэння; вырашыць, надумаць’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ, ТС), ’развязаць, вырашыць (задачу)’ (Янк. 3.), ’патраціць, ліквідаваць, зрасходаваць, знішчыць’ (Янк. 3., Мат. Маг., ТС), рэшы́цца ’пазбавіцца, страціць’ (Растарг.). Параўн. рус. реши́ть ’вырашыць’, укр. ріши́ти ’вырашаць, пазбаўляць, губляць’, каш. řešëc ’вязаць’, чэш. řešit, славац. riešiť, харв. riješiti, серб. ре́шити ’тс’, славен. rešiti ’развязаць, выратаваць’, балг. реша́ ’вызначыць, вырашыць’, ст.-слав. рѣшити ’вызваліць, вырашыць’. Прасл. *rěšiti з š, перанесеным з ітэратыва *resjati, параўн. балг. реся́ ’рашаць’, в.-луж. rozrisać, rozrěsać ’вырашаць’, гл. Махэк₂, 531; БЕР, 6, 233, 239. У славянскіх мовах прасочваецца сумяшчэнне семантыкі ’выратаваць’ і ’пазбавіць’, параўн. славен. nas reši оd zlega, што, магчыма, звязана са ст.-інд. reşáуаtі ’ён робіць шкоду, карае’, rişyati, reşati ’пацярпелы, пашкоджаны’. У гэтым выпадку семантыка слав. *rěšiti развівалася ад ’пакараць, пазбавіць чагосьці’ да ’пазбавіць, страціць’. Другое значэнне ’прыходзіць да выніку, развязваць праблему’ прасочваецца ў балтыйскіх мовах: літ. raišýti ’прывязаць’, лат. ràisît ’вырашаць; развязваць’, гл. Сной, 618; Бязлай 3, 174; гл. таксама Фасмер, 3, 479; SEK, 4, 230–231 (Борысь значэнне ’развязваць’ выводзіць з ’вязаць’ у выніку дэпрэфіксацыі першаснага прэфіксальнага *orz‑rěšiti ’развязаць’ > *rěšiti ’развязваць’).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

зблы́тацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Перамяшацца, пераплесціся ў беспарадку; пераблытацца. Валасы зблыталіся. □ Вада расплёхалася, а кветкі зблыталіся, намоклі. Баранавых. // Пераплесціся, счапіцца з чым‑н. Чорная густая чупрына зблыталася з свежай травою. Бядуля. // перан. Страціць выразнасць, дакладнасць; змяшацца. Думкі зблыталіся. □ І пякучая крыўда, і боль, і страх, што пан можа пакараць за яго бацькоў, — усё зблыталася ў адзін клубок. Пальчэўскі.

2. Разм. Дапусціць памылку ў чым‑н.; збіцца. Зблытацца ў падліку. □ А Лёня не разгубіўся: — Я ж акурат так пачынаў рашаць гэты прыклад, ды толькі крышачку зблытаўся. Васілевіч. // Згубіць сувязь у думках, словах; заблытацца. [Байкоў] прыкметна хваляваўся, глядзеў у паперку, каб не зблытацца. Шамякін.

3. Разм. Звязацца з кім‑н., уступіць у якія‑н. сувязі, адносіны (звычайна ганебныя). Зблытацца з бандытамі. □ Адслужыўшы два гады ва ўланах, .. [Зыгмусь] зблытаўся з жонкай настаўніка гарэліцкай сямігодкі. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

áusmachen

vt

1) склада́ць (у выніку)

das macht nichts aus — гэ́та нічо́га не зна́чыць

wíe viel macht es aus? — ко́лькі гэ́та кашту́е?

2) выключа́ць (святло, газ); тушы́ць

3) дамаўля́цца

4) раша́ць

das máchten sie miteinánder aus — яны́ дамо́віліся аб гэ́тым

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

намервацца, мерыцца, думаць, меркаваць, мецца, меціцца, меціць, цэліцца, нацэльвацца, парывацца, памыкацца, збірацца, рашаць, планаваць, праектаваць; замахвацца (перан.) □ мець намер, строіць планы, мець на мэце, ставіць мэту, ставіць за мэту

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

ГІДРААЭРАМЕХА́НІКА

(ад гідра... + аэрамеханіка),

раздзел механікі, які вывучае законы руху і раўнавагі вадкасцей і газаў, а таксама іх узаемадзеянне паміж сабой і з межавымі паверхнямі цвёрдых цел. Вадкасці і газы разглядаюцца як суцэльнае асяроддзе (без уліку малекулярнай будовы). Падзяляецца на тэарэт. і эксперыментальную; уключае гідрамеханіку, аэрамеханіку, газавую дынаміку, пытанні абгрунтавання эксперыментаў і выкарыстання іх вынікаў разглядаюцца ў падобнасці тэорыі і ў мадэліраванні. Вынікі даследаванняў па гідрааэрамеханіцы выкарыстоўваюцца ў ракетна-касм., авіяц. і інш. тэхніцы, пры буд-ве суднаў, турбін, гідратэхн. збудаванняў і інш.

Станаўленне гідрааэрамеханікі як навукі звязана з працамі Л.Эйлера (атрымаў ураўненні руху ідэальнай вадкасці і неразрыўнасці ўраўненне) і Д.Бернулі (устанавіў суадносіны паміж ціскам вадкасці і яе кінетычнай энергіяй; гл. Бернулі ўраўненне). У работах Ж.Лагранжа, А.Кашы, Т.Кірхгофа, Т.Гельмгольца, Дж.Стокса, М.Я.Жукоўскага, С.А.Чаплыгіна і інш. распрацаваны аналітычныя метады даследаванняў безвіхравых і віхравых цячэнняў ідэальнай вадкасці, руху цел у вадкасцях і газах і інш. Асн. дасягненне гідрааэрамеханікі 19 ст. — пераход да даследаванняў руху рэальнай (вязкай) вадкасці, які падпарадкоўваецца ўраўненням Наўе—Стокса; ням. вучоны Л.Прандтль распрацаваў тэорыю пагранічнага слоя (1904). Тэарэт. метады гідрааэрамеханікі грунтуюцца на дакладных (ці набліжаных) ураўненнях, што апісваюць цячэнне вадкасці (газу); выкарыстанне ЭВМ дазваляе рашаць складаныя сістэмы ўраўненняў з улікам многіх фактараў.

На Беларусі праблемы гідрааэрамеханікі распрацоўваюць у Ін-це цепла- і масаабмену, Ін-це фізікі АН Беларусі, БДУ, Бел. політэхн. акадэміі.

Літ.:

Ландау Л.Д., Лифшиц Е.М. Теоретическая физика. Т. 6. Гидродинамика. 4 изд. М., 1988;

Прандтль Л. Гидроаэромеханика: Пер. с нем. М., 1949;

Седов Л.И. Механика сплошной среды. Т. 1—2. 4 изд. М., 1983—84.

Б.А.Калавандзін, В.А.Сасіновіч.

т. 5, с. 222

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

áuflösen

1.

vt

1) развя́зваць, распуска́ць, расплята́ць (валасы)

2) раша́ць (ураўненне), выраша́ць (пытанне і г.д.)

die Klámmern ~ — раскрыва́ць ду́жкі

3) хім. раствара́ць

4) касава́ць (дагавор)

5) распуска́ць (арганізацыю і г.д.); расфармірава́ць (вайсковую часць і да т.п.)

2.

(sich)

1) раствара́цца

sich in Tränen ~ — залі́цца сляза́мі

2) вы́рашыцца

die Sáche löste sich von selbst auf — спра́ва вы́рашылася сама́ па сабе́

3) (сама)распуска́цца

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

lösen

1.

vt

1) развя́зваць

den Knóten ~ — развяза́ць ву́зел

2) скасава́ць (дагавор)

3) раша́ць (задачу); выраша́ць (спрэчкі)

die Zwéifel ~ — разагна́ць сумне́нні

4) хім. раствара́ць

5) браць (білет на цягнік і да т.п.)

2.

(sich)

1.

вайск. адрыва́цца, адыхо́дзіць, адступа́ць

2) (von D) расстава́цца (з кім-н.)

3) адмежава́цца, адарва́цца

4)

er löste sich aus der Erstárrung — здранцве́нне [аняме́нне] у яго́ прайшло́

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

settle [ˈsetl] v.

1. пасяля́ць; пасяля́цца;

settle new lands засяля́ць но́выя зе́млі

2. уладко́ўваць; уладко́ўвацца, уса́джвацца;

Will the snow settle? Снег пратрымаецца?;

He settled himself in an armchair. Ён усеўся ў крэсла.

3. раша́ць, выраша́ць; ула́джваць; ула́джвацца;

settle affairs упарадко́ўваць, ула́джваць спра́вы;

settle problems выраша́ць пыта́нні;

settle differences зніма́ць рознагало́ссі;

settle on smth. дамо́віцца аб чым-н., прыня́ць яко́е-н. рашэ́нне;

The pill will help you (to) settle your nerves. Таблетка дапаможа табе супакоіць нервы.

4. аплаці́ць ( рахунак)

♦

settle an old score расквіта́цца, паквіта́цца;

settle an account (with smb.) адпо́мсціць каму́-н.

settle down [ˌsetlˈdaʊn] phr. v.

1. сці́шыцца, суці́шыцца, суня́цца;

When will he settle down? I калі ж ён пасталее?

2. супако́іць; супако́іцца; заспако́іць; заспако́іцца;

settle down to smth. узя́цца што-н. рабі́ць

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)